بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر بازی درمانی گروهی بر کاهش اضطراب جدایی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری بود، تحقیق حاضر به لحاظ هدف جزو تحقیقات کاربردی بوده و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات توصیفی از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بوده است.
جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دارای اختلال یادگیری شهر شیراز در سال تحصیلی 1396 می باشد که 40 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. بدین منظور از پرسشنامه اضطراب جدایی استفاده گردید. داده¬های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بازی درمانی گروهی بر کاهش اضطراب جدایی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری تاثیر معناداری دارد.
-1 مقدمه
بازی به هرگونه فعالیت جسمی یا ذهنی هدفدار که به صورت فردی یا گروهی انجام پذیرد و موجب بروز نیازهای کودک شود گفته می شود. بازی وسیلهی طبیعی کودک برای اظهار و بیان خود است. بازی درمانی، رویکرد فعالی است که میتوان آن را به طور انفرادی و یا گروهی به کار برد، به گونه ای که به کودکان و گاهی اوقات به نوجوانانی که در طی درمان کلامی همکاری نمیکنند اجازه میدهد تا به واسطه بازی، احساسات هوشیار و ناهوشیارشان را آشکار سازد.
بازی درمانی گروهی بیشتر برای بچه هایی که مشکل ارتباطی و انزواطلبی دارند، مفید می باشد. این شیوه سبب افزایش همکاری و پذیرش قواعد و قوانین گروه از بچه ها و رعایت آن می شود. بازی تجربه اصلی کودک برای ادراک جهان پیرامون است و جایگاه وی در جهان را مشخص می کند. سوزان ایزاکز - 2013 - می گوید: »بازی زندگی کودک است و وسیله ایی است که با استفاده از آن جهانی را که در آن زندگی می کند می شناسد. « به تدریج که کودک رشد و نمو می یابد در ارتباط با خود و جهان مادی و اجتماع پیرامونش اقدام به معناسازی می کند و از طریق ابزار »بازی کردن« خود را کشف می کند. وینی کات - 2011 - میگوید:
»تنها با استفاده از بازی کردن است که کودک به طور انفرادی خلاقیت به خرج می دهد و کل شخصیتش را به فعل در می آورد و تنها در ضمن خلاقیت است که فرد خود را کشف می کند. این اتفاق تنها در حین بازی کردن روی می دهد.« پری و آچر تأکید فراوانی بر ارزش بازی دارند. به اعتقاد آنان بازی زمینه ایی را فراهم میآورد که به کمک آن مهارتهای اجتماعی و شناختی یاد گرفته و تمرین میشوند. عدهایی دیگر از روانشناسان قدمی فراتر نهاده و فواید اولیه بازیهای نمادین را مورد تأکید قرار داده و بر جنبه درمانی آن تأکید میکنند، این نوع از بازی امکان دستیابی به خواسته ها و آرزوها را برای کودک فراهم می کند. این دسته از بازی ها به شدت مورد توجه روانشناسان پیرو مکتب روانی است
از دیدگاه تحلیل روانی نخستین نمود ارزشی جهان فیزیکی برای کودکان از طریق بازی خود را نشان میدهد. کودک از این طریق آرزوهای فردی و اندیشه هایش را به صورت خام بیان می کند. در این فرم اولیه و خام تمامی اشیاء مورد استفاده دارای معنای سمبلیک و خام می باشند که از رویاها و خواستههای فرد سرچشمه میگیرند. بر همین اساس ایزاکز معتقد است:
»یکی از بزرگترین و جدی ترین اشتباهات این است که کودک مجبور به استفاده و پذیرش دستورات و آموزش های مربیان در ارتباط با کسب مهارتهای اصلی و شناختی شود
کودکان بایستی آزادی عمل داشته باشند تا خود به شناخت برسند و انتخاب نمایند. هر کوششی برای آموزش اجباری این امور، به کودک لطمه خواهد زد و حاصلی غیر از اتلاف وقت نخواهد داشت. ایزاکز - 2013 - در جای دیگری به طور آشکار می گوید: »قدمزدن، دویدن، پریدن، انداختن، گرفتن، بالانس زدن، نقاشی کردن، مهره به نخ کشیدن و ....
هر یک در زمان مقتضی انجام خواهند شد و کودکان نبایستی مجبور به انجام این امور شوند اگر فرصت انجام این فعالیت ها به آنان داده شود لذت بیشتری از فعالیت خواهند برد و نقش والدین و مربیان فقط مشاهده کودک و رفع موانع او برای انجام این امور است. البته این موضوع نه تنها کار کوچکی نیست بلکه کمک بزرگی به ایجاد مهارت و افزایش توان کودک است
ژان پیاژه - 1358 - 1 روانشناس سویسی در مورد قواعد موجود در بازی¬های کودکان معتقد است که تحسینآمیزترین و عالیترین قواعد اجتماعی رامی توان در بازی های کودکان مشاهده کرد، او تیله بازی را به عنوان مثال ذکر می کند، به نظر او این بازی دارای نظام نامه ویژه خود است و تنها یک روانشناس متخصص که حرفهاش ایجاب می نماید و با قواعد کلی بازی ها آشناست می توانند به اخلاقیات نهفته در این بازی ها پی ببرد.
