بخشی از مقاله
چکیده
استفاده بهینه از آب از راهکارهای کلیدی جهت رسیدن به پایداری تولید در مناطق با محدودیت آب است. در تحقیق حاضر اثر آبیاری متناوب در نصف ریشه بر قابلیت هضم ماده خشک علوفه ارزن دم روباهی بررسی شد. این آزمایش در سال 1388 بصورت آزمایش گلدانی در گلخانه آموزشی- پژوهشی دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. روش های مختلف آبیاری شامل آبیاری در کل منطقه ریشه، آبیاری ثابت در یک قسمت ریشه و آبیاری متناوب در دو قسمت ریشه و دورهای آبیاری کوتاه 2 - روزه، عدم تنش خشکی - ، متوسط 3 - روزه، تنش خشکی ملایم - و طولانی 4 - روزه، تنش خشکی شدید - مدت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اثر روش و دور آبیاری بر قابلیت هضم ماده خشک ارزن دم روباهی از لحاظ آماری معنی دار نشد . لذا می توان گفت که خشکی اعمال شده در این پژوهش نمی تواند تاثیر منفی بر هضم پذیری علوفه ارزن دم روباهی داشته باشد.
کلمات کلیدی: ارزن دم روباهی، آبیاری متناوب ریشه، کم آبیاری، قابلیت هضم.
مقدمه
میانگین بارندگی سالیانه ایران 273 میلیمتر - یک سوم متوسط بارش جهانی - است و مصرف آب در ایران سه برابر متوسط جهانی است - آبفا ایران، . - 1389 بار-تال و همکاران - - 2008 گزارش کردند که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر ماده خشک قابل هضم علوفه آفتابگردان در آزمایش گلخانه ای نداشت ولی در آزمایش مزرعه ای ماده خشک قابل هضم با مصرف آب کاهش یافت. اندرسندر و همکاران - 1987 - 1 گزارش کردند که تنش خشکی ملایم تاثیر کمی بر قابلیت هضم یونجه داشت ولی تنش خشکی شدید، قابلیت هضم اجزاء لیفی و کل ماده آلی قابل هضم را کاهش داد. اسای و همکاران - 2002 - اظهار داشتند که هضم پذیری واقعی در شیشه2علوفه فسکیوی بلند بطور معنی داری در مقادیر کمتر آب آبیاری نسبت به مقادیر بالاتر آب آبیاری بالاتر بود. هدف از اجرای این پژوهش تعیین درصد قابلیت هضم ماده خشک ارزن دم روباهی تحت تاثیر آبیاری متناوب در نصف ریشه بود.
مواد و روش ها
این آزمایش در سال 1388 بصورت آزمایش گلدانی در گلخانه آموزشی- پژوهشی دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. بذر ارزن در 27 عدد گلدان 20cm × 20cm کاشته شد. گلدان ها با خاک لومی سبک پر شدند. داخل گلدان ها بطور مساوی به دو قسمت تقسیم شد که از تبادل آب بین دو قسمت گلدان جلوگیری شود. پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. روش های مختلف آبیاری شامل آبیاری در کل منطقه ریشه، آبیاری ثابت در یک قسمت ریشه و آبیاری متناوب در دو قسمت ریشه و دورهای آبیاری کوتاه 2 - روزه، عدم تنش خشکی - ، متوسط 3 - روزه، تنش خشکی ملایم - و طولانی 4 - روزه، تنش خشکی شدید - مدت مورد بررسی قرار گرفت. از نرم افزار SAS و MSTATC برای تجزیه داده ها استفاده شد.
نتایج و بحث
تجزیه واریانس - جدول - 1 نشان داد که اثر روش و دور آبیاری بر قابلیت هضم ماده خشک ارزن دم روباهی از لحاظ آماری معنی دار نشد. اصولاً تنش آبی بندرت موجب افزایش مواد سلولی و درصد فیبر علوفه می گردد و بیشتر طی تنش خشکی مجموع کربن ساختمانی در دیواره سلولی کاهش می یابد. ویلسون - 1983 - در بررسی اثرات تنش خشکی بر قابلیت هضم ماده خشک و ترکیبات شیمیایی علوفه گیاهان مرتعی مشاهده کرد که محتوای دیواره سلولی و مقدار لیگنین در گیاهان تحت تنش، مشابه و یا پایین تر از گیاهان آبیاری شده بود وی گفت که قابلیت هضم ماده خشک در گراسهای تنش دیده مشابه یا بالاتر از گیاهان شاهد بود. ساسانی و همکاران - 1382 - اظهار داشتند که دور آبیاری تاثیری بر قابلیت هضم ماده خشک ارزن نوتریفید نداشت ولی اثر حجم آب آبیاری بر صفت مذکور معنی دار شد. نتایج بدست آمده از این بخش با نتایج بار-تال و همکاران - 2008 - مطابقت دارد.
