بخشی از مقاله
چکیده
در عمل، تمامی شرکتها میکوشند ثروت سهامداران خود را افزایش دهند و برای این منظور باید بهترین ترکیب داراییها و ساختار سرمایه مشخص شود. در راه تعیین ساختار مطلوب سرمایه با مفهوم اهرم مواجه میشویم. به این ترتیب، به منظور یافتن بهترین ساختار سرمایه واحد تجاری، پژوهش حاضر تأثیر سودآوری را بر ساختار سرمایه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی میکند. شاخصهای بررسی ساختار سرمایه شامل اهرم مالی، تعدیلات اهرم مالی و سرعت تعدیل اهرم مالی است.
جهت اجرای پژوهش از 127 شرکت در بین 635 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 5 ساله برای سالهای 1393 -1389 استفاده گردید و برای بررسی فرضیههای پژوهش از رگرسیون پانل و آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ارتباط بین متغیرها همبستگی میباشد.
نحوه اجرای پژوهش توصیفی- پیمایشی و منظق اجرای پژوهش استقرایی است و دادههای پژوهش کمی گذشتهنگر است. این پژوهش به بررسی تاثیر سودآوری بر اهرم مالی، تعدیلات اهرم مالی و سرعت تعدیل اهرم مالی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد در سطح اطمینان%95 سودآوری بر اهرم مالی و تعدیلات اهرم مالی تأثیر معناداری دارد همچنین نتایج پژوهش نشان داد که سودآوری بر سرعت تعدیل اهرم مالی تأثیر معناداری ندارد. نتایج این پژوهش زمینه را برای شناسایی عوامل موثر بر ساختار سرمایه فراهم میآورد.
مقدمه
به طور کلی، سرعت حرکت شرکتها به سوی نسبتهای بدهی هدف، به هزینه تعدیل اهرم بستگی دارد. اگر این هزینهها وجود نداشته باشند، طبق نظریه توازن هیچ گاه نباید انحرافی از اهرم بهینه در شرکتها دیده شود. از سوی دیگر اگر این هزینهها بینهایت بالا باشند، نباید هیچ حرکتی به سمت اهرم بهینه صورت گیرد - فلانری و رنگان1، - 2006 در اکثر پژوهش-ها، تنها به هزینههای معامله برای انتشار اوراق بهادار به عنوان هزینههای تعدیل اشاره شده است. اما فالکندر و همکاران2 - 2012 - بیان میکنند که هزینه تعدیل نه تنها به هزینههای صریح معامله، بلکه به انگیزههای شرکت برای دسترسی به بازارهای سرمایه نیز بستگی دارد. در واقع، آنها معتقدند که هر گونه دسترسی به بازار سرمایه را میتوان برای تعدیل ساختار سرمایه مورد استفاده قرار داد.
در واقع اگر شرکتها با سرعت زیادی به سمت اهرم هدف حرکت کنند، آنگاه فعالیتهای تأمین مالی گذشته شرکت و شرایط تاریخی بازار، تنها اثرات کوتاهمدتی بر ساختار سرمایه فعلی شرکت خواهند داشت، در حالی که اگر شرکتها به آرامی ساختار سرمایهشان را تعدیل کنند، عکس این قضیه صادق است. از منظر دیگر، تعدیل سریع به سمت هدف ممکن است بر هزینههای معاملاتینسبتاً پایین - مانند هزینههای تأمین مالی خارجی کمتر - ، هزینههای انحراف از هدف بالاتر و انعطافپذیری مالی بالاتر دلالت داشته باشد
جنسن و مکلینگ - 1976 - 4 استدلال میکنند که استفاده از بدهی تضمین شده ممکن است هزینه نمایندگی بدهی را کاهش دهد. بدینترتیب شرکتهای با سودآوری بالا باید از اهرم مالی بیشتری برای حداقل کردن مشکلات نمایندگی بهرهگیرند. بنابراین این پژوهش به بررسی تأثیر سودآوری بر اهرم مالی و سرعت تعدیل اهرم مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است.
