بخشی از مقاله
چکیده
معماری پایدار یکی از گرایشها و رویکردهای نوین معماری است که در سالهای اخیر مورد توجه عده زیادی از طراحان و معماران معاصر جهان قرار گرفته است. این معماری که برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار می باشد در پی سازگاری و هماهنگی با محیط زیست یکی از نیازهای اساسی بشر در جهان کنونی است.هدف از ایجاد ساختمانهای سبز بهبود یافتن آب و هوا ، جلوگیری از اتلاف انرژی مصرف شده جهت سرمایش و گرمایش و جلوگیری از اثرات منفی ساخت و ساز بر محیط زیست است.. از آنجایی که محیط سبز و بهره گیری از عناصر اقلیمی شمال کشور یک فرصت مناسب برای طراحی ساختمانی سبز است میتواند گامی موثر در راه رسیدن به طراحی پایدار نیز باشد.
این تحقیق بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع تحقیق و از روش پژوهش اسنادی، توصیفی تحلیلی است به دنبال یافتن پاسخ در میان یافته های محیطی و تحلیل محتوای متون در حوزه طراحی معماری می باشد. هدف از تحقیق حاضر دستیابی به اصول طراحی ساختمان سبز با تلفیق عناصر اقلیمی شمال و در راه رسیدن به طراحی پایدار با تاثیر از عوامل اقلیمی معتدل و مرطوب است. نتیجه تحقیق تهیه اصولی معمارانه برای طراحی ساختمان سبز متناسب با اقلیم منطقه با تلفیق عناصر اقلیمی شمال با طراحی پایدار است. از جمله این نتایج می توان بر تأثیر چشم گیر طبیعت در طراحی ساختمان سبز اشاره کرد. در طراحی ساختمان سبز با بهره گیری از عناصر اقلیمی شمال کشور و با استفاده از گونه های گیاهی توسط شکل های مختلف و استفاده از طبیعت به عنوان یک پدیده با عناصر تاثیر پذیر در معماری پایدار می باشد.
-1 مقدمه
قبل از هر چیز که یک ساختمان سبز خلق شود مانند هر چیز دیگر به یک خالق احتیاج دارد . این موضوع یعنی ایجاد ساختمان سبز به سلامت فردی که در آن و در محیط اطراف آن زندگی می کند کمک خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و باعث رضایت مندی و سودمندی آنان خواهد شد.این موضوع نیازمند کاربرد با دقت استراژیهای تصدیق شده در معماری است استفاده از طبیعت بادوام و منبع مواد با کفایت و تکیه بر خورشید برای استفاده های گرمایی و نیروی برق و روشنایی روزانه و دوباره استفاده کردن از ضایعات یک اتحاد و یکپارچه سازی ساختمانی ظریف این استراژیها را تولید می کند. البته باید توجه داشت که تبدیل فرهنگ بشر به یک پایه و تغییر ساختار اساسی روح و سرشت انسان بستگی دارد.ما باید یکی شدن و به هم پیوستن و وابستگی به یکدیگر را با یک چیزی خیلی وسیع تر از خودمان را دوباره کشف کنیم. جهان طبیعت قلم رویی است روحانی که نسبت به همه چیز برتری می یابد
اهمیت تاثیراقلیم برمعماری انجام مطالعات و پژوهشهای جامعی را دراین زمینه ایجاب می کند بویژه درکشور ما که تنوع شرایط اقیلمی درآن کاملا مشهود است امروزه باتوسعه و پیشرفت تکنولوژی لزوم توجه به توسعه پایدارو ساخت وس ازهای مطابق با اصول معماری بومی درراستای استفاده بهینه ازمنابع طبیعی موجود ازاهمیت خاصی برخوردار است شناخت شرایط اقلیمی درهرمنطقه ازمهمترین عامل درایجاداسایش و رفاه کاربران ساختمان ها درآن منطقه است چرا که معماری و اقلیم ارتباطات و تاثیرات مستقیمی بریکدیگر دارند.
