بخشی از مقاله
چکیده
اشتغال به معنای حضور در ساختار اجتماعی آن هم به دلیل بهره وری اقتصادی. به تعریفی دیگر اشتغال به معنای دارا بودن سهم تأثیر در تکامل جامعه. هدف این تحقیق بررسی تأثیر اشتغال مادران در تربیت فرزندان از دیدگاه مزلو به روش مروری متون و مقالات مربوط به اشتغال زنان با ابعاد مختلف آموزش مهارت ها به فرزندان می باشد. در ابتدا به تعریف کلی در رابطه با اشتغال و دادن راهکارهایی با تکیه به نظریه مزلو پرداختیم و در ارتباط با اشتغال زنان به عنوان یک خصیصه ثابت بحث کردیم.
نهایتاً آنچه را که براساس ابزارهای تحقیق بدست آوردیم، این است که بین اشتغال زنان و تربیت فرزندان رابطه معنی دار و معکوسی وجود دارد. یافته های پژوهش بیان گر این است که اشتغال زنان در ایجاد عزت نفس زنان نقش اساسی داشته اما وی به عنوان فردی که نیمی از وقت خود را خارج از منزل صرف کار می کند، ساعاتی را به جبران نبودش در خانه سپری می نماید بنابراین آنچه در پایان روز باقی می ماند، یک جسم و روان خسته و آسیب دیده و یک روحیه کم انرژی و افسرده است که نمی تواند به وظایف مادریش عمل کند.
مقدمه:
خانواده نخستین پایگاه تربیتی کودک است و زن وشوهر با ازدواج، این نهاد مهم تربیتی را تشکیل می دهند. شرایط جدید زندگی در جهان امروز، تغییراتی در خانواده ایجاد کرده است، یکی از اساسی ترین تحولات خانواده در عصر حاضر به جدا شدن زن از خانه و حضور در محل های کار بر می گردد. زنان نیز مانند مردان، صاحب تخصص شده و در فعالیت های خارج از خانه وارد شدن که خود نتایجی در بر دارد که حائز اهمیت است از جمله پیامدهای اشتغال زنان، افقی شدن هرم قدرت وتصمیم گیری در واحد خانواده است.
اغلب نیاز های آدمی از از شرایط آفرینش و هستی و طبیعت انسان سرچشمه می گیرند. به گونه ای آفریده شده اند که سراسر وجودشان حکایت از احتیاج دارد. بین احتیاج و رفتاری که از خود بروز می دهند رابطه ای وجود دارد.
پاره ای از روانشناسان تربیتی معتقدند، که رابطه تنگاتنگی بین نیاز ها و اهداف تربیتی وجود دارد.
هیچ هدفی بدون توجه به نیازهای فردی، اجتماعی، مادی و معنوی، جسمانی و روانی انسان ها قابل تحقق و اجرا نیست. والدین و مربیان در رفع ارضای نیازهای کودکان باید راه و روشی اندیشیده و حساب شده در پیش گیرندو تدابیری را در این رابطه بکار گیرند. هدف این تحقیق و پژوهش بررسی تاثیر اشتغال مادران در تربیت فرزندان از دیدگاه مزلو می باشد.روش تحقیق به صورت مروری بوده و از منابع کتابخانه ای و مقالات استفاده شده است.
بدون تردید خانواده بهترین مأمن وشایسته ترین کانون برای تربیت فرزندان است و والدین اولین مربیان این مدرسه بزرگ تربیتی اند . زوجین در سایه همدلی و ایمان می توانند بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی فرزندان خود فراهم کنند.
خانواده اولین پایه گذار شخصیت، ارزشها، معیارهای فکری و همچنین یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی و حفظ عواطف انسانی است. در سالهای اخیر از یک سو با توجه به وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، تبلیغاتی که در زمینه کاهش فرزند صورت گرفته و از سوی دیگر با توجه به نتایج برخی از پژوهش ها که بیانگر ویژگی های مثبت تک فرزندی در برخی زمینه های شغلی و تحصیلی، اعتماد به نفس و خشنودی از زندگی را باعث شده اند.
