بخشی از مقاله
چکیده:
این پژوهش ، با هدف تاثیر رفتارهای منافقانه بر بدبینی سازمانی در سازمان های اجرایی استان بوشهر انجام پذیرفته است، داده های به دست آمده از 200 نفر که از بین کارکنان سازمان های اجرایی شهر بوشهر به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند، به دست آمده است.
نتایج تحلیل توسط ضریب همبستگی پیرسون،آزمون تحلیل واریانس، تحلیل رگرسیون گام به گام جهت پیش بینی متغیرهای مستقل از طریق متغیر وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج و یافته های تحقیق نشان داده است که رفتارهای منافقانه بر کاهش مشارکت کارکنان، کاهش رفتارهای شهروندی سازمانی، رضایت شغلی پایین کارکنان و تعهد سازمانی پایین کارکنان تاثیر دارد، یعنی هر چقدر رفتارهای منافقانه بیشتر باشد میزان بدبینی سازمانی کاهش می یابد.
مقدمه
بعضی از اعضای سازمان ها با انجام برخی رفتارها خود را بر منافع سازمان مقدم می دارند، به این رفتارها رفتارهای سیاسی گفته می شود - کاچمر و براون1،. - 1999 که گونه های مختلفی برای آن ها برشمرده اند.
یکی از انواع این رفتارها، رفتارهای منافقانه بین کارکنان یک سازمان است : گاه اعضای سازمان در دست کم دو موقعیت ارتباط بین فردی با دیگر ذینفعان سازمان ، متفاوت و گاهی متناقضی رفتار می کنند، به نحوی که تنها یکی از آن رفتارها با نگرش واقعی ایشان سازگار است یا هیچ یک از آن ها با نگرش واقعی شان تطبیق ندارد، بعضی از اعضای سازمان دارای دوگانگی رفتاری می باشند و می کوشند تا نگرش واقعی خود را همساز با دیگر اعضای سازمان نشان دهند تا نزد آنها خوب جلوه کنند شیوع چنین رفتارهایی در سازمان نشانگر وجود رفتار منافقانه در سازمان است
رفتار سیاسی - منافقانه - در سازمان ماهیتی منفعت طلبانه دارد و به نظر می رسد ریشه و سابقه ی این گونه رفتارها در مکتب ماکیاولیسم است، پاره ای از اوقات سازمان به قدری دچار این پدیده می شود که ممکن است به بدبینی سازمانی نسبت به اعتماد اولیه سازمان نسبت به آنها گردد
بدبینی ، نگرشی است که از ناامیدی ، ناکامی و سرخوردگی شکل گرفته است، بدبینی همچنین با تحقیر ، نفرت و بی اعتمادی مرتبط است . باور اصلی مرتبط با بدبینی این است که اصول درست کاری ، عدالت و صداقت ، قربانی منفعت شخصی شده است. این نگرش منفی در بسیاری از سازمان ها نفوذ کرده و دلیل اصلی بسیاری از پیامدهای نامطلوب سازمانی - عدم تعهد سازمانی و عدم 2 مشارکت و رضایت کارکنان ، عدم رفتار شهروندی سازمانی - و یکی از موضوعات مشکل ساز در محل کار می باشد
بدبینی سازمانی اشاره به نگرش منفی باطنی کارمند نسبت به سازمانش دارد، باور اصلی در بدبینی سازمانی این است که اصول صداقت ، عدالت و درستکاری قربانی منافع شخصی رهبری و منجر به اقداماتی بر پایه انگیزه های پنهانی و فریبکاری شده است . کول و دیگران - 2006 - بدبینی سازمانی را به عنوان یک قضاوت تعریف کرده اند که از تجربیات فرد در سازمان ناشی شده است
نظریه های مختلفی از تأثیر عوامل مختلف بر بدبینی سازمانی حکایت دارند. اندرسون - 1996 - با استفاده از دیدگاه قرارداد روانشناختی بحث می کند که سه عامل موجب ایجاد بدبینی سازمانی می شود: اول ، شکل گیری انتظارات بالای غیر واقعی؛ دوم تجربه ناامیدی در برآورده شدن این انتظارات؛ و سوم سرخوردگی پس از آن - اندرسون ،1996؛. - 1404 کارکنان انتظارات خود از کارفرمایشان - سازمان - را بر پایه باورهای کلی درباره چگونگی رفتار سازمان یا آنچه که در گذشته تجربه نموده اند ایجاد می کنند.
