بخشی از مقاله
چکیده
مفهوم سبک زندگی پدیده جوان و نوظهوری است که کمتر از نیم قرن از عمر آن نمی گذرد و از مشخصات جهان نوین و یکی از موضوعات مهم می باشدکه می توان آن را در ارتباط با مدرنیته بررسی کرد.هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیرات رسانه های جمعی ازجمله تلویزیون،اینترنت و تلفن همراه برسبک زندگی جوانان می باشد که به صورت پیمایشی با جامعه آماری 180نفر از جوانان شهر کاشان منطقه یک که براساس نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شده اند.برای پایایی ابزار سنجش از روش آماری آلفای کرونباخ صورت گرفته شد برای آزمون فرضیات از آزمون Fاستفاده شد که نشان می دهد سرمایه فرهنگی بامیزان154/4و سطح معنی داری 0/00با استفاده از رسانه های جمعی ارتباط وجود دارد و بیش ترین مقدار را داراست.
واژگان کلیدی: سبک زندگی،رسانه های جمعی،مصرف رسانه ای.
مقدمه
در دنیای کنونی افراد خود را در برابر با زندگی شان مسئول و پاسخگو می دانند قید و بندها و محدودیت های سنتی را کنار می گذارند و برای شیوه های زندگی قدیمی،جایگزین هایی را انتخاب می کنند و از سبک های زندگی والدین تبعیت نمی کنند و سبک زندگی خود را تغییر می دهند این تغییر سبک زندگی1 برتمام جوانب زندگی فرد تاثیر می گذارد - گیبینز و بوریمر،. - 1384سبک زندگی را الگوها و شیوه های»زندگی روزمره«تعریف کرده اند که نه تنها شامل الگوهای فردی مطلوب از زندگی،بلکه شامل تمام عادات و روش هایی است که فرد یا اعضای یک گروه به آنها خو کرده یاعملاً با آنها سر و کار دارد بنابراین سبک زندگی به خانه و اثاثیه محدود نمی شود و تمام چیزها مانند الگوهای روابط اجتماعی،سرگرمی،مصرف و لباس را در بر می گیرد و نگرش ها،ارزش ها وجهان بینی فرد و گروهی که عضو آن است را منعکس می کند - . - Evanse and Jackson,2007
سبک زندگی وابسته به انتخاب است، انتخاب نیز وابسته به اطلاعات و اطلاعات محصول فرایند ارتباطات است این ارتباطات می تواند میان فردی یا رسانه ای باشدرسانه ها در زمینه این که فرد درحوزه های متفاوت چه گزینه هایی دارد و چه انتخاب هایی می تواند داشته باشد اطلاعات می دهند رابطه رسانه ها و سبک زندگی یک چرخه بسته است و با اطلاعات خود در ارزش ها،نگرش ها،آرزوها،انتخاب ها و رفتار های ما در سبک زندگی نقش والایی بازی می کنند استفاده از رسانه یک امر طبیعی است زیرا بخش مهمی از زمان و مکان را در زندگی روزمره ما اشغال کرده اندو برای تسهیل در دسترسی به مخاطب،مخاطبان خود را برمبنای سبک زندگی طبقه بندی می کنند و همچنین موجب تغییر سلیقه افراد شده و در نهایت موجب تغییر الگوی مصرف می شود.کار همه آنها زیر و روکردن محتویات اندیشه های ماست
وحضورشان در زندگی ما از لحاظ شخصی،سیاسی،اقتصادی،زیبایی شناختی،روانشناختی، اخلاقی و اجتماعی آن چنان نافذ و گسترده است که ما به هیچ وجه از تماس و ثاثیر پذیری و تغییری که در ما پدید می آورند در امان نیستیم این کار را به واسطه پیام هایی که ارسال می کنند انجام می دهند و تا وقتی که به این یقین نرسیم که این رسانه ها هستند که زندگی انسانی را می سازند نمی توانیم دگرگونی ها و تغییرات سیاسی و فرهنگی ای را که ایجاد می کننددرک کنیم.ساروخانی معتقد است: "ارتباط سنگ بنای زندگی انسانی است" که امروزه این ارتباط از طریق تلویزیون،تلفن همراه و کامپیوتر و سایر تکنولوژی های ارتباطی نوین عملی شده است. اینترنت قدرت فرهنگی عظیمی را در بردارد که تاثیر شگرفی بر اهمیت رو به افزایش حوزه مصرف وفعالیت های سبک زندگی در شکل دادن به هویت شخصی وجمعی است - گیدنز،. - 1382
