بخشی از مقاله
خلاصه
کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک از لحاظ حرکتی و تعادل دارای مشکلات فراوانی می باشتد. با توجه به اهمیت تعادل در پیشگیری از افتادن و انجام کارهای روزانه، هدف این پژوهش بررسی تأثیر تمرینات کاوتورن و کوکسی برتعادل کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک بود.تعداد 24 کودک مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه تجربی - انحراف معیارمیانگین، سن7/5 3/23 سال، وزن26/08 14/26کیلوگرم، قد 20/55 125/17سانتی متر - و کنترل - سن1/55 8/17سال، وزن25/96 10/98کیلوگرم، قد 126 9/53سانتی متر - قرار گرفتند. گروه تجربی به مدت 8 هفته، هر هفته 3 جلسه، هر جلسه 45 دقیقه به انجام تمرینات کاوتورن و کوکسی پرداختند.
در ابتدا و انتهای تحقیق تعادل با مقیاس برگ ارزیابی شد. دادهها با استفاده ازآزمون t مستقل تفاضل و t وابسته مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.تفاوت معنی داری در تعادل کودکان فلج مغزی نوع اسپاستیک گروه تجربی قبل و بعد از 8 هفته تمرینات کاوتورن و کوکسی مشاهده شد - P<0/05، - t=-11/08، بطوریکه تعادل حدود %28 بهبود یافت. در گروه کنترل تفاوت معناداری بین پیش آزمون و پس آزمون مشاهده نشد - P>0/05،. - t=3/11 هم چنین تفاوت معناداری بین گروه تجربی و کنترل مشاهده شد - P<0/05،. - t=-8/22
از یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که تمرینات کاوتورن و کوکسی بر تعادل کودکان مبتلا به فلج مغزی تأثیر مثبتی دارد، بنابراین تمرینات کاوتورن و کوکسی به عنوان یک روش مفید جهت بهبود تعادل برای این کودکان توصیه می شود.
مقدمه
فلج مغزی طیفی از سندروم های غیر پیشرونده آسیب حرکتی و وضعیتی است که از علل ناتوانی حرکتی در دوران کودکی به شمار می رود. این اختلال ناشی از آسیب به سیستم اعصاب مرکزی در حال رشد است - . - 1 آد در سال 2006 شیوع فلج مغزی را حدود 2 تا 2/5 در هر 1000 نوزاد متولد شده دانست - .2این - بیماری معمولاً به صورت اختلالات حرکتی ظاهر می شود. علی رغم ثابت بودن درصد آسیب مغزی و عدم پیشرفت بیماری میزان این اختلالات در حال تغییر می باشند - . - 3 فلج مغزی اسپاستیک شایع ترین نوع فلج مغزی است و آمارها نشان می دهد که 70 تا 80 درصد فلج مغزی را نوع اسپاستیک تشکیل میدهند این حالت ناشی از صدمه نورون محرکه فوقانی سیستم پیرامیدال است. کودکان مبتلا به این بیماری در سال اول هیپوتنی تنه ای دارند. اسپاسم عضلانی در سال دوم پس از تولد ظاهر شده که همراه با افزایش رفلکس می باشد
نقص دستگاه عصبی مرکزی باعث اسپاسیتی و تغییرات بیو مکانیکی در راستای قامت و در نتیجه اختلال در کنترل تعادل کودکان مبتلا به فلج مغزی می گردد تغییرات بیو مکانیکی روی پوسچر در کلیه اندام های تحتانی و تعادل کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک تأثیر می گذارد با توجه به اینکه تعادل در مرحله رشد قشری در کودکان ایجاد می شود، بنابراین در فلج مغزی اسپاستیک، اختلالات تعادلی نمود بیشتری پیدا می کند و باعث مشکلاتی در کارایی عملکرد در حین فعالیتهای روزمره زندگی می شود
هم چنین ساختار کج قامت کودکان فلج مغزی اسپاستیک، عملکرد تعادل را مختل می کند. به دلیل وجود تنش دائمی عضلانی در این افراد یک اسپاسم عضلانی در عضلات فلکسور آن ها دیده می شود. متعاقباً عضلات اکستنسور آنها در حالت کشیده قرار می گیرد. این شرایط همراه با دیگر ویژگیهای بیماری، افراد را در یک حالت فقر حرکتی قرار می دهد. در نتیجه عملکرد عضلانی و نیروی آنها متناسب با رشد سنی و افزایش وزن بدن آنها پیشرفت نمی کند
وضعیت دورسی فلکشن پا استخوان پاشنه پا، چرخش محوری اضافی استخوان درشت نی، فلکشن زانو، فلکشن زانو، فلکشن ران، فلکشن و چرخش داخلی ران مشخصه این بیماران می باشد - . - 10 در یکی از تحقیقات اخیر نشان داده شده است که بیماران فلج مغزی برای جبران ضعف عضلات مچ پا، پوسچر لگن خود را تغییر می دهندکه نشان دهنده اختلالات تعادلی و ضعف کنترل حرکتی در این کودکان است - . - 11
