بخشی از مقاله
چکیده
هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی تاثیرات تکنولوژی در جریان یاددهی یادگیری دانشآموزان می باشد. در جهان حاضر رسانه های آموزشی با انتقال اطلاعات جدید تاثیر بسیار زیادی بر افکار عمومی دارند و در نتیجه امر تعلیم و تربیت، مشخصا آموزش و پرورش در هر جامعه هم از این انقلاب رسانه ای مستثنی نیست. با توجه به کارکرد آن می توان در آموزش وپرورش به عنوان رسانه آموزشی استفاده کرد .
به مفهوم تکنولوژی آموزشی ، به عنوان رابطی برای یادگیری بهتر اشاره شده نه فقط استفاده از سخت افزارها. انواع رسانه، متشکل از دیداری، شنیداری، دیداری- شنیداری و چند حسی است، است. تحقیقات ثابت کرده است که میزان یادگیری دانش آموزان با توجه به مبحث انگیزش به اموری که عینی هستند، توجه زیادتری دارند، زیرا روابط بین آنها معنادار و قابل فهم است که از این اصل مهم میتوان در به کارگیری رسانه در آموزش عینی و عملی استفاده کرد نقش صدا و سیما به عنوان یک رسانه برتر با پوشش وسیع که با تمام اقشار جامعه در ارتباط است محسوس است.
برای انتخاب رسانه ارزان ترین، ساده ترین، موثرترین و مورد علاقه ترین هر رسانه، بهترین آن است. دلایلی هم برای عدم استفاده از تکنولوژی و رسانه از جمله عدم اطلاع معلمان از مفهوم تکنولوژی، تراکم دانش آموزان در کلاس و .. نام برد. مزایای استفاده از رسانه که از مهمترین آنها می توان جذابیت در تدریس و صرفه جویی در وقت را ذکر کرد. نتیجهی مقاله آن است که بین استفاده از وسایل کمک آموزشی و یادگیری دانشآموزان رابطهی معنیداری وجود دارد.
مقدمه
با پیشرفت روز افزون علم و پیدایش رسانههای نوین و جذاب و تغییر عوامل ارتباطات سنتی در همه ی ابعاد زندگی بشر میتوان گفت که انقلاب رسانهای رخ داده است و رسانهها در حال از بین بردن فاصلههای زمانی و مکانی هستند. آموزش و پرورش به عنوان متولی تعلیم و تربیت از این تحولات مصون نمانده است. به دلیل این که کودکان از اوقات فراغت بیشتری برخودار هستند، در نتیجه از علاقمندان همیشگی رسانهها هستند. پس ما باید برنامه هایی در پیش بگیریم که رسانهها صرفا هدف سرگرمی را برای کودکان به دنبال نداشته باشد و از این طریق آموزشهای موثری صورت گیرد. چرا که رسانه و وسایل کمک آموزشی در تسریع امر یادگیری نقش مطلوبی را ایفا میکنند و استفاده از آنها جهت مثبتی به یادگیری فراگیران خواهد داد.
جی. آی. بیل نخستین کسی بود که سیستم آموزش الکترونیکی افلاطون را به عنوان یک طرح فوق العاده و بدیع به همگان معرفی کرد. تحقیقاتی که تا به حال به عمل آمده است نشان می دهد، که از طریق تدریس معمولی تنها % 30 مطالب از مطالب مورد تدریس یاد گرفته میشود در حالی که اگر یادگیری با استفاده صحیح از وسایل ارتباطی به عمل آید میزان یادگیری افراد را تا % 75 بالا میبرد آر . دی .پی - 1985 - نوشته بود : ما میتوانیم تکنولوژی را به دو صورت ببینیم.
بعنوان یک سری ابزارها که آنچه ما هم اکنون انجام میدهیم را تقویت کرده و وسعت می بخشند، یا بعنوان چیزهایی با ظرفیت ایجاد تغییر ریشه ای در آنچه ما اکنون انجام میدهیم و نحوه انجام آن.
