بخشی از مقاله
خلاصه
در این پژوهش عامل بلوغ سازمانی مورد بررسی قرار می گیرد.مدل مفهومی متغیر های مستقل و وابسته استخراج شد سپس از روی مدل مفهومی پرسشنامه تهیه گردید.پس از محاسبه حجم نمونه تعداد 80 پرسشنامه توزیع شد که برای تایید روایی و پایایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوی و آلفای کرونباخ استفاده شد.داده های دریافت شده از پرسشنامه با استفاده از آزمون تجزیه و تحلیل رگرسیون یک متغیره مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی شش فرضیه اصلی مطرح شده در این تحقیق تایید شدند.
.1 مقدمه
برنامه ریزی منابع سازمان یک راه حل یکپارچه استراتژیک مبتنی بر فناوری اطلاعات برای مدیریت و برنامه ریزی بر منابع سازمان است.برنامه ریزی منابع سازمان می تواند دلیلی برای ایجاد مزیت رقابتی در سازمان را فراهم آورد. این سیستم ها فرایند های بین بخشی را حذف می کنند و باعث می شوند یکپارچگی در کل سازمان ایجاد گردد.
سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان در سال های گذشته به عنوان سیستم های ضروری برای اداره کسب و کار و ایجاد مزیت رقابتی مطرح شده اند.اما تحقیقات مارتینسون و چانگ نشان داده که فضای روابط بین افراد و مسائل حاکم بر سازمان بر روی این مساله تاثیر گذار بوده و در موقعی که سازمان با مشکلات فرهنگی درگیر بوده،مقاومت کارکنان باعث می شود تا سیستم به طور کلی کنار گذاشته شود و یا با اصلاحات فراوان پیاده سازی و مورد استقاده قرار گیرد
با این حال استفاده از این سیستم همیشه سودمند نیست.دانتس - Dantes,2006 - دریافت که در اندونزی تقریبا 83,33 از شرکت هایی که سیستم برنامه ریزی منابع سازمان پیاده سازی کرده اند موفق نیستند این سودمند نبودن به معنی رخنه در کدهای نرم افزار مورد نظر نیست بلکه دلیل این است که سیستم مورد نظر بر اساس نیازمندی های سازمان مورد نظر ایجاد نشده است.عوامل مختلفی می تواند روی پیاده سازی موفقیت آمیز یک سیستم برنامه ریزی منابع سازمان تاثیر بگذارد مانند:بلوغ سازمانی ،فرهنگ سازمانی،فرایند کسب و کار سازمان ،تعهد مدیریت ارشد و عوامل خارجی دیگر.
به طور کلی بلوغ سازمانی مولفه ای است که از طریق استاندارد سازی در به کارگیری دانش ، مهارت ، تکنیک و روش های صحیح مدیریتی سازمان ها را قادر می سازد تا به ثبات و موفقیت و پیشی گرفتن از رقبا دست یابند.سازمان هایی که مدل های بلوغ سازمانی را به کار می برند علاقه مند هستند تا به بلوغ بیشتر برسند یا مسیر خود را به سمت وضعیت کامل سوق دهند بلوغ سازمانی نقاط مرجعی را برای سازمان مهیا می کند تا از طریق خود ارزیابی و حتی ارزیابان خارجی سازمانی،در برابر راهکارهایبرتر مطلق یک یا چند دستورالعمل ویژه ارزیابی نماید
با توجه به موارد ذکر شده و تحقیقاتی که تاکنون در این پیرامون انجام گرفته بود فقدان مدل مناسبی که تاثیرات بلوغ سازمانی را بر روی موفقیت پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان اندازه گیری نماید،مشاهده گردید.در تحقیق حاظر میزان تاثیر شاخص های بلوغ بر موفقیت پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان شناسایی و مورد بررسی قرار می گیرد.اندازه گیری میزان تاثیر هر یک از شاخص های بلوغ سازمانی بر موفقیت پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان برای ما مشخص می کند که مثلا در زمینه توسعه پایدار،سازمان باید به کدام یک از شاخص های بلوغ توجه بیشتری نماید تا در زمینه توسعه بهتر عمل کند.
.2 ادبیات تحقیق
1 .2 سیستم برنامه ریزی منابع سازمان
سیستم برنامه ریزی منابع سازمان بر خلاف تصور معمول یک سری نرم افزار به هم پیوسته و مرتبط برای مکانیزه نمودن عملیات سازمان نیست.این سیستم کارکردهای متنوع در سطوع گوناگون سازمان دارد.سیستم برنامه ریزی مابع سازمان یک راه حل یکپارچه استراتژیک مبتنی بر فناوری اطلاعات برای مدیریت و برنامه ریزی بر منابع سازمان است. سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان از فناوری اطلاعات بهره برداری کرده و امکان اشتراک گذاری داده ها و اطلاعات درون سازمان را فراهم می کنند.
این سیستم ها بسته های سیستم های اطلاعاتی هستند که اطلاعات و فرایند های مبتنی بر اطلاعات را در سراسر حوزه های عملیاتی در یک سازمان ادغام می کنند - ERP. - Kumar and Hillegersberg,2006 سیستم نرم افزاری جامعی است که به دنبال ایجاد یک سیستم منحصر به فرد سازمانی می باشد،به طوری که تمام بخش های سازمان بتوانند نیازهای اطلاعاتی خود را از طریق آن مرتفع سازند - . - Elbertsen et al,2006 یک سیستم متعارف برای برنامه ریزی منابع سازمان شامل ماژول هایی مانند تدارکات،حسابداری و مالی،مدیریت منابع انسانی،تولید و توزیع و زنجیره تامین می باشد - . - Chang,2008 .با این حال سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان مانند دیگر سیستم های اطلاعاتی سازمانی اغلب به عنوان سیستمی بسیار پیچیده که پیاده سازی آن دشوار است ،در نظر گرفته می شود
سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان دارای خصوصیات زیر هستند
1. سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان بسته های نرم افزاری هستند که برای خدمت به مشتریان چه در یک محیط سنتی وچه در یک محیط مدرن ،مبتنی بر وب طراحی شده اند.
2. سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان اکثر فرایند های کسب و کار را یکپارچه می کنند.
3. سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان از پایگاه داده های کل شرکت که همه اجزای اطلاعاتی را در یک جا ذخیره می نماید،بهره می گیرند.
4. سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان امکان دسترسی به داده ها را درست در همان زمانی که مورد نیاز هستند ،امکان پذیر می سازند.
2.2بلوغ سازمانی
بلوغ یک سازمان به توانایی آن در پایش محیط خارجی برای فرصت ها ،تغییرات،روندها و ریسک ها کمک می کند. عامل بلوغ سازمانی مقوله جدیدی است که یک راهکار برتر در سازمان ها تلقی می شود و مورد تایید کارشناسان و علم مدیریت قرار گرفته است.بلوغ سازمانی مهارت های ویژه ای را معرفی و رابطه آن ها را با مواردی چون:فرهنگ سازمانی ،رضایت شغلی،سبک رهبری و مدیریت،کارایی و غیره بیان می کند و با ارائه راهکارها و مدل های بهتر سازمانی به رفع نیازهای سازمان منجر می شود.
سازمان هایی که مدل های بلوغ سازمانی را به کار می برند علاقمند هستند تا به بلوغ بیشتر برسند یا مسیر خود را به سمت وضعیت کامل سوق دهند.بلوغ سازمانی نقاط مرجعی را برای سازمان مهیا می کند تا از طریق خود ارزیابی و حتی از طریق ارزیابان خارج سازمانی ،در برابر راهکارهای برتر مطابق یک یا چند دستورالعمل ویژه ارزیابی نماید.
در تعریف بلوغ سازمانی می توان گفت :مؤلفه ای است که از طریق استانداردسازی در به کارگیری دانش، مهارت، تکنیک و روشهای صحیح مدیریتی سازمانها را قادر می سازد تا به ثبات و موفقیت و پیشی گرفتن از رقبا دست یابند.تاکنون تحقیقات متفاوتی در ارتباط با سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و بلوغ سازمانی انجام گرفته که در این بخش مروری خواهیم داشت بر ادبیات گذشته این تحقیقات و نتایجی که بدست آمده است.
در تحقیقی تحت عنوان "اندازه گیری میزان موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان بر اساس سطوح بلوغ فرایندهای سازمان" - عمید و همکاران، - 1392تهیه شده است بر اساس این تحقیق می توان گفت که پیاده سازی موفق سیستم برنامه ریزی منابع سازمان باعث بهبود بلوغ فرایند های سازمان در حوزه های همسویی با راهبرد،روش ها - متدها - ،فناوری اطلاعات و نیروی انسانی و فرهنگی می شود ولی در حوزه نظارت باعث بهبود بلوغ فرایند نمی شود
دانتش در تحقیق ارتبطات سطح بلوغ سازمانی و پذیرش سیستم برنامه ریزی منابع سازمان “ نشان دادند که سطح بلوغ سازمان به طور خودکار سازمان را به سمت پیاده سازی برنامه ریزی منابع سازمان هدایت نمی کند بلکه عوامل دیگری نظیر:روند تکنولوژی، سیاست های دولت، سیاست بانک می توانند تاثیر بیشتری بر روی پیاده سازی این گونه سیستم ها بگذارند.همچنین در تحقیقات مشابه دیگر عوامل دیگری هم در موفقیت پیاده سازی برنامه ریزی منابع سازمان مورد بررسی قرار گرفته است.
معلق در تحقیق "بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر روی موفقیت پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان" بررسی کردند که وجود فرهنگ مشارکت،همکاری و پشتیبانی و فرهنگ تحمل مخاطره تعارض باعث موفقیت در پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان می شود که در این میان فرهنگ مشارکت،همکاری و پشتیبانی نیز از اولویت بالاتری در موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان برخوردار است
ملانظری و همکاران در پژوهشی تحت عنوان بررسی نقش وجود نو آوری در پیاده سازی موفق برنامه ریزی منابع سازمان عنوان شد : مدیران جهت اجرای موفق برنامه ریزی منابع سازمان باید در مرحله اول به رضایت کاربر توجه نموده که آن نیز خود مستلزم توجه به عواملی مانند تاثیرات مثبت حمایت مدیریت ارشد ،آموزش،فشار رقابتی،توافق عمومی در اهداف سازمان و سازگاری سیستم های متداول و مورد استفاده با سیستم برنامه ریزی منابع سازمان است
.3مدل تحقیق
این بخش پایه و اساس نظری تحقیق را تشکیل می دهد.در این قسمت مدل مفهومی تحقیق،مدل استفاده شده برای سنجش بلوغ سازمان و ماتریس نظریه در مورد عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان تشریح می گردد.
1.3مدل سنجش بلوغ سازمانی
برای بلوغ سازمان مدل های معتبر زیادی موجود می باشد در تحقیقی تحت عنوان "مدل های ارزیابی سطح بلوغ مدیریت دانش" - جاودانی, - 1388 نوع مدل بلوغ معرفی گردیده است که به تفکیک هر کدام از مدل ها مورد تشریح قرار گرفته
