بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر نیمرخ کارکردهای اجرایی دانشآموزان مبتلا به نارساخوانی انجام شد. این پژوهش ازجمله طرحهای آزمایشی با پیشآزمون- پسآزمون و گروه کنترل بود.
مواد و روشها: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان نارساخوان مراجعهکننده به مرکز اختلالات یادگیری شهر هشترود در سال تحصیلی 95-94 بود که تعداد 30 دانشآموز با دامنه سنی 8 تا 12 سال به-عنوان گروه نمونه انتخاب و بعد از همتاسازی به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند
ابزارهای پژوهش شامل سه آزمون کامپیوتری عملکرد پیوسته - CPT - - ارزیابی توجه مداوم - ، برج لندن - TOL - - ارزیابی برنامهریزی و سازماندهی - و حافظه کاری وکسلر - WWMT - - ارزیابی حافظه کاری - بود. ابزار مداخله نیز نسخه فارسی نرمافزار آموزشی SOUND SMART کمپانی BRAIN TRAIN بود که در پژوهشهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.
تعداد جلسات آموزشی در این پژوهش 20 جلسه و هر جلسه 30 تا 45 دقیقه به طول می-انجامید. دادههای پژوهش با استفاده از نرمافزار SPSS-21 تجزیه و تحلیل شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها علاوه بر شاخصهای آمار توصیفی از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد.
نتایج: تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که اثربخشی این مداخله برای متغیرهای توجه مداوم و توانایی برنامهریزی و سازماندهی در سطح p<0/01 معنادار است ولی برای متغیر حافظه کاری از نظر آماری معنادار برآورد نشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد که توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه را میتوان به عنوان یک روش مکمل برای آموزش به دانشآموزان نارساخوان استفاده کرد.
مقدمه
نارساخوانی1، براساس تعریف انجمن نارساخوانی انگلستان - 2012 - 2، ترکیبی از ناتواناییهاست که فرایند یادگیری را در یک یا چند زمینه ازجمله خواندن، نوشتن و هجیکردن تحت تاثیر قرار میدهد. این ناتوانی ممکن است حوزههای دیگری مانند حافظه کوتاه مدت، سرعت پردازش، توالی زبان گفتاری و سایر کارکردهای نوروسایکولوژیکی را نیز در بر بگیرد. برای قرار گرفتن در طبقهبندی ناتوانی خواندن باید عملکرد فرد در خواندن از حد مورد انتظار بر حسب سن، آموزش و هوش کودک پایینتر باشد. این اختلال به میزان زیادی مانع موفقیت تحصیلی یا فعالیتهای روزانهای که نیاز به خواندن دارند، میشود
براساس پنجمین ویراست راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا - 2013 - 4، نارساخوانی در حال حاضر یکی از شایعترین ناتوانیهای یادگیری در بین دانشآموزان سنین دبستان به شمار میرود. کودکان دچار نارساخوانی هنگام خواندن مرتکب اشتباهات متعددی میشوند؛ این اشتباهات با حذف، افزودن یا وارونهنمودن کلمات مشخص میشود.
این کودکان در تفکیک بین حروف از نظر شکل و اندازه دچار مشکل هستند، به خصوص حروفی که فقط از نظر جهتیابی و طول خطوط با یکدیگر تفاوت دارند، سرعت خواندن آنها پایین وغالباً با کمترین میزان ادراک همراه است . - DSM-5 - با وجود اینکه اکثر کودکان نارساخوان توانایی رونویسی از روی متون چاپی را دارند، اما تقریباً همه آنها در هجیکردن ضعیف هستند؛ این کودکان ممکن است از وسط یا آخر کلمات، شروع به خواندن کنند
در خصوص سبب شناسی ناتوانی های یادگیری به صورت کلی نظریه های مختلفی از قبیل نظریههای ژنتیکی، نظریههای زیستی، نظریههای رشدی و رسشی، نظریههای شناختی و نظریههای رفتاری و آموزشی مطرح شدهاند که هر کدام بر جنبه ای خاص از این اختلال متمرکز شده و به تبیین آن میپردازند
یکی از نظریه های مطرح دهههای اخیر در اختلالات یادگیری، نظریههای شناختی و عصب- روانشناختی هستند که سهم بسزایی در فهم مکانیسم عمل این اختلالات ارائه کرده و دادههای پژوهشی زیادی هم در تایید نظریه خود ارائه کردهاند.