کولز و همکاران در مطالعات خود گزارش مینمایند که به کارگیری رسانهها در آموزش مخاطبان بسیار مفید است.هایدن و فایف استفاده از رسانه را در آموزش دانشجویان ارزشمند وموثر می داند
مدیا: در لغت به معنای واسطه، وسیله ماده وسط یا رابط دوچیز، حد فاصل و سرانجام، وسیله نقل و انتقال است
در هرجریان ارتباطی، رسانه مناسب سهم عمده ای در تسهیل انتقال پیام بین فرستنده وگیرنده دارد. انتقال پیامهای آموزشی به آموزش گیرندگان با استفاده از رسانههای آموزشی که جزء تفکیک ناپذیر فرآیند آموزش محسوب می باشند، صورت می گیرد.
بی شک یکی از نخستین رسانهها و وسایل کمک آموزشی بیان معلم، گچ و تخته سیاه بوده است و پس از آن وسایلی مانند ضبط صوت، رادیو، فیلم، نقشه، تلویزیون، ویدئو، رایانه و… نیز جایی برای خود در امر آموزش پیدا کردند.
رسانه:درتعریف رسانه بایدگفت که رسانه یک واسطه عینی وعملی درفرایند برقراری ارتباط است. باتوجه به وجود دو نوع کارکرد آشکار و نهان برای پرداختن به رسانهها، کارکردرسانه ها رابدین گونه می توان مطرح کرد:
کارکرد آشکار رسانه: رسانه محل برخورد یا تقاطع پیام وگیرنده، پیام یا محل برخورد محرک و مخاطب است.کارکرد نهانی رسانه: رسانه برقرارکننده جریان ارتباط و تأمین کننده یک بخش یا تمامی بخشهای فرایند شکل 1 است.
- شکل 1 ، جریان برقراری رسانه -
رسانه آموزشی: به عوامل، وسایل یا ابزاری گفته میشود که کل محتوای آموزش را به فراگیران منتقل میکند؛ در حالی که وسایل کمک آموزشی، اشیا، وسایل و ابزاری هستند که تنها در بخشی از آموزش از آنها استفاده می شود. بنابراین رسانه به خودی خود قادر به انتقال و رسانندگی پیام آموزشی است و وسایل کمک آموزشی همان طور که از عنوان آن بر می آید، به فرآیند آموزش و تدریس کمک میکنند. هر اندازه کاربرد وسایل کمک آموزشی غنیتر باشد، امر یاددهی و یادگیری با سهولت بیشتر ودر زمان کوتاهتری صورت می گیرد.
براساس تحلیل ارایه شده میتوان نتیجه گرفت که وسایل آموزشی به کلیه تجهیزات و امکاناتی اطلاق میشود که می توانند در محیط آموزشی شرایطی را به وجود آورند که یادگیری سریعتر، آسانتر، بهتر، بادوامتر و بهتر صورت می گیرد.
انواع رسانه : رسانههای آموزشی را میتوان به صورتهای مختلفی تقسیم بندی نمود. در یک نوع آن رسانههای آموزشی به چهار طبقه رسانههای دیداری - مانند؛ اسلاید و پوستر - ، رسانههای شنیداری - مانند؛ رادیو، تلفن و نوار صوتی - ، رسانههای دیداری- شنیداری - مانند؛ تلویزیون، رایانه و ویدیو - و رسانههای چند حسی - مانند؛ مدل ها و شبیه سازها - تقسیم میشوند.
به گونهای که مطالعات نشان می دهد،کودکان و نوجوانان یکی از اهداف عمده برای مسولان زمانبندی پخش برنامه های تلویزیونی هستند و تقریبا در تمام نقاط جهان صرف هزینه و ساعات پخش برای کودکان در حال افزایش است.
