بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر سبک رهبری مدیران بر بدبینی سازمانی معلمان زن مقطع دوم متوسطه آموزش و پرورش شهر بروجرد در سال تحصیلی94-95 انجام شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش توصیفی/ پیمایشی و از شاخه میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش را تعداد N: 324 نفر از معلمان زن مقطع دوم متوسطه آموزش و پرورش شهر بروجرد تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد N: 191نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شده اند.
برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استاندارد سنجش بدبینی سازمانی جیمز و همکاران - 2005 - و پرسشنامه استاندارد سنجش سبک رهبری مدیران لیکرت - 1998 - استفاده شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش های آماری توصیفی و استنباطی نظیر آزمون نرمال سنجش کلموگروف - اسمیرنوف، آزمون رگرسیون خطی و تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که سبک رهبری مشورتی بر بدبینی سازمانی معلمان زن مقطع دوم متوسطه آموزش و پرورش شهرستان بروجرد تاثیر دارد.
.1 مقدمه
در سال های اخیر با تغییراتی که در نظام آموزشی به وقوع پیوسته است.سطح رفاه اقتصادی معلمان به شدت افول کرده است. بدبینی آنها نسبت به سازمان آموزش و پرورش افزایش داده است.با توجه به این امر تلاش برای ارائه مدلی از عوامل موثر بر بدبینی معلمان بسیار حایز اهمیت است.از جمله تحولات تغییرات نظام آموزشی افزایش سطح سواد معلمان به ویژه در دوره های تحصیلات تکمیلی است.با افزایش سطح سواد، انتظارات معلمان به ویژه در خصوص نحوه برخورد با ایشان و نیز نوع مدیریت در بردارنده شأن و وجهه ایشان باشد افزایش یافته است و ایشان دیگر به شغل معلمی به عنوان یک شغل اقتصادی صرف نگاه نمی کنند همین امر اهمیت رهبری در سازمان های آموزشی را افزایش داده است.
بدبینی سازمانی اشاره به نگرش منفی کارمند به سازمانش دارد. شکل گیری یک نگرش کلی در سازمان حکایت از طرز تلقی عموم کارکنان از رفتاری دارد که با آنها در آن وارد سازمان می شود. در سال های اخیر تعارضات بسیاری به وجود آمده است. عمده مسائل مورد اعتراض معلمان حکایت از دستمزدهای پایین، فضای آموزشی نامناسب، عدم امنیت شغلی،سختی کار و ... بوده است. با این وجود عملکرد مدیران آموزش و پرورش در راستای ساماندهی به وضعیت موجود نتوانسته است بدبینی و نفرت شکل گرفته در معلمان و مدرسان نظام آموزشی را کاهش دهد. در این راستا سبک رهبری بی تفاوت موجب بدبینی بیشتر معلمان شده است. در نتیجه سوال اساسی پژوهش حاضر این است که:
سبک رهبری مدیران چه تاثیری بر بدبینی معلمان زن مقطع دوم متوسطه آموزش و پرورش شهر بروجرد دارد ؟
.2 ادبیات نظری -1-2 پایه های تئوری مطالعه بدبینی سازمانی
-1-1-2تئوری انتظار
تئوری انتظار، که توسط - وروم، - 1964 مفهومی شده است، پیشنهاد می کند که افراد توسط سه عنصر عملکردی فزاینده ترغیب می شوند: انتظار، وساطت و ارزش. هرچند که تحقیقات اخیر مفهوم اصیل آن را برای بازتاب ساختارهای تئوری وسیع تر گسترش داده اند. برای مثال برخی از مطالعات از تئوری انتظار به عنوان چهارچوب کلی برای تفسیر یا ارزیابی رفتار کارمندان استفاده کرده اند
چارچوب تئوری انتظار برای توضیع پیشرفت و ماهیت بدبینی کارمندان با در نظر گرفتن فاکتور های محیطی که به عنوان تعیین کننده های مهم رفتارها و نگرش ها خدمت می کنند به کار گرفته شده است. با درنظر گرفتن آجزن و فیشبین - 1980 - 2 و مایلر و گروش - 1988 - 3 در امتداد آن ها مدل های استفاده شده برای بررسی بدبینی، نگرش های فردی را به عنوان نتیجه ای از انتظارات مرتبط با نتایج مربوط به سازمان در نظر گرفته اند. علاوه بر این محققانی که بدبینی را درمورد تغییرسازمانی مطالعه می کنند پیشنهاد کرده اند که نگرش به چشم انداز سازمان به عنوان بخشی از نتایج انتظار منفی مرتبط با فعالیت های آینده سازمان است انتظارات منفی کارمندان از مزایای شخصی و نتیجه های سازمانی مثبت به عنوان عوامل ایجاد بدبینی دیده شده اند
-2-1-2نظریه ی اسناد
تحقیقات بدبینی، به طور خاص مطالعاتی دارند که بر بدبینی در رابطه با تغییرات سازمان متمرکز هستند، همچنین به صورت زیادی به نظریه ی اسناد متمایل هستند. به صورت خاص، نظریه اسناد می تواند مرتبط با دلایل مهم برای برخی رویدادهای خاص برای دست یابی به نتیجه های خاص باشد
