بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این مقاله تبیین جایگاه مردم، رسانه‌ها و نخبگان و کارآفرینان در ارتقای فرهنگی نیازمندان - با تأکید بر صیانت فرهنگی، مسائل زنان و خانواده، ازدواج، سبک زندگی، اوقات فراغت و تعلیم و تربیت - است. طرح آن توصیفی بوده که به روش پیمایشی و با هدفی کاربردی انجام‌شده است. برای گردآوری داده‌های تحقیق نیز از پرسش‌نامه استفاده شده است. داده‌های به‌دست‌آمده نیز با استفاده از آزمون فریدمن تحلیل شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که مهم‌ترین نقش مردم پر کردن اوقات فراغت فرزندان نیازمند جامعه و غنی‌تر ساختن آن؛ مهم‌ترین نقش اصحاب رسانه و کارآفرینان بهبود کیفیت زندگی خانواده‌های نیازمند جامعه و مهم‌ترین نقش کارآفرینان ارتقای مسائل زنان و توجه نمودن به مسائل زنان نیازمند جامعه است.
مقدمه
به‌رغم تمامی افتخارات و دستاورد‌های عظیمی كه در طول سال‌های پس از پیروزی انقالب اسالمی به دست آمد فرآیند تكامل و تعالی فكری، فرهنگی و رفتاری الیههایی از آحاد مردم و مسئوالن كشور در چالشی شكننده فرو غلتید و به‌ویژه طی سال‌های بعد از پایان جنگ تحمیلی شاهد رشد فزاینده و فرساینده الگو‌های فرهنگی و رفتاری غربی در عرصه‌های مختلف اجتماع به‌ویژه مناطق محروم و نیازمند بود‌هایم. تأملی بر واقعیت‌های موجود جامعه و مرور هشدارها و نگرانی‌های مسئوالن نظام مؤید وجود ناکارآمدی‌های موجود است.
خانواده‌های نیازمند عالوه بر مسائل و مشکالت اقتصادی که پیش روی دارند با مسائل فرهنگی متعددی روبرو هستند، صیانت فرهنگی، مسائل زنان و خانواده، ازدواج، سبک زندگی، اوقات فراغت و تعلیم و تربیت از جمله مسائل فرهنگی است که برای خانواده‌های نیازمند و محروم نیز اهمیت به‌سزایی دارند. پیشرفت فرهنگی و اجتماعی به همراه عوامل دیگر به مقدار زیادی تابعی از عواملی همچون صیانت فرهنگی، مسائل زنان و خانواده، ازدواج، سبک زندگی، اوقات فراغت و تعلیم و تربیت کشور است. فرهنگ و پیشرفت فرهنگی در واقع میزان تجزیه و عمق تفکر و ادراک در همه زمینه‌ها است که انسان یا انسان‌ها چگونه به بهترین وجهی محیط خود را بشناسند و روش‌ها و ابزار مناسب برای کسب بهترین شناخت ابداع نمایند.
هرچه این تفکر و شناخت در عمق وسعت بیشتر تجزیه‌یافته‌تر باشد و کار‌های یک جامعه روی فکر و حساب بیش‌تری باشد، فرهنگ آن جامعه پیشرفته‌تر است - رفیع‌پور، . - 314 :1382 برای ارتقاء فرهنگی یک جامعه باید شرایط به وجود آورنده فکرها و قدرت تفکر را به وجود آورد. باید یک سازمان‌دهی قوی وجود داشته باشد یا ایجاد شود و این همان اهتمام یک کشور در ارتقای فرهنگی است. جعفری - 1393 - معتقد است که مشارکت نهادها عامل مؤثری در ارتقای فرهنگی جامعه است به نظر ایشان وظیفه همه نهاد‌های فرهنگی بایستی تالش برای ارتقای فرهنگی شهر باشد - جعفری، . - 1393 احمدی - 1387 - معتقد است که در برنامه‌های کالن فرهنگی و اجتماعی جامعه باید یک راهبرد مهم در نظر گرفته شود تا برنامه‌ها در راستای تعالی و ارتقاء فرهنگی و اجتماعی جامعه قرار داشته باشند و مدنیت جامعه را تأمین و تضمین کنند و این راهبرد مهم توسعه علوم انسانی است. - احمدی، . - 1387
کمالیان - 1393 - معتقد است که پیشرفت و توسعه هر جامعه‌ای درگرو ارتقای حوزه فرهنگی آن جامعه است و داشتن اخالق حرفه‌ای در هر شغل و مسئولیتی، خود ارزنده‌ترین راه‌کار برای این ارتقاء به‌شمار میرود. از مهم‌ترین ارکان اخالق حرفه‌ای رعایت ارزش‌های اجتماعی، تعهد، درست‌کاری، مسئولیت‌پذیری و احترام به دیگران است - کمالیان، . - 1393 جعفری - 1393 - نیز بیان کرد که برای ارتقای فرهنگی جامعه باید فرهنگ ایثار، فداکاری، ازخودگذشتگی و همچنین یاری دین خدا که همان حیات طیبه است را در جامعه گسترش داد. - جعفری، . - 1393