ادبیات و پیشینه پژوهش
انتخاب ساختار سرمایه یکی از بحثبرانگیز ترین و مهم ترین تصمیماتی است که مدیران واحدهای تجاری با آن روبهرو هستند؛ به عبارتی، تغییرات اهرم مالی میتواند تأثیراتی بر ظرفیت مالی، ریسک، هزینه سرمایه، سرمایهگذاری و تصمیمات استراتژیک و سرانجام ثروت سهامداران داشته باشد - ژنگ و کای5، . - 2011 درعمل، تمامی شرکتها میکوشند ثروت سهامداران خود را افزایش دهند و برای این منظور باید بهترین ترکیب داراییها و ساختار سرمایه مشخص شود. در راه تعیین ساختار مطلوب سرمایه با مفهوم اهرم مواجه میشویم. مفهوم اهرم از ایده اهرم در فیزیک گرفته شده است که با انجام کار نهایی با به کارگیری نسبی نیروی انسانی به کار گرفته شده در محیطهای مالی و اقتصادی مرتبط است.
اهرم نتیجه استفاده از داراییها و وجوهی است که هزینه ثابت در جهت افزایش ثروت سهامداران ایجاد می کند. مفهوم اهرم یکی از مهمترین مفاهیم مالی است و استفاده و جایگاه ویژهای در ساختار سرمایه دارد. اهرم مالی نسبت بدهی به سهام را در بافت سرمایه شرکت نشان میدهد و هرچه میزان بدهی در ساختار سرمایه بیشتر باشد اهرم مالی بالاتر خواهد بود
افزایش ثروت سهامداران از محل اهرم ناشی از بدهیها، یکی از مسائلی است که باید هنگام تأمین مالی مدنظر مدیران شرکتها قرار داشته باشد. متخصصان امور مالی در پی دستیافتن به ترکیب بهینه سرمایه هستند تا ارزش شرکت و به تبع آن ثروت سهامداران را به حداکثر برسانند - دلاوری، . - 1377 به اینترتیب، بهمنظور یافتن بهترین ساختار سرمایه واحد تجاری، پژوهش حاضر سودآوری را بر ساختار سرمایه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی میکند.
بهبود ثروت سهامداران از اهداف اصلی بنگاههاست. در این خصوص تعیین ترکیب ساختار سرمایه و ارتباطی که با ثروت سهامداران دارد، از نگرانیهای عمده مدیران این بنگاههاست. وجود بدهی در ساختار مالی شرکتها بهدلیل وجود مزیت مالیاتی موجب افزایش سود حسابداری و به تبع آن افزایش نرخ سود هر سهم می شود. همچنین، بهدلیل وجود هزینه های بهره و احتمال عملنکردن به تعهدات در سررسید، امکان افزایش ریسک مالی و در نتیجه کاهش قیمت بازار سهام و به تبع آن کاهش بازده سهام را فراهم میآورد. گسترش دامنه فعالیت واحدهای تجاری نیازهای مالی جدیدی را به وجود میآورد که از منابع درونی و بیرونی امکان تأمین دارد
جان و همکاران - 2012 - 6، با بررسی مجموعه جامعی از ویژگیهای شرکت و صنعت مؤثر بر هزینههای تعدیل، به این نتایج دست یافتند که شرکتهای با سپر مالیاتی غیر بدهی و موجودی نقدی بالاتر سریعتر به سمت ساختار سرمایه هدف خود حرکت میکنند و شرکتهای با سودآوری، رشد، عمق اطلاعات، اهرم صنعت، محدودیتهای تأمین مالی و موقعیت-سنجی بازار بالاتر با سرعت کمتری به سمت ساختار سرمایه هدف خود حرکت میکنند.
فالکندر و همکاران - 2012 - 7، طی پژوهشی با عنوان تأثیر جریان وجوه نقد بر تعدیلات اهرم تأثیر هزینههای معاملاتی بر تعدیلات اهرم شرکت، به این نتیجه رسیدند که جریان وجوه نقد عملیاتی تحقق یافته فرصتهایی را برای تعدیل اهرم با هزینه نهایی کم فراهم میکند؛ همچنین، ویژگیهای جریان وجه نقد نه تنها بر اهرم هدف، بلکه بر سرعت تعدیل اهرم هدف نیز تأثیر میگذارد.
ویت آن دانگ و همکاران - 2013 - 8، به بررسی سرعت تعدیل ساختار سرمایه در شرکت های آمریکایی در سال های 2002 تا 2012 پرداختند. آنها به این نتیجه رسیدند که بحران مالی جهانی دارای اثر منفی بر سرعت تعدیل اهرم مالی می باشد. آنها همچنین به این نتیجه رسیدند که در دوران قبل از بحران، شرکت های دارای محدودیت مالی، با سرعت بیشتری اقدام به تعدیل ساختار سرمایه خود به سمت اهرم بهینه می کنند.