- همیلتون - یا کیفیت های شخصیتی از افراد دخیل در اتفاقات را ارزیابی می کند - جونی- دیس6، - 1964 براساس این نظریه، اسناد مرتبط با داشته های اتفاقی می توانند شامل توضیحات پیشرفته ای برای موارد مبهم غیر منتظره یا حوادث پیچیده باشند - اسمیت و لُرد - 7 اهمیت زیاد یافته های اتفاقی در برگیرنده ی تصمیم گیری برای این است که اتفاقات خاص چگونه می توانند بدون وجود عواملی مشخص روی دهند
علاوه برآن نگرش های شخصی دارای تاکید بر مشخصه های فردی همچون نژاد، جنسیت، پیش زمینه ی فرهنگی و ظاهر - اسمیت، لرد، - 1983 و یا رفتار های مشاهده شده - داویس، جونز، - 1965 در فرآیند تعیین نقش های یک فرد است که در طول زمان و موقعیت ها تعمیم پیدا می کنند. علاوه بر آن تئوری اسناد بر بدبینی سازمانی اعمال شده است تا بتوان داشته های کارمندان از اتفاقی بودن برخی حوادث و نتیجه ها را فهمید. افراد ممکن است نتیجه بگیرند که تلاش های سازمانی، شرم گینانه اند یا افرادی که تصمیم گیری می کنند توانمند نیستند. بنابراین بدبینی به عنوان نگرشی متشکل از پوچی ابتکارات پیشنهاد شده مانند تلاش برای تغییر، همراه با مشارکت های منفی عوامل تسهیل کننده تلقی می شود
-3-1-2نظریه نگرش
علی رغم تاریخچه گسترده ی تحقیق برروی نگرش ها، هنوز یکپارچگی کلی در مورد تعریف آن وجود ندارد. هرچند بیشتر نظریه ها موافق هستند که الف: ارزیابی های یک مرکز ، شاید غالباٌ، جنبه نگرش را تشکیل می دهد.ب: نگرش ها در حافظه جای می گیرند. پ: تاثیر گذاری قابل شناخت و پیشینه رفتاری نگرش ها ممکن است متمایز باشد همان گونه می توانندموثر، قابل شناخت و نتایج رفتاری از نگرش باشند .ارزیابی ها و ارائه ها برای توضیح اینکه چگونه نگرش ها شکل گرفته و نگه داشته شده اند به کار رفته اند
چیکن و اِگلی2 بیان کردند که نگرش ها مادی نمی شوند تا زمانی که افراد به صورت ارزیابانه به یک موجودیت پاسخ دهند و زمانی که آن شکل گرفت نگرش ها موجب پاسخ های ارزیابی شده می شوند
فرضیه ی معمول دوم بین محققان این است که نگرش ها در حافظه ارائه شده است - السون و زمن3، . - 1990 برای مثال نگرش ها به صورت ساختارهای دانش توصیف شده اند و به صورت شبکه های همکاری از عقاید و ارزیابی ها به یکدیگر متصل شده است . این دور نما نشان می دهد که برانگیختن یک نگرش یا عقیده با نگرش ها وعقاید ارتباطی ایجاد می کند که از طریق یک فرایند فعال سازی انتشار بسیار قابل دسترس است. باتوجه به این روند، نگرش ها راجع به پدیده های ناشناخته یا نو توسط نگرش های موجود در باره چیزهایی که دارای ظاهری مشابه هستند تحت تاثیر قرار می گیرند یا فعال می شوند
یک مدل که جنبه های ارائه ای وارزیابی از نگرش ها را درخود جمع کرده است مدل شناخت اجتماعی است که توسط پراتکینز و گرینولد پیشنهاد شده است. با استفاده از نظریه شناخت اجتماعی پراتکینز و گرینولد توضیح می دهند که چگونه نگرش ها رویکردهای ساده ای برای حل مسئله، سازمان دهی حافظه برای اتفاقات و نگهداری ارزش شخص فراهم می کنند این نویسندگان به نگرش به عنوان ارائه ی شناختی از ارزیابی ها نگاه کرده اند که نقشی حیاتی در رابطه با فرد نسبت به جهان اجتماعی دارد.
تاثیر شناخت و رفتار های مرتبط با نگرش ها از آغاز تحقیق در این مفهوم متاثر بوده اند - به میگوری8، 1985 نگاه کنید - به جای فرض کردن این که همه ی نگرش ها دارای تاثیر شناختی و اجزای رفتاری هستند بسیاری از محققان اخیر به این حوزه ها به عنوان رابطی به نگرش ها نگاه می کنند. برای مثال رمپلی و زانا9 بیان کردند که نگرش ها می توانند توسعه یافته از تاثیرات، شناخت و اطلاعات رفتاری باشند
علاوه براین - چیکن و اگلی، - 2010 توضیح داده اند که نگرش ها می توانند پاسخ های رفتاری -شناختی تولید کنند. هرچند همچنین مشخص شده است که نگرش ها می توانند نشات گرفته از، یا در نتیجه ی هر یک یا همه ی آن سه جزباشند - اُلسون و زانا، . - 1990 اگرچه بسیاری از مطالعات بدبینی سازمانی
جوهانسون11 و لری- کلی، - 1996 ساختار را به عنوان نگرشی منفی تعریف کرده اند. بررسی های کمی به طور واضح اجزای مختلف مرتبط با نگرش ها را بررسی کرده اند. یک استثنا بدبینی اجتماعی را به عنوان یک نگرش تشکیل شده از اجزای تاثیرگذار بر شناخت و رفتار تعریف و توصیف کرده است. مفهومی کردن آن ها به عنوان کاری مهم در نظر گرفته شده است که به ایجاد یک چارچوب نظری منطقی برای فهم بدبینی سازمانی عمومی کمک می کند
-4-1-2نظریه تبادل اجتماعی
محققان بیان می کنند که نظریه تبادل اجتماعی باید به عنوان شالوده ی مفهومی از بدبینی سازمانی بررسی شود - جوهانسون و لری- کلی، . - 2003 تبادل اجتماعی بین کارمندان به تمایل شخصی مرتبط شده است.معمولا شامل اتکای متقابل یا مشترک است
