بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مولفه های سرمایه اجتماعی با توانمندسازی کارکنان انجام گردید. توانمندسازی در این تحقیق دارای سه بعد انگیزه، مسئولیت پذیری، اعتماد به نفس می باشد. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل، کارگران و کارمندان شرکت نفت و گاز آغاجری بود که از میان آنها 306نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند.
داده ها از طریق ضریب همبستگی رتبه ای تااوکندال، و رگرسیونی گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نشان دادکه رابطه مثبت و معناداری بین متغیرهای مشارکت، اعتماد، دسترسی به اطلاعات و شبکه با توانمندسازی وجود دارد. همچنین از بین متغیرهای مستقل، متغیر مشارکت و دسترسی به اطلاعات، بیشترین قدرت تبیین و اثرگذاری بر توانمندسازی کارکنان را داشت. در نتیجه می توان از طریق بهبود سرمایه اجتماعی کارکنان در سازمان، توانمندسازی کارکنان را افزایش داد.
بیان مسئله:
سازمانها همواره دستخوش تغییرات ناشی از محیط درون و بیرون از سازمان قرار می گیرند. ازنظر بیرونی، رقابت شدید درسطح جهانی، تغییرات سریع باورنکردنی، تقاضاهای جدید برای کیفیت و خدمات و محدودیت منابع، پاسخگویی سریع را از سازمانها می طلبند و از جنبه درونی، منابع انسانی و کارکنان، دچار مسائل و مشکلات در محیط کار می شوند. کارکنان احساس می کنند که با آنها صادقانه برخورد نمی شود، مأیوس و سرخورده شده اند و سازمان پیوسته توقع بیشتری دارد و مداوم قواعدبازی را تغییرمی دهد.
تازگی و نیروی اکتشافی سرمایه ی اجتماعی دو سرچشمه دارد. نخست آن که این مفهوم بر پیامدهای مثبت جامعه پذیری متمرکز است و ویژگی های کم تر جالب توجه آن را کنار می گذارد، دوم آن که پیامدهای مثبت را در چارچوب فراخ تر بحث سرمایه جای می دهد و توجه را به این نکته جلب می کند که چطور چنین اشکال غیر پولی می توانند سرچشمه های مهم قدرت و نفوذ درست مثل حجم دارایی ها یا حساب بانکی باشند. قابلیت جایگزینی بالقوه ی منابع متنو ع سرمایه، فاصله ی میان جنبه های جامعه شناختی و اقتصادی را می کاهد و هم زمان توجه سیاستگذارانی را جلب می کند که به دنبال راه حل های کم هزینه تر و غیر اقتصادی برای مسائل اجتماع اند - پاتنام و همکاران،. - 1389
استارگس - 2000 - - sturgess - باور دارد سازمان هایی که در توسعه منابع انسانی سرمایه گذاری می کنند نمی توانند نقش مهم سرمایه اجتماعی را نادیده بگیرند. کارکنان آموزش دیده و تحصیلکرده نیازمند محیطی هستند که به آنها انگیزه رشد و توسعه را بدهد، چنین محیطی تنها از راه سرمایه گذاری روی سرمایه اجتماعی محقق خواهد شد - . - 2006,Brooks and Nafukho براساس نظرات ناهاپیت و گوشال1،کاهن وپروساک2 پنج اثر مثبت برای سرمایه اجتماعی بیان شده است.
نخست آنکه سرمایه اجتماعی هزینه های مبادله را کاهش می دهد. دوم، سرمایه اجتماعی خلق دانش را تسهیم می کند. سوم اینکه جریان فعالیت های وابسته به هم در سازمان از طریق گسترش فهم مشترک در سازمان روان سازی می شود. چهارم، انسجام سازمانی افزایش پیدا می کند و از این راه هزینه های ترک خدمت، جابه جایی و جذب و آموزش مجددکارکنان کاهش می یابد. پنجم از طریق حداکثر کردن ارزش های همکاری، شرکت ها شانس خود را در کسب سود بیش تر از حد متوسط در صنعت افزایش می دهند
هدف کلی:
هدف اصلی این تحقیق شناسایی مولفه هایی از سرمایه اجتماعی که بر توانمندسازی کارکنان موثر است، و ارائه ی یک سری پیشنهادات به منظور قوی تر کردن سرمایه ی اجتماعی بین کارکنان در سازمان تا باعث توانمندتر کردن کارکنان شود.
پیشینه ی تحقیق:
نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تعهد سازمانی در شرکت ملی نفت پخش فراواده های نفتی ایران عنوان مقاله ای است که - نقوی و بهارلو - - - 1388 انجام داده اند. جامعه آماری کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران بوده اند.
