بخشی از مقاله
چکیده
مصرف بی رویه انرژی و عدم ناسازگاری ساخته های دست بشر - از جمله ساختمان ها - با محیط زیست،نیاز به معماری پایدار را تبدیل به چالش بزرگ کرده است.معماری پایدار سعی در به حداقل رساندن اثرات ساختمان ها بر محیط اطراف خود دارد و طراحی پایدار عملی است برای حل مشکلات بین ساختمان ها و محیط زیست اطراف آن.اکنون معماری،به عنوان یک ابر سامانه،وظیفه مهمی را بعهده گرفته است زیرا که %50 مصرف انرژی جهان در این حوزه بمصرف رسیده و یا تلف میشود.در راستای ارتقاء کیفیت زندگی در توسعه پایدار،معماری باید ضمن کاهش مصرف انرژی و کاهش آلودگی محیط زیست،عناصر خود را- به مثابه سامانههای کوچکتر- در جهت اهداف توسعه پایدار هماهنگ سازد.
فناوری نانو،راههایی را بر متخصصان عرضه کرده که بتوانند ابزارها را کوچکتر ،ارزانتر،سبکتر و سریعتر بسازند و کارها را هوشمندانهتر انجام دهند.فناوری نانو کمک میکندتا این ابزارها و مواد جدید، هم مواد اولیه کمتری مصرف کنند و هم انرژی کمتر. شیوه کتابخانهای و اینترنتی برای بررسی مطالب انتخاب شده و امید است که با استفاده از فناوری نانو نتایج مطلوبی در کاهش مصرف انرژیهای فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش زمین به همراه داشته باشد.
واژههای کلیدی: معماری پایدار،فناوری نانو،محیط زیست،کاهش آلودگی
-1 مقدمه
محدود بودن ذخایر فسیلی و همچنین آلودگی های ناشی از مصرف این سوخت ها موجب گشته تا در دو دهه اخیر موضوع محیط زیست و ابعاد سیاسی،اقتصادی و اجتماعی آن تدریجا به عنوان یک مشکل بین المللی مطرح گردد،که شامل مواردی از قبیل بحران انرژی،گرم شدن زمین و جو،تخریب لایه ازن و شیوع آلودگی های ناشی از استفاده بی رویه از منابع انرژی می باشد.از این رو جهان در تکاپوی گذر از این تنگنای انرژی به منابع تجدید شونده است. - قیابکلو، - 1390 امروزه به علت افزایش روز افزون جمعیت مخصوصا در شهرها و استفاده بیش از حد از سوخت های فسیلی و آلودگی های زیست محیطی ناشی از آن، مهمترین چالش در قرن 21، در زمینه انرژی و استفاده بهینه از آن میباشد.
در معیار جهانی ساختمان ها انرژی کل مصرفی را استفاده و نیمی از گازهای گلخانه ای را تولید می کنند. که این میزان در کشورهای در حال توسعه بیشتر است.>1@بیتردید،فناوری نانو اگرچه در ابتدای راه است،اما در عرصه های مختلف،سبب ساز تحولات مثبتی در پایداری زیست- محیطی شده است.>2@ کاربرد فناوری نانو را میتوان در همه جنبههای زندگی یافت.اثر این فناوری،در صنایع داروسازی،ارتباطات،حمل و نقل و از همه مهمتر معماری مشاهده میشود.استفاده از فناری نانو در معماری بسیار گسترده و از مراحل اولیه طراحی و کروکیهای ساده گرفته تا مراحل نهایی و لمس فیزیکی نازککاریهاست.این کاربرد را به ویژه میتوان در انتخاب مصالح مناسب یافت که این انتخاب،به گونهای انجام میشود که نه تنها بازتابی از ایدهها و تصورات طراحی باشد،بلکه تاثیر عمیقی نیز بر روش تفکر و اندیشه معمار داشته باشد.این تنوع در تصمیمگیری،به کمک طیف گستردهای از گزینههاست که نانوفناوری فراروی طراحان باز کرده-است.
