بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش تاثیر بازیهای رایانهای بر نمرات دیکته در دانشآموزان دختر دارای علائم اختلال دیکته بوده است. روش: روش پژوهش از نوع شبه تجربی با پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش را 60 نفر از دانش آموزان دختر چهارم و پنجم مقطع ابتدایی شهر اصفهان تشکیل دادند برای گزینش دانشآموزان با اختلال دیکته از چک لیستهای اختلالات خواندن، ریاضی، بیان نوشتاری، املا و دست خط یعقوبی 1383، و آزمون هوش کتل فرم الف مقیاس دوم استفاده شده است و همچنین برای بررسی نمرات دیکته دانشآموزان قبل و بعد از آموزش از آزمون دیکته محقق ساخته استفاده شده است.
یافتهها: نتایج نشان میدهد میانگین تعدیل شده نمره پس آزمون دیکته در گروه آزمایش 19/83 و میانگین تعدیل شده گروه کنترل 11/97 به دست آمده است. توان آماری 1 شده است و اندازه اثر 0/97 به دست آمده است که نشان دهنده کفایت حجم نمونه میباشد.
نتیجه گیری: همچنین با توجه به این نتایج بازی های رایا نه ای تأثیر معناداری در نمره دیکته داشته است. بدین معنا که آموزش به کار رفته باعث تفاوت معنادار در نمره دیکته و به عبارت دیگر افزایش نمره دیکته افراد شده است.
مقدمه
اختلال یادگیری به وسیلهی متخصصان بهداشت روان و پزشکی به عنوان نوعی اختلال عصبی زیستی، شناختی و یا پردازش زبان تشخیص داده می شود که معلول عملکرد نابهنجار مغز است.یکی از پیامدهای بدکاری مغز این است که افراد دارای اختلال یادگیری فرایندها و اطلاعات مورد نیازشان را به گونهای متفاوت از عملکرد معمولی مورد انتظار کودکان یا بزر گسالان بدون مشکل به دست میآورند - جانه، ابراهیمی و علیزاده، . - 1391 اغلب این کودکان از هوش بهنجار برخوردارند. و به دلیل ناتوانی خود در خواندن و نوشتن نمیتوانند از استعدادهای واقعی خود استفاده کنند و به عقب ماندگی در امور تحصیلی دچار میشوند. فعالیتهای تحصیلی به طور عمده بر پایهی خواندن و نوشتن استوار هستند و از خاصیت هرمی برخوردارند، یعنی یادگیری بعدی بر یادگیری قبلی استوارند و اگر دانشآموزان نتوانند از عهده یادگیریهای قبلی بر آید در یادگیری مطالب بعدی نیز با شکست مواجه میشوند
بررسیهای انجام شده حاکی از آن است که برخی دانشآموزان در جریان یادگیری با مشکلاتی برخود میکنند - گراهام و همکاران، . - 2001 به عبارتی با وجود تفاوتهای گوناگونی که انسانها از لحاظ آموزش و یادگیری با هم دارند، اما باز هم برخی از آنان با مشکلات عدیدهای روبه رو شده و دچار اختلالهای یادگیری ویژه میشوند. یکی از بحثهای جالبی که در زمینه ناتوانیهای یادگیری مطرح است و مورد توجه بسیاری از متخصصان و روانشناسان قرن حاضر قرار گرفته، اختلال املا است .
یکی از انواع اختلالات یادگیری اختلال در نوشتن است یکی ازمؤلفههای نوشتن هجی کردن یا املا میباشد که شایعترین اختلال بیان نوشتاری نیز میباشد - گورمن1، ترجمه راغب، . - 1384 اصطلاح اختلال - اختلال املا - برای کودکانی با وجود هوش طبیعی، بسیار بد مینویسند به کار برده میشود - سیف نراقی و نادری، . - 1384 در میان مهارتهای تحصیلی، نوشتن ملموس ترین مهارت است. زیرا در این مهارت، فرد از خود سندی کتبی به جای میگذارد
نوشتن یک مهارت ساده نیست، بلکه فعالیتی هم ذهنی و هم جسمانی است - گزارش آموزشی، . - 2004 با توجه به این که مهارت نوشتن به عنوان یک مهارت پایه برای سایر فعالیتهای تحصیلی تلقی میشود هر گونه تاخیر در توجه به این مشکل کودکان آثار زیان بار به همراه خواهد داشت. اختلال زبان نوشتاری از ملموسترین مهارتهای تحصیلی به شمار میرود و زمانی تشخیص داده میشود که عملکرد دانش آموزان با توجه به سن تقویمی آن و آزمونهای استاندارد هوش و پیشرفت تحصیلی آن پایین تر از سطح مورد انتظار باشد
نشانه های اختلال املا عبارتند از: خوانا نبودن نوشتهها، اندازههای غیر طبیعی نوشتهها، مشکل در نوشتن و وارونه بودن کلمات، حذف کلمات، حروف و یا کلمات ناتمام، گرفتگی عضلانی، گرفتن حالتهای عجیب مچ دست و یا کاغذ در موقع نوشتن، صحبت با خود در موقع نوشتن، آهستگی در نوشتار ، خودداری از نوشتن، خستگی سریع در موقع نوشتن، عدم توانایی در پیاده کردن و سازمان دادن افکار خود روی کاغذ - مرکز ملی ناتوانی های یادگیری، . - 2003 کوتاه بودن بیش از حد پاسخ ها، نداشتن علاقه به نوشتن، خودداری از نشان دادن نوشتههای خود به دیگران، نوشتن عجولانه و بدون وقت
از عوامل موثر در اختلال املا و نوشتن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اختلالهای کنترل حرکتی: فراگیری نوشتن، مستلزم کنترل حالت های بدن، سر، بازوها، دست ها و انگشتها می باشد. پس هر نوع اختلال حرکتی که در ایجاد فعالیتهای حرکتی لازم برای ترسیم، کپی کردن و یا نوشتن حروف و کلمات، مشکل ایجاد کند، مانع تحول یکنواخت و روان الگو های حرکتی لازم برای نوشتن اتوماتیک وار و پی در پی خواهد شد
اختلالهای ادراک بصری: این کودکان در زمینه متصل کردن شکلها هندسی، یافتن جهت یک حس، تشخیص خط عمودی از خط افقی، رونویسی از شکل ها، حروف، اعداد، کلمات، گفتن زمان، استفاده از نقشهها و نوشتن مشکلاتی دارند - کرک و چالفانت، . - 1377 اختلال حافظه بصری: کودکانی که در یادآوری بصری حروف و کلمات موفق نیستند، احتمالا در یادگیری نوشتن نیز مشکلاتی دارند. کودکانی که مشکلاتی در حافظه بصری دارند، میتوانند صحبت کنند، بخوانند و رونویسی کنند، اما نمیتوانند حروف و کلمات را از حفظ به یاد بیاورند و یا دوباره آنها را تولید کنند
بر اساس تعریف DSM-V سه نوع مشخص کننده داریم که عبارتند از:
نارسا خوانی - مشکل خواندن - ، نارسا نویسی - مشکل نوشتن - دیسکلکولیا - مشکل حساب - .
