بخشی از مقاله
چکیده
نور جوهر وجود هستی است و پنجره روزنی است به سوی معنویت و ارسی پنجره ای است رو به نور و حکمت و معرفت؛ پنجره ای که به نور ماهیت و هویت خاص میبخشد و مایهی امنیت و خیال و تجلی زیباییهااست.هدف از این پژوهش ارتباط شیشههای رنگی و تاثیر آن در فضاهای معماری و یافتن پاسخ به این سوال است که آیا ارتباطی بین شیشه های رنگی و فضای معماری وجود دارد و آیااین شیشههای رنگین بهوجود آورندهی فضای معماری هستند؟
به نظر می رسد این شیشه ها فضایی متفاوت همراه باامنیت و خیال را برای ما ایجاد می کنند و نهایتا جلوهی این نورهای رنگین در فضای مسجد امنیت و آسایش و رسیدن به تعالی را متجلی می سازد.این پژوهش از نوع بنیادی می باشد و برآمده از اطلاعات و مطالعات میدانی ؛مقالات؛کتاب ها و با روش استدلال منطقی پژوهش شده است. در نتیجه نهایی باید گفت این شیشه های رنگین و نورهای رنگی حاصل از آن در افزایش معنویت فضا تاثیر بسزایی دارد.
مقدمه
نور جلوهای ا ست از وجود خدا؛ جلوهای از تعالی؛معنویت و کمال.هر زیبایی که چ شم را مینوازد از پرتو و رو شنایی ا ست؛ تاریکی پیام آور جهل و پلیدی هاست. رنگ جلوهای از نور و معنویت است و هویت آن را متجلی می سازد و پنجره دریچهای است به سوی معنویت؛ معنویتی که می تواند جلوهگاه شکوه زیباییهای جهان پیرامونمان باشد.
قابی که چنین دریچهی با شکوهی را برای ما به تصویر میکشد؛ میتواند در ذهن و نوع برداشتمان تاثیر بسزایی داشته باشد. از این رو هنرمندان خوش فکر سرزمینمان در طول تاریخ سعی بر آن داشتهاند که چنین قابی را هرچه زیباتر به دیدگان بینندهی آن القا نمایند. شاید وجود ارسیهای ظریف و رنگارنگ بخشی از تلاش هنرمندان و صنعتگران این مرز و بوم برای چشمنوازتر ساختن این صحنه های تاثیرگذار بوده باشد ولی هر چه که هست وجود این آثار زیباو با ظرافت میراثی است گرانبها برای نسل امروز ما که به قرن ها شکوه و فرهنگ خود می بالند.
هدف از این تحقیق نشان دادن تاثیر و جلوهی هنر ساخت شیشههای رنگی در فضای معماری؛ و تاثیر آن در شکل گیری روح معنویت و کمال در فضای مسجد و دست یافتن به پاسخی به این سوال کهآیاارتباطی بین شی شه های رنگین ارسی و ایجاد فضای معماری وجود دارد یا نه. در این را ستا با مطالعات به عمل آمده،اینگونه به نظر می ر سد که رنگ ها هر یک جلوهگر مفهوم خاص بر ف ضاه ستند و شکل گیری یک فضای متفاوت و معمارگونه را معنا می بخشند.
نورگیرهای متداول در ایران
»عناصر نورگیری در معماری سنتی از دو جهت مورد مطالعه قرار می گیرند: گروهاول کنترل کنندههای نور مثل انواع سایهبان و دسته دوم نورگیرها - «نعمت گرگانی،. - 3:1375 نورگیر ها علاوهبراینکه به عنوان المان هایی برای تامین برخی نیاز ها در بنا ها مورد توجه قرار دا شت؛همانند ب سیاری از عنا صر ساختمانی، علاوه بر دارا بودن نقش عملکردی، در تزیین نمای بنا مورد ا ستفاده قرار میگرفت. » شکل و سایر خصوصیات کالبدی پنجرهها به عوامل و پدیدههای گوناگونی از جمله اقلیم، منظر، جنس، مصالح و نوع سازه بستگی داشت. - «تهرانی، - 3:1386
از کارکردهای ا سا سی نورگیرها تامین نور و رو شنایی ف ضاهای داخلی میبا شد و درواقع ف ضاها وکارکرد آنها بر ا ساس این نورگیرها تعریف می شده است. در این قسمت به بررسی نمونههای متداول نورگیرها، ماهیت، محل قرارگیری و علل شکلگیری آنها میپردازیم. - جدول - 1
جدول-1 بررسی نورگیرهای متداول در ایران
ارسی
» ارسی در یا پنجره کشویی بالارویی است که به طور عمودی بالا و پایین برده می شود و عموما درگاه آن رو به صحن - حیاط - دارد. بدنهی ارسی با چوب و به شیوه ی منبت کاری و مشبک - گره چینی - و نقش های متنوع هندسی و گیاهی ساخته می شود وسپس درون شبکه های چوبی شیشههای رنگی کار گذاشته میشود. - «شفیع پور، - 1:1385
ارسی ها عموما مستطیل شکل هستند و بخش فوقانی تا زیر سقف شکل هلالی دارد که با شیشههای رنگی مزین می شود. »این نوع در و پنجره ها برای تنظیم و ملایم کردن نور در خانههای آفتاب گیر مناطق گرمسیری کاربرد وسیعی داشته و بسیار مناسب بوده است. -
از عجایب هنر ارسیسازی استفادهی بسیار کم از میخ و چسب بوده است و درواقع » به جای میخ با مته محل مورد نظر را سوراخ می کردند و چوب محکم و تراشیده شده ای را در آن جای می دادند و سروته اضافه این میخ چوبی را اره نموده با رنده صاف میکردند به طوری که آخر کار تصور میشد در و پنجره را از چوب یکپارچه ساختهاند.