در واقع نانومعماری،تلفیق فناوری نانو با معماری است که با استفاده از محصولات نانو،نانومواد،نانوارتباطات و حتی اشکال و فرم-های نانو میسر میشود.نانومعماری به معنای ایجاد تحول در معماری با توجه به انقلاب فناوری نانو در قرن بیستو یکم است.کاربرد فناوری نانو در معماری،گسترهوسیعی از مصالح و تجهیزات را در بر میگیرد که هدف از آن،عینیت بخشیدن و عملی کردن نظریه هاست - نظریههایی که شاید پیش از این،به عرصه عملی راه نیافته بودند - .[3]
-2 مفهوم پایداری:
:Sustain حمایت،زنده نگهداشتن،ادامه دادن مستمر - آکسفورد - پایداری یعنی حفظ محیط زیست بواسطه ایجاد تعادل اکولوژیکی - لغتنامه انکارتا - Encarta :Sustainable پایداری،صفتی که چیزی را توصیف میکند که باعث آرامش،تغذیه و تامین زندگی و در نتیجه به تداوم زندگی و طولانی کردن آن منجر میشود.به عبارتی،پایداری مجموعهای از وضعیتهاست که در طول زمان تداوم داشته باشد.[4] این واژه در اواخر قرن گذشته با ظهور جنبه های محیطی به صورت ایده ای در جهت ارائه ی سیاستهای محیطی تعبیر گردید و برای نخستین بار توسط کمیته جهانی محیط زیست با مفهوم" رویارویی با نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل آینده برای تامین نیازهایشان" مطرح شد.[5]این واژه امروزه به طور گسترده ای به منظور توصیف جهانی به کار رفته که در آن نظامهای انسانی و طبیعی همزمان بتوانند تا آینده ای دور ادامه ی حیات دهند .[6]پایداری نتیجه شناخت نسبت به محیط اطراف بوده است.بدین مفهوم که کمترین ناسازگاری را با محیط طبیعی اطراف خود داشته باشد و با در نظر گرفتن نیازهای انسان،به گونهای عمل کند که تهدیدی برای آیندگان ایجاد نکند و در نتیجه یک ارتباط سالم با طبیعت بدست آید.[7]
مفهوم معماری پایدار به معنی ارائه راه حلهایی در مقابل الگوی سنتی کالبدی،اجتماعی و اقتصادی توسعه می باشد که بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی،تخریب اکوسیستم ها،آلودگی ،رواج بی عدالتی و پایین امدن کیفیت زندگی انسانها جلوگیری کند و همچنین توجه اصلی به ابعاد و عملکردهای رفتاری و فیزیکی انسانی داشته باشد.[8] رویکردهای متنوعی در تعریف پایداری وجود دارد و گروه های مختلف،از دیدگاه های خود سعی در ارائه تصویر آشکاری از پایداری،دارند.اما تمامی این تعاریف در سه مورد زیر اتفاق نظر دارند:
- زندگی با محدودیت های منطقی
- درک و فهم ارتباط متقابل بین اقتصاد،جامعه و محیط زیست
- توزیع منصفانه منابع و فرصتهای زندگی[9]
-3 تعریف اصطلاح توسعه پایدار:
به طور کلی هفت جهش را برای مطرح شدن توسعه پایدار می توان در نظر گرفت:-1 مصرف انرژی و صرفه جویی در مصرف انرژی های تجدید ناپذیر؛ -2 سعی در استفاده از انرژی های تجدید پذیر؛ -3 کاهش تاثیرات محیطی و آلودگی ها؛ -4 بازیافت و حفظ منابع اولیه؛ -5 داشتن هوای پاک؛ -6 نازک شدن لایه ازن و گرم شدن زمین؛ -7 توجه به نسل های آینده.[10] توسعه در حد تحمل محیط و ایجاد فرصت برای زیستن همه انسان ها به طور دائمی در زمین مدنظر است.در این تعاریف حق همه نسل ها در برخورداری از همان مقدار سرمایه طبیعی که در اختیار دیگر نسل هاست به رسمیت شناخته شده است.از این رو می بایستی استفاده از منابع به گونه ای باشد که موجب نابودی اصل سرمایه،که طبیعت و بوم است،نشود.به بیان دیگر،بهره برداری از منابع طبیعی محدود به حد جایگزینی و جبران طبیعی آنهاست.[10]
-4 تعریف لغوی نانو:
اصطلاح نانو از واژه یونانی Nanos - که در لاتین Nanus نوشته می شود - مشتق شده و معنای کوتوله داردٌعبارت نانو پیشوندی است مانند سایر پیشوندها که در ابتدای واحدهای سنجش اندازه مانند ثانیه،متر و ..میآیند.بنابراین،نانو نیز مانند دیگر پیشوندها نظیر سانتی،دسی،دکا،کیلو،مگا و...بیانگر مقیاس است.یک نانومتر - - 1nm به معنای یک میلیاردم متر یا 10 آنگستروم - - 10A است،این اندازه برابر ابعاد 5 اتم است.[3]
-5 فناوری نانو چیست؟
»فناوری نانو« از فناوریهای پیشرفته چند دهه اخیر است.فناوری که حدود نیم قرن پیش به دنیا معرفی شد و طی دو دهه گذشته،پیشرفت و توسعه چشمگیری را تجربه کرده است.در واقع،این فناوری که با اصول و مفاهیم شیمی و فیزیک آمیخته است،چراغی روشن را برای پیشرفتهای شگرف آینده در مسیر علم،فراوری بشر قرار میدهد.میتوان گفت »نانوفناوری«موجی از شگفتی و کشش به کشف نادانستهها را در میان دانشمندان معاصر ایجاد کرد.
