بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با موضوع تاثیر چند رسانهایهای آموزشی در میزان یادگیری درس علوم دانش آموزان دختر پایه سوم انجام شده است. جامعه آماری در این پژوهش با نمونه آماری یکی و شامل کلیه دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در مدارس دولتی دخترانه شهر کرج در سال تحصیلی 89-90 بوده است. این پژوهش کاربردی و از نوع پژوهشهای آزمایشی بوده که با دو گروه کنترل و آزمایش به اجرا درآمد.
آموزش در گروه آزمایش با استفاده از چند رسانهای طراحی شده و در گروه کنترل بدون استفاده از چند رسانهای - به شیوه سنتی - انجام شد. در این پژوهش از طرح پیش آزمونپس، آزمون با گروه کنترل استفاده شد. ضمناً از آزمون t مستقل برای محاسبات آمار استنباطی استفاده گردید. برای انجام پژوهش ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد، نتایج نمرات پس از بررسی به وسیله آزمون t نشان داد که بین دو گروه از نظر دانش و معلومات تفاوت معنی داری وجود ندارد.
سپس آموزش در گروه آزمایش با استفاده از چند رسانهای طراحی شده و در گروه کنترل بدون استفاده از چند رسانهای - به شیوه سنتی - انجام شد؛ نتایج نشان داد که بین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد . لذا نتایج حاصل از این پژوهش که استفاده از چند رسانهایهای آموزشی در میزان یادگیری درس علوم دانش آموزان دختر پایه سوم تاثیر مثبت دارد را تایید کرد.
مقدمه
سالهاست که در زمینه اهمیت مواد و رسانه های آموزشی در فرایند آموزش و یادگیری تحقیقات فراوانی انجام
گرفته است و بر مفید بودن این گونه رسانه ها تاکید شده است.
استفاده از این رسانه ها سبب برقرار ارتباط موثر بین معلم و یادگیرنده و ایجاد انگیزه در یادگیرندگان می شود. بعلاوه شرایطی نسبتا نزدیک به تجارب دسته اول برای فراگیران فراهم می کند همچنین از تاثیر سوء برخی موانع ارتباطی نظیر حواس پرتی و رویایی شدن مخاطب جلوگیری می کند
از طرفی یافته های تحقیقاتی بعمل آمده نیز نشان می دهد که قسمت اعظم یادگیری انسان - %88 - از طریق دو حس بینائی - %75 - و شنوایی - %13 - حاصل می شود.
بنابراین به کارگیری ابزارهای جدید آموزشی با بهره گیری از حواس بیشتر فراگیر می تواند برای تسریع و تسهیل روند یادگیری حداکثر بهره را داشته باشد. آموزش پرورش نوین یادگیری سریع را ضروری می داند و از امکانات و منابع زیادی برای آسان ساختن یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در زمینه های گوناگون درسی و تحصیلی کمک می گیرد.
با توجه به پژوهش های انجام شده در زمینه تاثیر چند رسانه ای ها و نرم افزارهای آموزشی در آموزش و یادگیری و عدم وجود چند رسانه ای خاصی مربوط به درس علوم تجربی، پژوهشگر تصمیم به طراحی نرم افزار آموزشی جهت پیشرفت درس علوم تجربی دانش آموزان در مدارس ابتدایی گرفت.
تکنولوژی آموزشی
در مورد تکنولوژی آموزشی تعاریف گوناگونی ارائه گردیده است؛ جیمز بران تکنولوژی آموزشی را این گونه تعریف کرده است: طراحی، اجرا و ارزشیابی نظام مند کل فرایند یاددهی- یادگیری بر اساس هدف های مشخص و نتایج تحقیقات در زمینه های یادگیری انسانی در ارتباطات و همچنین به کار گرفتن مجموعه ای از منابع انسانی و غیر انسانی به منظور ایجاد آموزش موثرتر، عمیق تر و پایدار تر
رستگارپور و عبدالهی[6] تکنولوژی آموزشی بکارگیری منظم، نظریه و یا دیگر دانش سازمان یافته برای پیشبرد طراحی و تولید مواد آموزشی می دانند.
تاریخچه تکنولوژی آموزشی از نظر زمانی به سه دوره تقسیم می شود: دوره اول از سال1900-1950 که با رویکرد رفتارگرایی منطبق بوده است، دوره دوم از سال1960-1980 که با رویکرد شناخت گرایی منطبق بوده و دوره سوم که از سال1990 تا حال که با رویکرد ساخت گرایی در روانشناسی منطبق می باشد.
بنابر مطالب ارائه شده درباره تکنولوژی آموزشی می توان نتیجه گرفت که تکنولوژی آموزشی دوره ایی بین رشته ای است که به دنبال ارائه راهکارها، روش های نوین و عملی با هدف افزایش کیفیت فرآیند آموزش و در نهایت ایجاد شرایط، موقعیت و محیط مناسب برای تسهیل یادگیری است.این کار را حداقل بر اساس سه جنبه زیر صورت بندی کرده و به مرحله اجرا می گذارد:
.1جنبه ابزاری .2 جنبه اصول/ روش ها/ راهکارها .3 جنبه حل مسئله.
چند رسانه ایی های آموزشی
هر ترکیبی از متن، گرافیک، صدا، پویانمایی و تصاویر ویدئویی که از طریق کامپیوتر یا سایر تجهیزات الکترونیکی در اختیار کاربر قرار می گیرد، چند رسانه ای نامیده می شود.[9] چند رسانه ای های آموزشی می توانند برنامه هایی سازمان یافته از تجارب یادگیری را برای افراد یا گروه ها فراهم بیاورند که در آنها تاکید ویژه ای بر یادگیری از طریق حواس مختلف خواهد شد.
چند رسانه ای ها در حال تغییر یادگیری سنتی در کلاس های درس هستند، تعاملی بودن یکی از اساسی ترین خصوصیات برنامه های چند رسانه ای است. خاصیت برخورد متقابل در این گونه برنامه ها، یادگیری را در سطح بالایی بهبود می بخشد. برنامه های چند رسانه ای به دلیل انعطاف پذیری، خود پویایی، محتوای غنی، تعاملی بودن و توانایی پاسخگویی به نیازهای فراگیران مورد توجه قرار دارند.
مطالعات انجام شده نشان داده است که کاربرد چند رسانه ای ها در محیط های آموزشی باعث بهبود فرایند یادگیری می شود.
فناوری های آموزشی توانایی بالقوه ای در بهبود فرایند یاد دهی/ یادگیری دارندکه مهم ترین آنها عبارتند از:
- انفرادی کردن آموزش
- بهبود کیفیت تدریس
- مقابله با مشکلات آموزش جمعی
- ایجاد فرصت های برابر آموزشی