مهمترین عواملی که بر اهمیت این پژوهش افزوده است این است که متأسفانه رفتارهای برخی کارکنان در تناقض با مسیر صحیح رفتارهای سازمانی است، همچنان که عدهای مدعی اصولگرایی نیز پیشتر از آن نشان دادهاند.متأسفانه تظاهر و استتار رفتاری و در یک کلام رفتارهای منافقانه برخی مدعیان، جایگزین اعمال صادقانه شده است،آنچه امروز در عزل و نصبها و آمد و رفتهای برخی مدیران و کارکنانمشهود است، عاری از ملاک و معیار شایستگی و لیاقت بوده و صرفاً قومیت سیاسی و ژنتیکی مبنای عزل و نصبها شده است بهگونهای که گاهی افراد چپ و اصلاحاتی در دوران اصولگرایی از هر اصولگرایی، اصولگراتر و در دوران اصلاحات و اعتدال هر اصولگرایی از منش و مشی اصلاحاتی و اعتدالی، مقدمتر و پیشتاز هستند و اکنون نیز مصادیق آن نیز در سازمان ها مشهود است آیا این چهرههای ملون که بهصرف منافع شخصی و قومی اینگونه خود را استتار مینمایند، نمادی از نفاق و دورویی و منفعتطلبی نیستند
چهرههای نفاق و منفعتطلب همواره عامل تضعیف ارزشها و باورها بوده همچنان که از صدر اسلام تاکنون بهپای سرهای به نیزه کشیده کف و سوت زدهاند که باعث بدبینی سازمانی شده است ، همین عامل بیش از پیش بر ضرورت پژوهش می افزاید.
بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط رفتارهای منافقانه بر بدبینی سازمانی صورت می گیرد، بنابراین بررسی رابطه رفتارهای منافقانه بر بدبینی سازمانی می تواند بخشی از مسأله پژوهش بیان گردد.در واقع مسئله ی اصلی پژوهش این می باشد که تاثیر رفتارهای منافقانه بر بدبینی سازمانی را بررسی نماید.
.1-2 مبانی نظری و پیشینه پژوهش
.1-1-2نفاق
طبق تعریف مفهومی، نفاق نوعی دروغ است که بر پایه آن، فرد نگرشی خاص را وانمود می کند تا نزد دیگران قدسی با موجه جلوه کند - گیلبای1،.. - 1979به عبارت دیگر فرد منافق درصدد است تا بر خلاف واقع ، خوب و جذاب بنماید
بر این اساس نفاق، رفتاری جعلی و فریبکارانه است که اولاً به نگرشی ناهمگون با نگرش واقعی فرد اشاره دارد؛ دوم اینکه هدف از انجام آن جلب نظر مثبت و نفوذ در مخاطب است . دقت در این دو ویژگی نشان می دهد که نفاق برابر نهاد خودشیرینی است . خودشیرینی عبارت است از آن دسته رفتارهای راهبردی که افراد برای نفوذ غیرمجاز و نامشروع در دیگران از طریق جذاب جلوه دادن ویژگی های شخصی خود نزد آنها استفاده می کند - جونز،. - 1964 به عبارت دیگر خودشیرینی تلاشی در جهت کسب منافع فردی به هزینه کرد دیگران است و از این روی یکی از مصادیق رفتارهای سیاسی محسوب می شود. این رفتار یکی از تاکتیک های مستقیم فزون خواهی در مدیریت تصویر پردازی است