انواع نارسانویسی عبارت است از نارسانویسی - مشکل نوشتن -
در نارسا نویسی یا مشکل نوشتن، مهارتهای نوشتن بسیار ضعیفتر از آن هستند که از سن تقویمی، ضریب هوش و سوابق تحصیلی کودک انتظار میرود. کودک نمیتواند به راحتی بنویسد ودر نوشتن مطالب مرتکب غلطهای دستوری، نقطه گذاری، پارگراف بندی و املایی میشود و دست خط بسیار بدی دارد. سه نوع نارسا نویسی داریم:
نارسانویسی دیسلکسیک: در نارسانویسی دیسلکسیک دست خط کودک ناخواناست، مخصوصا وقتی متن دشوار است. کودک در هجی کردن شفاهی کلمات عملکرد بدی دارد، اما متون کتبی را نسبتا خوب میتواند کپی کند و در نقاشی نیز مشکل چندانی ندارد.
نارسانویسی حرکتی: در نارسانویسی حرکتی دست خط کودک ناخواناست، و متنی که کپی کرده نیز ممکن است ناخوانا باشد. هجی کردن شفاهی او عادی است، اما در نقاشی معمولا مشکل دارد. سرعت ضرب گرفتن با انگشتان نیز غیر عادی است. نارسانویسی فضایی: 4 دست خط کودک، و هم چنین، متنی که کپی کرده ناخواناست. هجی کردن شفاهی او عادی، نقاشی او بسیار بد، اما سرعت ضربه گیری با انگشتان روی میز عادی است.
سلسله مراتب نوشتن به لحاظ پیچیدگی شامل:
رونویسی، ب- دیکته نویسی و ج- انشانویسی است . کودکان دارای اختلالهای یادگیری در بیان نوشتاری ممکن است در هر سه مورد با دشواریهایی روبرو باشند
طی یک مطالعه میزان شیوع اختلالهای بیان نوشتاری در دانشآموزان پایههای دوم و سوم دبستانهای تهران را 6 درصد اعلام نمودند
به طور کلی واژهها از نظر املایی به سه گروه تقسیم میشوند. گروه اول کلماتی هستند که مانند واژهی میز، املای آنها را میتوان با توجه به تناظر واج – نویسه پیشبینی کرد - کلمات با قاعده - . گروه دوم واژههایی هستند که دارای بخشها و نویسههای مبهم املایی هستند و بین صورت نوشتاری و آوایی آنها ارتباط متناظر یک به یک وجود ندارد، اما املا نویسی آنها بر اساس دانش زبانی و به کارگیری آن است، مثل املای پرندگان که - ه - باید حذف شود. گروه سوم واژههایی که در آنها نویسهها و بخشهای مبهم وجود دارد، اما بر خلاف گروه دوم نمیتوان آن ها را فقط با استفاده از اطلاعات زبانی، یا قواعد واج – نویسه به صورت متناظر در آن ها مشاهده نمیشود و کودکان باید با تکیه بر حافظهی خود املای آنها را یاد بگیرند
ویژگی اصلی کودکان مبتلا به اختلال در دیکته عبارت است از این که جملات کتبی آنها حاوی تعداد زیادی اشتباهات دستوری و ضعف در ساختن جمله و خطاهای هجی کردن، خطاهای نقطه گذاری و دست خط بد میباشند. خصوصیات فرعی آنان، بی میلی یا امتناع از رفتن به مدرسه و انجام تکلیف کتبی، عملکرد تحصیلی ضعیف در سایر زمینهها، بی علاقگی کلی به کار مدرسه، فرار از مدرسه و اختلال سکوت میباشد اکثر کودکان مبتلا به این اختلال به دلیل احساس بی کفایتی و شکست در کار تحصیلی دچار خشم و نومیدی میگردند
مشکلات در زمینه نوشتن از ابتدای ورود به مدرسه بر سایر فعالیتهای آموزشی کودک تأثیر منفی می گذارد و موفقیت تحصیلی، شغلی واجتماعی او را به خطر میاندازد و متعاقب آن تأثیر نامطلوبی بر روی کار، حرفه و صنعت میگذارد