رسانه ها از جمله تلویزیون می توانند برداشت ها و تصاویری از زندگی را ترسیم و ترویج کرده و بر ارزش ها و نگرش هایی که منجربه شکل گیری یک نوع رفتار و سبک زندگی مصرف می شوند تاثیر بگذارند - عیوضی، - 1388؛و با پخش تبلیغات تجاری غیر از معرفی کالا و خدمات و نحوه مصرف آن ها،سبک و سیاق خاصی از زندگی را در برابر مخاطبان به تصویر می کشد.براساس نظریه پی یر بوردیو2افرادبه واسطه برخورداری از انواع مختلف سرمایه - فرهنگی،اقتصادی و اجتماعی - دست به مصرف فرهنگی می زنندکه این نوع مصرف ممکن است با استفاده از نوع خاصی از کالاها یا نوع خاصی از پوشاک،طبقه اجتماعی خود را اعلام کرده و سبک زندگی خاصی را به دست آورند.همچنین آگاهی های تجاری با هدف انتقال اطلاعات و تغییر در رفتار مخاطبان قصد دارند باعث افزایش مصرف کالایی خاص در جامعه شوند یا باورهای مشخصی را در بین کالاها یا خدمات مرتبط با آن درجامعه رواج دهد - رسولی،. - 1383
تلفن همراه نیز سبک زندگی افراد را بسیار تحت تاثیر قرار داده است به گونه ای که دیگر نمی توان زندگی روزمره خیل عظیمی از جوانان را بدون تلفن همراه تصور کرد - ذکایی و ولایی زاده،. - 1388نفوذکابردهای تلفن همراه - شبکه های اجتماعی،بازی ها و.. - در جنبه های گوناگون زندگی پدیده ای جهانی است که در جامعه ایران نیز رواج یافته است.مروری کوتاه بر مطالعات انجام شده نشان می دهد که سبک زندگی بسیاری از عرصه های زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد کارکردهای سبک زندگی در سطح خرد و کلان اجتماعی برای زندگی امروز اهمیت دارند ازجمله حفظ هویت فردی و جمعی،ایجاد شبکه های اجتماعی،انسجام اجتماعی،پایداری و تداوم نظام فرهنگی از جمله کارکرد های سبک زندگی می باشند.در پژوهش های متعدد مانندپژوهش ایمان و همکاران - - 1392در گرایش جوانان با سبک زندگی مدرن در شهر شیراز نشان می دهد که با توجه به ضریب تبیین 15درصد از تغییرات سبک زندگی مدرن جوانان توسط سرمایه فرهنگی تبیین می شود.
بشیر و افراسیابی - - 1391نشان دادند که میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی و نحوه اختصاص وقت به سایر فعالیت های اجتماعی و سبک زندگی جوانان ارتباط وجود دارد.استفاده کنندگان به دلیل استفاده بیش از حد از اینترنت مورد اعتراض اعضای خانواده واقع شده اند و میان عضویت در شبکه های اجتماعی با مقوله هایی نظیر نحوه ارتباط با جنس مخالف و شیوه محاورات اعضا در محیط بیرونی ارتباط وجود دارد.بحرانی و همکاران - - 1390نشان دادند که فناوری های جدید ارتباطی،با سبک زندگی دختران و پسران معنادار است و رسانه ها از طریق هویت ملی و دینی در مورد دختران رابطه معناداری با پذیرش سبک زندگی جدید داشته است. پژوهش ددگلو 1و اوستانگلی - 2011 - 2 نشان می دهد نقش جوامع مجازی در شیوه زندگی و شیوه های مصرف اعضا را نمی توان ساده در نظر گرفت.سبک زندگی،در متن جامعه مجازی و به طور خاص در هسته و اعضای فعال تولید می شود و مدار سبک زندگی اعضا در پیرامون آن شکل می گیرد.
وی - 2006 - 3در پژوهش سبک های زندگی و رسانه های جدید،انطباق و استفاده از تکنولوژی های ارتباطی بی سیم در چین انجام داد.یافته ها نشان داد که پاسخگویان تمایل به شناسایی پیجر و تلفن های همراه به عنوان ملاک غربی شدن و سبک زندگی اجتماعی فعال دارند.با بررسی سبک زندگی می توان از نگرش ها،هنجارها و ارزش های پنهان که در ذهن،باور و کردارهای افراد وجود دارد اطلاع یافت و از جهت گیری ها و الگوهای موجود یا درحال شکل گیری،تفسیر و تصویر واقع بینانه تری ارائه داد ازدیاد چنین پژوهش هایی می تواند در رسیدن به رویکردهای کلان و اتخاذ تصمیمات تاثیرگذار در تحلیل شرایط فرهنگی کشور راهگشا باشد - حاجیانی،. - 1386
همان طور که چینی4معتقد است:»هرگونه سیاستگذاری و تصمیم گیری در زمینه مدیریت اجتماعی، مستلزم کشف چشم اندازهای بی شمار سبک زندگی مردم و جوانان جامعه است2002 - «،. - Chaneدر ارتباط با مفهوم سبک زندگی،نظریه پردازان کلاسیک و معاصر نظریه های مختلفی در حوزه روان شناسی و جامعه شناسی مطرح کرده اند.در حوزه روان شناسی می توان از آلفرد آدلر5 نام برد او معتقد است افراد الگوی منحصر به فردی را از ویژگی ها،رفتارها و عادات ها پرورش می دهند که او آن را منش متمایز و یا سبک زندگی نامیده است.سبک زندگی تعیین می کند که افراد به کدام جنبه های محیط شان توجه نموده یا آن ها را نادیده می گیرند - شولتز،. - 1381
