بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری جو سازمانی و رضایت شغلی با تعهد سازمانی انجام شد. نمونه پژوهش شامل 120نفر از پرسنل شرکت بیمه بودند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: مقیاس جو سازمانی - OCDQ - ، مقیاس رضایت شغلی - JDI - و مقیاس تعهد سازمانی . - OCQ - نتایج پژوهش نشان داد که جو سازمانی حمایتی باعث افزایش تعهد سازمانی می گردد ، همچنین جو سازمانی حمایتی از طریق تاثیر بر رضایت شغلی موجب افزایش تعهد سازمانی میگردد، و جو سازمانی حمایتی موجب افزایش رضایت شغلی می گردد.
مقدمه
اگر به زندگی روزمره خویش نگاه کنیم متوجه نفوذ سازمان ها در حیطههای مختلف آن خواهیم شد. زیرا با سازمان های بسیاری در تماس هستیم و اکثر اوقات ما یا به عنوان عضو سازمان یا ارباب رجوع در سازمان ها می گذرد و شاید به همین دلیل می توان عصر امروز را عصر سازمان نامید، چرا که سازمان ها اهدافی را برای انسان برآورده می سازند که از توان وی به شکل فردی خارج است.
مهمترین عامل بهره وری در سازمان و در نهایت کل جامعه منابع انسانی آن است. کارکنان ارزشمند ترین دارایی سازمان ها هستند. نیروی انسانی است که با برخورد مناسب می تواند مثبت و در جهت اهداف سازمان و یا در صورت عدم هدایت، در خلاف جهت اهداف سازمان گام بردارد. از این رو شناخت رفتار نیروی انسانی در مدیریت اهمیت ویژه ای دارد. البته این شناخت و نگهداری از منابع انسانی صرفاً نگهداشتن افراد در سازمان نیست بلکه پیوند دادن آنها با سازمان است و باید بین کارکنان و سازمان همبستگی متقابل باشد. چه بسا کارکنانی که عامل ماندن آنها در سازمان اجبار است و سالها نیز در سازمان می مانند، در این صورت نه تنها حضور آنها برای سازمان مفید نیست بلکه اکثر اوقات سازمان را متضرر میسازند.
بنابراین توجه به روحیه و انگیزه های انسانی کارکنان از اولویت بالایی برخوردار است، هنگام پیوستن نیروی انسانی به سازمانها، مجموعه ای از خواستها، نیازها و آرزوها یعنی انتظارات شغلی مطرح می شود که به رضایت شغلی بعنوان مهمترین نگرش، طرز تلقی، یا قضاوت کارکنان نسبت به شغل و سازمان خود بر می گردد که موجب کوشش او در راستای تحقق اهداف سازمانی و تمایلی قوی برای حفظ عضویت در سازمان می شود.
برای افزایش روحیه و رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان لازم است به برطرف کردن نیازهای آنان در محیط کار توجه کنیم.
تعهد کارکنان به سازمان مولد دارایی های نامشهود است در سال های اخیر تعهد سازمانی بخش مهمی از مطالعات سازمان و کانون مطالعات مربوط به رضایت شغلی بوده است. زیرا ارتباط آن با کیفیت زندگی سازمان اثبات شده است. پژوهش ها نشان داده است تعهد کارکنان یک نیروی قوی و موثر در موفقیت های سازمان است.
جو سازمان نیز به عنوان یکی از مولفه های مهم در مطالعه تعهد سازمانی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. جو به ویژگی های پایدار سازمان مربوط می گردد و نظر به اینکه جو سازمانی در همه ابعاد و جای جای سازمان جریان دارد بنابراین ضمن تاثیر گذاری در سلوک و حالت اعضا، رفتار سازمانی از جمله تعهد سازمانی اعضاء را تحت تاثیر قرار می دهد. این تاثیرات می تواند موجب انگیزش یا ضعف در عملکرد نیروی انسانی گردد.
