بخشی از مقاله
چکیده
امروزه ما شاهد ارتباطات متقابل بین شرکت ها ، سازمان ها و موسسات مالی به عنوان واحد های مالی با یکدیگر هستیم . این ارتباطات روز به روز بیشتر شده و باعث پیچیدگی آن می شود . پس ما به دنبال سیستمی هستیم که بتواند بر فرآیند تصمیم گیری مدیران و شرکت ها تاثیر گذار باشد .
نقش حسابداری به عنوان تهیه کننده اطلاعات مالی با استفاده از استاندارد حسابداری و اطلاعات مربوط به رویداد مالی موثر بر سازمان و واحد تجاری بیشتر مشخص می گردد. هم چنین حسابداری به عنوان مهم ترین پایگاه اطلاعاتی مالی نقش بی بدیلی در تصمیم گیری های مدیران دارد. این موسسات و سازمان ها به اطلاعاتی صحیح و بهنگام و کارآ نیاز دارند تا مدیران آنها تصمیمات مناسب و موثری را اتخاذ نمایند .
حسابداری به عنوان مهمترین زیر مجموعه سیستم اطلاعات مدیریت باید اطلاعات مالی متنوعی را در اختیار استفاده کنندگان و مدیران هر سازمان قرار بدهد. این اطلاعات حسابداری باید دارای ویژگی های خاصی باشد ویژگیهای کیفی این گونه اطلاعات نظیر مربوط بودن، و قابلیت اتکاء از جمله خصیصه هایی است که بر میزان بکار گیری اطلاعات بهموقع - بهنگام - تأثیر می گذارد. در این مقاله به اختصار به نقش حسابداری بر توسعه اقتصادی جامعه و هم چنین توسعه اقتصادی بحث می شود.
مقدمه
در سیستم اقتصادی امروز دنیا، تهیه و گزارش اطلاعات درست مالی و سایر اطلاعات اقتصادی به مراکز تصمیم گیری دارای اهمیت زیادی است. حسابداری به عنوان بخشی از نظام اطلاعاتی وظیفه دارد گزارش اطلاعات مالی را به مدیران و سازمان های اقتصادی بدهد تا مدیران در تصمیم گیری خود از اطلاعات استفاده کنند .
مهم ترین راه رسیدن به توسعه اقتصادیشرکت ها استفاده درست از اطلاعات مالی است اگر همه ی شرکت ها و موسسات و سازمان های مالی به توسعه برسند با توجه به تاثیرات آنها بر محیط و جامعه ما شاهد توسعه اقتصادی در کل سطح جامعه خواهیم بود . بنابراین برای رسیدن به توسعه اقتصادی نیازمند اطلاعات مربوط و قابل اتکایی هستیم که از طریق حسابداری تامین میشود.
هرچند به نظر می رسد که در اکثر کشور های در حال توسعه - از جمله ایران - به اهمیت نقش واقعی حسابداری و نقش آن در توسعه اقتصادی توجه چندانی نمی شود که در ادامه محدودیت های آن را بیان میکنیم .
این کشورها - کشور های در حال توسعه - ، اطلاعات مالی که توسط حسابداری تهیه و گزارش می شود را عاملی کم تاثیر می داند و تصور می کند که حسابداری در فرآیند توسعه به خودی خود نظم لازم را می یابد در حالی که با توجه به پیچیدگی های مالی امروزه نه تنها این امر بعید است بلکه با استفاده از اطلاعات مناسب مالی و حسابداری می توان جامعه را به سوی توسعه اقتصادی برد که این مهم اهمیت ویژه ای دارد .