روش پژوهش در این تحقیق توصیفی همبستگی است. در چارچوب نظری این تحقیق، از نظریات ناهاپیت و گوشال - بعد ارتباطی، بعد شناختی، بعد ساختاری - برای بیان سرمایه اجتماعی و برای تعهد سازمانی از رویکرد چند بعدی میر و همکارانش که شامل ابعادی مانند تعهد مستمر، تعهد عاطفی و تعهد هنجاری می باشد، استفاده شد. فرضیات تحقیق: سرمایه اجتماعی در بهبود تعهد سازمانی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی - واقع در ستاد تهران - اثرگذار است، - تایید فرضیه - .
سرمایه اجتماعی در بهبود تعهد مستمر کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران - واقع در ستاد تهران - اثرگذار است - ردفرضیه - . سرمایه اجتماعی در بهبود تعهد عاطفی کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران - واقع در ستاد تهران - اثرگذار است، - تایید فرضیه - . سرمایه اجتماعی در بهبود تعهد هنجاری کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران - واقع در ستاد تهران - اثرگذار است، - رد فرضیه - .
جنسیت رابطه میان سرمایه اجتماعی و بهبود تعهد سازمانی کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران - واقع در ستاد تهران - را تعدیل می کند، - رد فرضیه - . عدالت سازمانی، رابطه میان سرمایه اجتماعی و بهبود تعهد سازمانی کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران - واقع در ستاد تهران - را تعدیل می کند، - تایید فرضیه - . یافته ها نشان می دهد که تاثیر سرمایه اجتماعی بسته به نوع اقداماتی که در خصوص بهبود تعهد سازمانی کارکنان انجام می شود، متفاوت است؛ به گونه ای که در صورت وجود سرمایه اجتماعی در سازمان، اگر مدیران سازمان اقداماتی را در جهت بهبود تعهد عاطفی کارکنان - یعنی وابسته شدن فرد به سازمان و تعیین هویت شدن از طریق آن - انجام دهند، وجود سرمایه اجتماعی در سازمان منجر به بهبود بیشتر تعهد عاطفی و به طور کلی، بهبود تعهد سازمانی کارکنان می گردد.
در حالی که در صورت وجود این شرایط درباره ی سرمایه اجتماعی، اگر مدیران در جهت بهبود تعهد مستمر کارکنان - به معنای آگاهی دادن به افراد از هزینه های ناشی از ترک سازمان - و همچنین بهبود تعهد هنجاری آنها - یعنی بوجودآوردن نوعی از احساس تکلیف برای ادامه همکاری با سازمان - حرکت نمایند، وجود سرمایه اجتماعی در سازمان، تاثیری بر بهبود بیشتر تعهد مستمر و در نتیجه تعهد سازمانی کارکنان نمی گذارد.
پیشنهادات این تحقیق عبارتند از :افزایش اعتماد سازی بین اعضای گروه ها و واحدهای سازمانی، آموزش کارکنان؛ تشویق و تشکیل گروه ها و انجمن های حرفه ای و تخصصی در سازمان که باعث افزایش سرمایه اجتماعی کارکنان و نهایتا بهبود تعهد سازمانی می شود.
بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی کارکنان اداره تعاون عنوان مقاله ای است که حقیقتیان و مرادی - 1390 - انجام داده اند. روش تحقیق پیمایشی است و جامعه آماری تحقیق 878نفر کارکنان اداره تعاون استان کرمانشاه هستند.که از این میان 270نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. فرضیه های تحقیق عبارتند از: بین میزان سرمایه اجتماعی - عضویت در شبکه های اجتماعی، آگاهی از امور سیاسی اجتماعی، نوع هنجارها و اعتماد - و رضایتمندی شغلی کارکنان ارتباط وجود دارد.
همچنین بین متغیرهای زمینه ای و رضایتمندی شغلی کارکنان رابطه وجود دارد. در چارچوب نظری تحقیق برای متغیرهای مستقل از نظریات کلمن و بوردیو سود جستند و برای متغیر وابسته از نظریه مازلو. نتایج حاصله نشان می دهد از متغیرهای فردی، جنسیت تاثیر معناداری بر رضایت شغلی داشته است. از مولفه های مستقل اعتماد بیشترین تاثیر را بر متغیر وابسته - رضایت شغلی - دارد
پیشنهادات این تحقیق: تشویق و تقویت نهادهای اجتماعی، صنفی و حرفه ای، تشکیل گروه ها و انجمن های تخصصی و حرفه ای در سازمان ها با مشارکت داوطلبانه ی کارشناسان و متخصصان می تواند زمینه ی تعادل و هم فکری بین افراد را فراهم ساخته و آنها را نسبت به مهارت ها و توانمندی های یکدیگر بیشتر آگاه سازد.