بنابراین از خانه و خانواده است که می توان پیرامون محور روانی فرزندان نخستین الگوی شخصیتی را ترسیم کرد،چرا که ساختن انسان در دوران کودکی بسیار آسان تر از زمان بزرگسالی است.والدین به عنوان الگوهای اصلی زندگی فرزند این قدرت را دارند که احساسات، ویژگی های اخلاقی و شخصیتی و حتی منطق قضاوتی خود را به فرزندانشان منتقل کنند. مادر الگوی بسیار مهمی برای فرزندان هستند و سلامت روانی و اجتماعی و فرادی فرزند خود را تأمین می کند و آنان را در مسیر مؤفقیت می اندازد و راهنمای آنان در کارها هستند.
مادران شغلی دارند به نام خانه داری و مسئولیتی دارند نسبت به رشد و تکامل فرزندان در خانواده، البته کار مادران ساده و آسان نیست و حتی قابل مقایسه با هیچ شغل و پستی نمی باشد.خانه داری، مجموعه ای از مشاغل مختلف می باشد. زن خانه دار در عین حال، معلم، حاسبدار، پرستار، آشپز، خیاط، مدیر و.....می باشد. اما امروزه در ساخت جدید خانواده، کار زن محدود به کار خانه نمی شود، بلکه زنان نیز همدوش شوهرانشان در کارهای خارج از خانه شرکت نموده و منبع درآمد دیگری برای خانواده به حساب می آیند این کارکرد جدید یعنی جدا شدنشان از خانه و حضورشان در محل های کار برای ساعات طولانی نتایج و مسائل تازه ای به وجود آورده است که چه در سطح کلان - جامعه - و چه در سطح خرد - خانواده - قابلیت تحقیق دارد.
یکی از مهمترین تغییرات اساسی در ساختار و نحوه عملکرد خانواده ایجاد می شود، حضور گسترده زنان در عرصه های اقتصادی است. یعنی اشتغال زنان در خارج از محیط خانه ، آن هم در ساعاتی معین و انعطاف ناپذیر. البته حضور زنان فقط در حوزه های اقتصادی خلاصه نمی شود بلکه در عرصه های هنری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز مشاهده می شود.
دگرگونی در ساخت اقتصاد جامعه، موجب شد که فرصتهای شغلی جدید و متعددی در جامعه ایجاد و دامنه فعالیت های افراد را تغییر دهد. در جامعه ما تقسیم کار براساس جنس صورت می گیرد. زن در خانواده دو نقش اساسی ایفا می کند یکی همسر بودن و دیگری مادر بودن. رسیدگی به فرزند و ایجاد محیط عاطفی برای رشد کودک و و همچنین محیطی آرامش بخش برای شوهر وظیفه دوم زن است. اما با پیوستن به نظام شغلی جامعه، تغییراتی در نقش های سنتی زن ایجاد شده است. یعنی علاوه بر وظیفه اصلی - خانه داری و بچه داری - وظیفه کار کردن در خارج از خانه را نیز پیدا کرده است .
امروزه اشتغال را معمولاً به همان معنایی که در غرب رایج است بکار می برند؛ یعنی کار درآمدزا. به عبارت دیگر ، شاغل به کسی گفته می شود که در ازای کار، دستمزدی دریافت نماید. گرچه اشتغال زنان در فعالیت های اقتصادی و سایر عرصه ها قدمتی دیرینه دارد و شاید قدمتی به اندازه عمر بشر. زنان در گذشته در ساعاتی انعطاف پذیر در مزارع، دامداری و یا انجام کارهای دستی - بافندگی- ریسندگی و خیاطی - کار کردند. اما در دنیای معاصر اشتغال زنان مفهوم جدیدی پیدا کرده و شامل فعالیت های اقتصادی در ساعات معین، آن هم خارج از محیط خانه، یعنی کارکردن در کارخانه ها و ادارات و کارخانجات می باشد.
اشتغال در فرهنگ فارسی هم کاربرد دارد، اما بر تأکید و اصرار بر مفهوم»کار.«
کار دست کم بر دو معنا استعمال می شود:
الف - به معنای شغل و حرفه دستمزدی - ترجمه - work که به فعالیت بدنی یا فکری منجر به تولید کالا یا ایجاد خدمت، اطلاق می شود. به تعبیر دیگر، حرفه با کسبی که شخص بدان اشتغال دارد، کار است.