هم چنین توسعه اقتصادی نیازمند برنامه ریزی دقیق مالی است که حسابداری با شناسایی، طبقه بندی و تلخیص اطلاعات مالی می تواند برنامه ریزی مناسبی را برای رسیدن به توسعه اقتصادی فراهم کند
کشور های در حال توسعه - از جمله ایران - باید به حسابداری به عنوان عامل توسعه برای رسیدن به اهداف توسعه اقتصادی استفاده کنند در غیر این صورت بهای سنگینی را می پردازند
توسعه اقتصادی بطور معمول پی آمد های مثبتی با خود به همراه دارد از جمله این پی آمد ها افزایش سطح زندگی افراد ، ایجاد ارتباط اقتصادی بین کشورهای مختلف و ترویج نظارت بین المللی است
از سوی دیگر نبود منابع طبیعی ، موجود نبودن نیروی ماهر و متخصص از جمله مدیران ، حسابداران خبره و کارگران ماهر و نبود سازمان های مالی اطلاعاتی غیر قابل اطمینان از جمله عواملی است که سبب از هم پاشیدگی و توقف توسعه اقتصادی می شود
تعاریف
- 1 تعریف حسابداری : حسابداری را میتوان به موارد زیر تعریف کرد
فرآیند شناسایی ، اندازه گیری و مخابره اطلاعات اقتصادی که امکان انجام قضاوت ها و اتخاذ تصمیمات توسط استفاده کنندگان از این اطلاعات را فراهم میکند - AAA , 1966 -
حسابداری عبارت است از هنر ثبت ، طبقه بندی و تلخیص رویدادهای مالی یک موسسه با حداقل یک مشخصه مالی در قالب واحد پولی و تفسیر نتایج حاصل از بررسی این ارقام - AICPA , 1953 -
حسابداری فعالیتی است خدماتی که اطلاعات مفیدی برای تصمیم گیری های اقتصادی را فراهم می آورد
به بیانی ساده تر حسابداری به عنوان یک جز از محیط اقتصادی شناخته می شود که با محیط در تعامل است . سرمایه گذاران ، اعتباردهندگان ، دولت و مجامع حرفه ای نیز به عنوان اجزایی از این محیط تلقی می شوند که هم از حسابداری تاثیر می پذیرند و هم بر آن تاثیر می گذارند . حسابداری از طریق گزارشگری مالی که محصول نهایی گزارش حسابداری است با این محیط و عوامل آن ارتباط برقرار میکنند
ویژگی کیفی اطلاعات حسابداری برای استفاده کنندگان برون سازمانی
ویژگی کیفی به ویژگی های اطلاق می شود که موجب سودمندی اطلاعات ارائه شده در گزارشگری مالی برای استفاده کنندگان می شود و دستیابی به اهداف گزارشگری مالی شامل پاسخگویی و تصمیم گیری را میسر میسازد
حسابداری محصول نهایی خود که گزارشگری مالی است را به تصمیم گیرندگان برون سازمانی ارائه میدهد به بصورت گزارش ها و صورت های مالی است و شامل ترازنامه ، صورت سود وزیان و صورت جریان وجه نقد است و چون استفاده کنندگان در تهیه این گزارش ها نقش ندارند مجامع دولتی و موسسات حرفه ای حسابداری ، واحد گزارشگر را به رعایت اصول و استاندارد موظف میکند تا استفاده کنندگان با اعتماد کامل این نوع گزارش ها را برای تصمیم گیری مورد استفاده قرار دهند . همچنین این گزارش ها و اطلاعات باید از ویژگی های کیفی خاصی برخوردار باشد تا برای تصمیم گیری مفید و قابل استفاده باشد
خصوصیات کیفی: به خصوصیاتی اطلاق می شود که موجب می گردد اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی برای استفاده کنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی ، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید واقع میشود مثل :
مربوط بودن: اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته ، حال و آینده تایید یا تصحیح ارزیابی های گذشته آنها موثر واقع می شود
اگرچه این ویژگی ها در تهیه گزارش های برون سازمانی و درون سازمانی اهمیت زیادی دارد اما اهمیت آن در بررسی های درون سازمانی بیشتر است
به موقع بودن: یعنی اطلاعات حسابداری در زمان مناسب در دسترس استقاده کنندگان قرار گیرد . ویژگی به موقع بودن اطلاعات ، در مورد گزارش های درون سازمانی به مراتب اهمیت بیشتری دارد زیرا اینگونه اطلاعات اغلب برای کنترل و اعمال نظارت بر عملیات روزانه به کار می رود
قابل مقایسه بودن: استفاده کنندگان صورت های مالی باید بتوانند صورت های مالی واحد تجاری را در طی زمان وهم چنین با صورت های مالی واحد تجاری مختلف مقایسه کنند
قابل فهم بودن: یک خصوصیات کیفی مهم اطلاعات مندرج در صورت های مالی این است که به اسانی برای استفاده کنندگان قابل درک باشد
تضاد بین ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری
بنابراین اطلاعات حسابداری هنگامی سودمند است و می تواند به تصمیم گیری ها کمک کند که از ویژگی های لازم برخوردار باشد
اما لحاظ کردن تمام این ویژگی ها بطور یکجا در تهیه و ارائه کلیه اطلاعات حسابداری به دلیل تضاد بین این ویژگی ها عملا دشوار و غیر ممکن است
لذا به منظور کاهش یا رفع اینگونه تضادها ناگزیر باید به ویژگی هایی که برای تحقق هدف های حسابداری و گزارشگری های مالی ضروری تر است بهای بیشتری داد و در موارد لزوم از برخی به نفع سایر ویژگی ها صرف نظر کرد.