تعیین جایگاه مردم، رسانه‌ها، نخبگان و کارآفرینان در ارتقای فرهنگی نیازمندان - با تأکید... آنچه بر اهمیت موضوع ارتقای فرهنگی میافزاید عالوه بر مسئله بودن این مهم برای آینده نظام جمهوری اسالمی، اوال توجه خاص به فقر فرهنگی موجود در جامعه خصوصا در میان اقشار آسیب‌پذیر و محروم و ثانیا توجه به تدریجی بودن سیاست‌گذاری‌های فرهنگی در این زمینه است. پرداختن به این مسئله نیازمند فهم صحیح از عوامل تأثیرگذار در ارتقای فرهنگی نیازمندان است تا در پرتو این شناخت برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مناسب جهت رسیدن به جامعه مطلوب تمدن ساز فراهم آید. همان‌گونه که گفته شد در ارتقای فرهنگی خانواده‌های نیازمند بایستی به صیانت فرهنگی، مسائل زنان و خانواده، ازدواج، سبک زندگی، اوقات فراغت و تعلیم و تربیت خانواده‌های نیازمند توجه داشت.
صیانت فرهنگی به هویتی اشاره دارد که در طول زمان فرهنگ را از انحطاط باز داشته و سعی در ایجاد تحولی مثبت در آن دارد. عوامل متعددی بر صیانت فرهنگی مؤثرند که عبارت‌اند از:
الف- عوامل ذاتی - ارتباط متناسب باورها، ارزش‌ها، مصنوعات و قدرت سطوح فرهنگی - ؛ ب- عوامل درونی - جامعه‌پذیری، نظارت و کنترل اجتماعی و نهادینه‌سازی - ؛ ج- عوامل بیرونی - تبادل و هجوم فرهنگی - . بر این اساس، بایستی با مراجعه به مردم، خبرگان، اصحاب رسانه و کارآفرینان عرصه فرهنگ، اثرگذاری هریک از عوامل و میزان آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد - حسن بیگی، . - 1389 توجه به مسائل زنان، خانواده و ازدواج نیز از معیار‌های دیگر ارتقای فرهنگی است که بایستی به آن توجه ویژ‌های داشت.
تشکیل خانواده در اسالم، مسئلهاى حیاتى و برنامهاى عالى است که اگر چه بر مبناى مقررات و قوانین قرآنى، روایى و شرعى جامه عمل مىپوشدّاما نخستین مایههاى آن به‌صورت غریزه، محبت، عاطفه و اشتیاق متقابل زوج به ارادهى حکیمانه حضرت باری‌تعالی در نهاد انسان قرار داده شده است. ایجاد آرامش و مودت بر اثر ازدواج از نشانههاى لطف خداوند است - سوره روم، آیه . - 12 به‌عالوه محکم‌ترین و برترین برنامه براى جلوگیرى از گناه و صیانت جامعه و نجات دادن نسل جوان از سقوط در باتالق منکرات، ابتذال و فحشاء، ازدواج است.
امام رضا A در روایات متعددی به مسائل زنان و خانواده و ازدواج توجه داشته و بر اهمیت بنیان خانواده، همسر دلخواه، مراسم عروسی، پرداخت مهریه، احترام متقابل زن و مرد و... تأکید داشته‌اند - نشریه پاسدار اسالم، . - 1385 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقالب - 1393 - تشكیل یك مركز عالی فرا‌قو‌های را برای تدوین راهبردی صحیح در قبال مسئله مهم «زنان، خانواده و ازدواج»، ضروری میدانند و معتقدند که دست‌یابی به این راهبرد همه‌جانبه و قابل اجرا، نیازمند سه مسئله است؛ پرهیز كامل از مرجعیت دادن به تفكرات «غلط، كلیش‌های و متحجر غربی» در امور زنان، تکیه‌بر متون و معارف ناب اسالمی و پرداختن به مسائلی كه حقیقتا مسائل اصلی زنان، خانواده و ازدواج محسوب میرود - حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقالب، . - 1393 الزم است تا به مسائل مربوط به زنان، نیازمندی‌های زنان نیازمند و همچنین مسئله ازدواج آنان توجه ویژ‌های داشت.