اطلاعاتی که امروزه کودکان کسب می کنند، تنها از طریق معلم و کلاس درس نیست. در واقع کودکان و نوجوانان در این عصر، بخش اعظمی از اطلاعات و تجربیات خود را به صورت آزاد، غیر رسمی و خارج از محیط مدرسه به دست میآورند. پس معلم باید برای درک چگونگی یادگیری فراگیران، علاوه بر یادگیری هایی که در محیط مدرسه اتفاق می افتد، تجربیات و آموزشهایی را که در خارج از مدرسه اتفاق می افتد نیز در نظر داشته باشدتوجه. کنید
بیشتر اوقاتِ دانش آموزان در خارج از مدرسه گذرانده می شود؛ در این اوقات، هر یک از آنها با توجه به امکانات، علاقه ها و استعدادهایشان، می توانند به طور آزاد، مهارت ها و اطلاعات متعددی را به طور غیر رسمی کسب کنند که بر پیشرفت تحصیلی و عملکردشان در مدرسه، تأثیر بسزایی داشته باشد. آشنایی با تأثیرات آموزش غیر رسمی که دانشآموزان گاه به صورت ارادی و گاه به صورت تصادفی کسب می کنند، معلمان را در طراحی و انتخاب فعالیت های آموزشی، روش های تدریس، مدیریت کلاس و راهبردهای یادگیری کمک می کند.
تکنولوژی آموزشی چیست؟ یک هدف، یک وسیله، یک شیء یا یک تکنیک ؟
بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت، تکنولوژی آموزشی را در برابر استفاده از آخرین وسایل و ابزار یا سخت افزار مینگرند که تکنولوژیهای دیگر بر پیکر آموزش و پرورش وارد کرده اند. بر اساس این نگرش هرگاه مطلبی درباره تکنولوژی آموزشی مطرح می شود، بالافاصله کاربرد عظیم و پر زرق و برق سخت افزارهایی که شناخته شده نیستند مانند تلویزیونهای مدار بسته، کامپیوترها و وسائل پیچیده در ذهن تداعی میشود.
حال آن که با تکیه بر یک تعریف اصولی از موضوع، تکنولوژی آموزشی چیزی برتر و بالاتر از وسیلهای است که بکار می رود. بنابراین تکنولوژی آموزشی عبارت است از : طرح برنامه آموزشی اجرا و طرح ارزشیابی از مراحل مختلف یادگیری و آموزشی با توجه به هدفی خاص و بر مبنای روش منطقی و منظم. این روش منظم و منطقی براساس تحقیق و مطالعه روی راههای یادگیری بر مبنای روش ارتباط منابع انسانی و غیرانسانی که بتواند آموزش مؤثرتر و صحیحتری ارائه دهد بیان شده است.
استفاده از رسانهها به سبب دارا بودن فناوریهای به روز ارتباطی باعث تغییر نگرشها نسبت به دانشآموزان شده است و دیگر لزومی به حفظ کردن طوطی وار دانش آموز نیست. همچنین در این فرآیند معلم نقش هدایت کننده را برعهده دارد.
انگیزش: عامل بسیار مهمی در عملکرد انسان ها است. می گوییم مهم، زیرا انگیزش از آموزش نیز مهمتر است اما متاسفانه بیشتر آموزش دهندگان از جنبه های متعدد انگیزش بر یادگیری آگاهی کامل ندارند و موقعیت ها و شرایط آموزشی به ندرت ایجاد اشتیاق میکنند. یادگیری ممکن است گاهی خسته کننده و تکرار آن کسالت آور باشد، ساعت ها روی نیمکت نشستن برای خیلی ها خوشایند نیست. تنوع فعالیت ها در کلاس و ارایه محرک های گوناگون و استفاده از ابزارهای آموزشی متنوع باعث می شود تا انگیزش در یادگیرنده ایجاد شود و با شوق بیشتری به درس گوش فرادهد، در نتیجه یادگیری بهتر صورت می گیرد.
با توجه به تحقیقات و بررسیهای دانشمندان علوم تربیتی و روان شناسی این واقعیت روشن است که یادگیری اولیه کودکان بیشتر از طریق حواس پنجگانه صورت می گیرد.از طرفی پیش از سن 12 سالگی از نظر رشد ذهنی در مرحله ای هستند که پیاژه آن را مرحله تفکر عینی مینامدکودکان. در این مرحله از رشد مطالبی را بهتر یاد می گیرند که برای آنها عینی و محسوس باشد