رضایت شغلی نیز بعنوان یکی دیگر از مولفه های مهم در مطالعات مربوط به تعهد سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است و رابطه بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بسیاری از تحقیقات به اثبات رسیده است. در تحقیق حاضر رضایت شغلی نیز به عنوان یکی از مهمترین عوامل نگرش، طرز تلقی، یا قضاوت کارکنان نسبت به شغل و سازمان خود مورد مطالعه قرار گرفته است، رضایت شغلی در نهایت، موجب تحقق اهداف سازمانی و تمایل قوی برای فضای عضویت در سازمان می گردد.
در تحقیق جاری به بررسی اثرات مستقیم جو سازمانی و مولفه های مربوط به آن مانند روحیه گروهی، مزاحمت، صمیمیت،
علاقه مندی، ملاحظه گری، فاصله گری، نفود و پویایی، تاکید بر تولید، بر رضایت شغلی بطور مستقیم و بر روی تعهد سازمانی بطور مستقیم و همچنین بطور غیر مستقیم از طریق اثر بر رضایت شغلی مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین رضایت شغلی و مولفه های مربوط به آن شامل، رضایت از کار، سرپرست، همکار، ارتقاء و پرداخت و اثر مستقیم آن بر تعهد سازمانی مورد مطالعه قرار گرفته است.
و همچنین تعهد سازمانی و مولفه های مربوط به آن شامل تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد مستمر و اثر پذیرایی این مولفه از جو سازمانی و رضایت شغلی مورد بررسی قرار گرفته است.
بیان مساله
نیروی انسانی مهمترین جزء اساسی هر سازمانی محسوب می شوند. آنان هنگام پیوستن به سازمان، نیازها، انتظارات و توقعات خویش را با خود به سازمان می آورند و انتظار دارند که به آن نیازها از جانب سازمان پاسخ داده شود. افراد بر اساس ارضاء نیازهای خود برانگیخته می شوند و انگیزش در آنها موجب افزایش کارایی در سازمان می شود. عدم ارضای این نیازها از طرف سازمان مشکلاتی را به وجود می آورد و سازمان را در راه رسیدن به اهداف خویش ناکام می سازد از این رو شناخت نیازها، انگیزش و ویژگی های شخصیتی افراد که بر رضایت شغلی نیز تاثیر گذار است حائز اهمیت است.
رضایت شغلی یک متغیر نگرشی مربوط به شغل است که بسیار پیچیده و چند بعدی می باشد و به مفهوم لذت روحی ناشی از ارضاء نیازها، تمایلات و امیدها اشاره دارد که فرد از محل کار خود بدست می آورد و حاصل طرز نگرش فرد نسبت به کارش می باشد.
یکی از نشانه های پسرفت اوضاع یک سازمان رضایت شغلی پایین آن است. رضایت شغلی اندک سرچشمه اعتصابات غیر قانونی، پایین آمدن آهنگ کار و جایگزینی کار کارکنان است، نارضایتی شغلی می توان بخش از شکایتها، عملکرد ناچیز، کیفیت ناچیز تولید، دزدی کارکنان در سازمان، مشکلات انضباطی و دیگر دشواریها باشد، هزینه های نارضایتی شغلی می تواند ارقامی نجومی پیدا کند از سوی دیگر رضایت شغلی بالا نشانه نمایان سازمانی است که به خوبی اداره شده است و بطور بنیادی، پیامدی است که به تعهد سازمانی بالا نزد کارکنان ختم می شود
یکی از مشکلات و ویژگی های اکثر سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی کشور کم بودن تعهد افراد نسبت به سازمان متبوع خود می باشد و غفلت و بی توجهی نسبت به این مسئله مهم موجب می شود از این منابع انسانی با ارزش در سازمان به نحو شایسته استفاده نشود
تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرآیند مستمر است. مطالعات نشان داده اند، که تعهد سامانی منجر به نتایج مطلوب سازمانی همچون ترک خدمت کمتر، عملکرد بالاتر، غیبت کمتر و مشارکت و درگیری فعال نیروی کار در امور سازمانی می شود.
تعهد سازمانی را نگرش یا جهت گیری تعریف می کنند که هویت فرد را به سازمان مرتبط یا وابسته می کند. جو سازمانی حمایت کننده از مهترین عوامل افزایش میزان رضایت شغلی و تعهد سازمانی می باشد.