بنابراین کاهش تنشن و افزایش طول عضلات فلکسور بدن و بهبود راستای اندام تحتانی به سمت ایجاد قامت راست که به بهبود تعادل منجر شود از اهداف اساسی در توانبخشی این بیماران است برتونی - 1998 - در تحقیقی با استفاده از تمریناتی که منجر به کاهش اسپاسم عضلانی بود نشان داد که تعادل پوسچری این بیماران بهبود می یابد
کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک از لحاظ حرکتی و تعادل دارای مشکلات فراوانی می باشند. افتادن های پی در پی این بیماران که ناشی از ضعف در نوسانات پوسچری و تعادل مکانیکی این افراد است بسیار شایع می باشد. وظایف عملکردی مانند نگه داشتن شی در هر دو دست، متوقف شدن و یا ایستادن یا برداشتن شی از کف اتاق، که نیاز به کنترل تعادل هنگام ایستادن دارد اگر غیر ممکن نگردند، برای این کودکان دشوار و مشکلات دیگری را باعث می گردند
تعیین نوع درمان و برنامه درمانی برای کودکان فلج مغزی با توجه به هزینه ها و رویکردهای گوناگون، و به دنبال آن ارزشیابی تأثیر درمان بویژه اندازه گیری کارکرد حرکتی این کودکان بسیار مهم است.
تعادل فاکتوری است که نه تنها در راه رفتن و ثبات پوسچرال از اهمیت زیادی برخوردار است بلکه نقش مهمی در انجام فعالیت های روزانه دارد و با توجه به مشکلاتی که کودکان فلج مغزی اسپاستیک با آن رو به رو هستند و تمرینات ورزشی با اهداف خاص جز لاینفک زندگی آنها باید قرارگیرد. تمرینات کاوتورن و کوکسی بر اساس مجموعه ای از ورزش هاست که با حرکات سر و چشم شروع وبعد از آن حرکات کل بدن درحالت های ایستاده، نشسته و دراز کشیده را شامل می شود که در ابتدا با چشمان باز وسپس با چشمان بسته انجام می شود.تمرینات کاوتورن و کوکسی جز تمرینات توانبخشی وستیوبولار است که مراکز بینایی، حس عمقی وسیستم وستیوبولار را درگیر می کند
استفانو کرنا* و همکاران - 2003 - ،به مقایسه تمرینات کوکسی و کاتورن با بهبودی تعادل در نتیجه ی استفاده از تجهیزات توانبخشی ، پرداختند و به این نتیجه رسیدند که این تمرینات در هر دو حالت چشم باز و چشم بسته، باعث بهبود تعادل آزمودنی ها شد
با توجه به اهمیت تعادل و اینکه تاکنون تحقیقی در مورد بررسی تاثیر این تمرینات بر کودکان مبتلا به فلج مغزی صورت نگرفته است، لذا هدف این تحقیق ارزیابی تأثیر تمرینات کاوتورن و کوکسی بر تعادل کودکان مبتلا به فلج مغزی نوع اسپاستیک می باشد.
مواد و روش ها
پژوهش حاضر به روش نیمه تجربی و مداخله ای از نوع پیش آزمون و پس آزمون می باشد. تعداد 24 کودک مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک از نمونه های در دسترس در یک مرکز کاردرمانی کودکان پویا در شهر مشهد انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی - انحراف معیار میانگین، سن7/5 3/23 سال، وزن26/08 14/26کیلوگرم، قد 125/17 20/55سانتی متر - و کنترل - سن8/17 1/55سال، وزن25/96 10/98کیلوگرم، قد 126 9/53سانتی متر - قرار گرفتند. پیش از شروع پژوهش در جلسه ای توجیهی، والدین کودکان دعوت و جزئیات کامل روش تحقیق برای آنها شرح داده شد و فرم رضایت نامه کتبی توسط والدین امضا گردید.
برای ارزیابی تعادل از مقیاس برگ استفاده شد. در تحقیقی هادیان و همکاران - 1386 - به بررسی پایایی مقیاس تعادل برگ در ارزیابی تعادل کودکان فلج مغزی اسپاستیک پرداختند. بر اساس ضرایب همبستگی به دست آمده توافق دو آزمونگر - P<0/001، - ICC=0/985 و توافق یک آزمونگر P<0/001 - ، - ICC=0/994 اظهار کردند که مقیاس تعادلی برگ دارای پایایی اینترا ریتر و اینتر ریتر بالا برای اندازه گیری تعادل در کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک می باشد بنابر این مقیاس را به عنوان یک معیار کلینیکی پایا برای ارزیابی تعادل در این کودکان پیشنهاد کردند