ب - به معنای اعمّ، هر آن چیزی است که انرژی برایش صرف شود؛ چه رسمی باشد چه غیر رسمی، مزدبگیر باشد یا فی سبیل االله. این معنا از کار، کار خانگی، خانه داری، پرورش فرزند، فعالیت های زنانه روستایی در بخش کشاورزی و موارد نظیر آن را شامل می شود. در متون دینی نیز بر این معنا از کار تأکید شده و همه مکلّف به آن هستند. استاد مطهّری در این باره می فرماید: همه» ملزمند کار کنند و محصول کارشان الزاماً به اجتماع تعلق دارد. -
اشتغال زنان در سه سطح خرد، کلان و توسعه تعریف می شود:
-1 اشتغال برای تأمین زندگی خصوصی - زندگی خانوادگی -
-2 سهیم بودن در ایجاد عدالت اجتماعی- سیاسی- فرهنگی- اقتصادی یا نظام موازنه - زندگی اجتماعی -
-3 اشتغال به معنای سهیم بودن در تکامل - زندگی تاریخی -
هدف تربیت عبارتست از پدید آوردن انسان هایی آزاد، دور و بر کناراز هر گونه قید بندگی دیگران و اسارت گناه و مستقل از همه انحرافات و لغزش ها.
ما در سایه تربیت می خواهیم فردی را بپرورانیم که ابعاد شخصیت او شکفته و کامل باشد، به حیات خود و حقوق جامعه احترام بگذارد، آزادی های اساسی را پذیرا باشد و بالاخره در هدف تربیت اندیشه اصلی این است که انسان را مظهری از ارزش ها و مدل فرهنگ و مکتبی بسازیم که بدان پای بندیم.
تشکیل خانواده موجب پدید آمدن حقوق و وظایفی است. در ایفای وظیفه ای که مربوط به پرورش نسل است باید بگوئیم نقش مادر مهم تر از پدر است، به دو دلیل: -1 نقش وراثتی -2 نقش محیطی.
نظر اندیشمندان به اشتغال زنان به سه دیدگاه سنتی، روشنفکران، رادیکال و دیدگاه میانه تقسیم می شود.
توجه به اصول حاکم بر شخصیت زن، خاستگاه و منشأ تمایز بین اشتغال زن و مرد نیز تفاوت های زیستی، رفتاری، اقتصادی و همچنین تفاوت های تشریعی سبب می شود که در اندیشه دینی با وجود این که اشتغال به عنوان یک حق برای زن محسوب می گردد، ولی هرگز به عنوان یک تکلیف اقتصادی بر ایشان تحمیل نمی شود.
امروزه شاغل بودن زنان، یکی از مسائلی است که در اجتماع مطرح است و زنان به علل گوناگون به کار روی می آورند و حتی مجبور گشته اند علاوه بر مسئولیت های خود در خانه و تربیت فرزندان، مسئولیت اجتماعی را نیز پذیرا گردند. سوالی که مطرح است کار زنان خانه و خارج از خانه چه تأثیری بر روابط اعضای خانواده، اعتماد به نفس زنان و ساخت قدرت در خانواده خواهد داشت؟ آنچه که مسلم است زنان نیمی از جمعیت دنیا را تشکیل می دهند و کاملاً طبیعی است که زنان نیز مانند مردان بخواهند نقش مهم و مؤثری در جامعه و فعالیت های اجتماعی ایفاء کنند. البته در مورد اشتغال زنان، و تأثیر آن بر خانه و خانواده و تربیت فرزندان، نظرات مختلف و حتی متناقضی وجود دارد.
اشتغال زنان باعث می شود که تقسیم کار در خانه به صورت مشارکتی انجام شود.مادر وسیعترین دنیای روانی و اجتماعی کودک است و از نظر کودک مادر همچون کسی است که از تمام نقاط این جهان اطلاع دارد. اشتغال مادر موجب اختلال در تکوین شکل گیری دلبستگی کودک نسبت به مادر می شود زیرا مراقبت از کودک از حالت انفرادی به حالت گروهی در می آید.