در طی 60 سالی که از عمر بازی درمانی می گذرد این علم توانسته است به عنوان یکی از روش های قابل اعتماد و مفید در زمینه درمان کودکان جای خود را در بین سایر روش ها باز کند. یکی از مهمترین دلایلی که بازی درمانی توانسته است خود را بعنوان یکی از روشهای مناسب درمان مشکلات مختلف کودکان معرفی کند این است که کودکان قادر نیستند از استدلال و مهارت کلامی استفاده کنند و احساسات، افکار و رفتارهایشان را به صورت قابل درکی برای بزرگسالان بیان کنند. برای کودکان اسباب بازی کلمات هستند و بازی مکالماتی است که با استفاده از آنها انجام می شود.
کودکان فاقد پختگی شناختی لازم برای بیان و تفسیر احساسات خود به شیوه بزرگسالان هستند، محدودیت هایی که از جانب بزرگسالان نیز اعمال می شود و فعالیت های توصیه شده از جانب آنان نیز نمیتواند جبران کننده اقتدار و احساس قدرتی باشد که کودکان از طریق بازی به دست می آورند. در جریان بازی کودک خود مدیر و راهنماست و قاعده می سازد، اقدام به خلق جهانی می کند که بر آن تسلط مییابد و مهارتهای اجتماعی را از آن طریق کسب می کند -
شافر به نقل از تامپسون و رودلف - - 1388 در خصوص اثرات درمانی بازی بر کودکان، معتقد است که درهم شکستن مقاومت در کودک، ایجاد لیاقت و توانایی، تفکرخلاق، پالایش، تخلیه هیجانی، ایفای نقش، خیال پردازی، آموزش نمادین ایجاد و ارتقای رابطه و دلبستگی، هیجان مثبت و غلبه بر ترس¬های مربوط به دوران رشد از فواید بازی درمانی برای کودک می باشد .
بازی با نقش درمانی خود فرصتی را برای کودک فراهم می آورد تا بتواند نگرانی ها و نارضایتی¬های محیطی را تخلیه و عواطفش را بیان کند
بازی درمانی می تواند بر رشد صحیح کودکان تأثیر بسزایی داشته باشد. رشد کودک عبارتی است برای اشاره به مهارت¬هایی که از بدو تولد تا 6 سالگی فرا گرفته می¬شود، یعنی زمانی که رشد مهارت¬های حرکتی، گفتار و زبان و ارتباطی در جهت کسب استقلال بسیار سریع پیش می¬رود.
گینوت از کاربرد وسیع بازی در تمام وضعیت های ممکن برای کودکان دفاع کرد. وی می گوید بازی کودک، سخن گفتن اوست و اسباب بازیها کلمات مورد استفاده آنها برای سخن گفتن هستند. دینکمیر کیت بازی قابل حمل خود را همراه یا روش رشد ادراک از خود و دیگران معرفی می کند
باگرلی - - 2014 از بازی درمانی کودک محور بر روی 22 کودک آفریقایی امریکایی مدرسه ابتدایی استفاده کردند که این کودکان به دلیل مشکلات رفتاری یا هیجانی به بازی درمانی گروهی ارجاع گردیده بودندهدف این دو محقق ازاین مطالعه، به عزت نفس پایین، افسردگی، خشونت یا خونسردی شرکت کنندگان بود که در دروس راهنمایی کلاس، فعالیتهای گروهی یا طرحهای مدیریت رفتار حل نگردیده بود. سن پسران 5 تا 10 سال از یک مدرسه ابتدایی در شهری در جنوب شرق بود. درمان یک یا دو بار در هفته و در مجموع 9 تا 11 جلسه بود محققان به این نتیجه دست یافتند که بازی درمانی مورد استفاده برای این کودکان نه تنها موجب افزایش اعتماد به نفس آنها گردید بلکه از نظر فرهنگی نیز حساس بود و رشد قابل ملاحظهای در همکاری و دقت این کودکان رخ داد.
ای و همکاران - - 2016 با روشن کردن اهمیت مجموعه داستانهای بازی درمانی با ذکر مثالهای متعدد بیان نمودند، اینکه بازی درمانی در تسهیل ارتباطات کودک اهمیت داشته و به کودک امکان میدهد تا به طور آزاد احساسات و افکارش را بیان نماید و این امر باعث تسهیل یکپارچگی بیشتر در خود او میشود