منطقه معتدل و مرطوب درشمال کشور و درکنار سواحل جنوبی دریای خزر قرارگرفته و ازخصوصیات بارز آن رطوبت و بارندگی زیاد می باشد وجود کوه البرز درجنوب این ناحیه مانع ازخروج رطوبت و بخار ناشی ازدریا میگردد به همین دلیل رطوبت و بارندگی زیاد عامل اصلی شکل گیری معماری این خطه می باشد درمنطقه معتدل و مرطوب بافت شهری و روستایی باز و جهت استفاده ازحداکثر تهویه وکورن وجلوگیری ازراکدماندن رطوبت اجزای تشکیل دهنده محیط مسکونی بصورت پراکنده درمحوطه استقرار یافته است درخانه ها ازعناصری درمعماری خود بهره گرفته شده که علاوه برهمساز شدن با اقلیم شرایط اسایش را برای ساکنان خود بوجود می آورند
-1 بیان مسئله و اهداف تحقیق
از آنجایی که هدف از این پژوهش دستیابی به اصول و مبانی طراحی ساختمانی سبز با تلفیق عناصر اقلیمی شمال کشور در طراحی پایدار با تاثیر پذیری از اقلیم معتدل و مرطوب است، اصلی ترین استفاده کنندگان از تحقیق. معماران هستند. البته دستاوردهای این تحقیق می تواند برای متصدیان امر زیست محیطی و متولیان طراحی نیز مفید باشداین تحقیق با هدف ارائه راهکارهای عملی به طراحان در جهت طراحی ساختمان سبز با رویکردی اقلیمی صورت می گیرد و می کوشد تا فضایی عملکردی سازگار با خصوصیات و ×نیازهای مؤثر در طراحی پایدار را بوجود آورد.
شکل .1 نمونه ای از ساختمان سبز
گرم شدن کره زمین، نازک شدن لایه ازن به علت استفاده از انواع آلاینده ها، افزایش آلودگی محیط زیست و انقراض گونههای زیستی، باعث شده است تا ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی بیشتر گردد. در این میان توسعه به عنوان یکی از بزرگترین عوامل تغییر محیط زیست و در نتیجه آن، ساخت و ساز به عنوان یک صنعت بزرگ که طبق آمار50 درصد ذخائر سوختی را صرف می کند، باعث تخریب زمینهای کشاورزی، فرسایش خاک، آلودگی محیط زیست و به مخاطره انداختن سلامتی و بهداشت مردم است و بر بحران انرژی دامن می زند. بحران افزایش آلودگی محیط زیست در اواسط دهه1970 ، سبب تشکیل گروههای طرفدار و حامی محیط زیست گردید و مفهوم گسترده ای تحت عنوان »پایداری« پیگیری شد.
اصطلاح »پایدار« - برای نخستین بار در سال 1986 توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست تحت عنوان »رویارویی با - sustainable نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل آینده برای مقابله با نیازهایشان« مطرح گردید و هر روز بر ابعاد و دامنه آن افزوده می شود تا استراتژیهای مناسبی پیش روی جهانیان قرار گیرد. در سال های اخیر مقالات متعددی در زمینه معماری سبز یا معماری پایدار و اصول آن ارائه شده و اهداف و مزایای آن مورد بررسی قرار گرفته که هدف کلی این طرح ها حفاظت از منابع انرژی با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی های محل و کاربران ساختمان و جوامع و … می باشد.
فرآیند پایدار یا سبز در زمینه معماری سابقه ای کهن دارد و مثال آن ،پی بردن انسان های غار نشین به استفاده از جهت و سمت مناسب غارها، از لحاظ دمای محیط می باشد و یا بررسی اصول معماری »استحکام ،زیبایی و فایده« از دیدگاه ویترویوس، معمار سده های پیش از میلاد، که کماکان به عنوان شاخصه های کلی معماری پایدار یا سبز عنوان میشوند.
هدف کلی معماری سبز یا پایدار، کاهش آسیب بر محیط و منابع انرژی و طبیعت است، یعنی ساختمانی که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود و در پهنه وسیع تر با منطقه و جهان دارد. بنابراین معماری پایدار ترکیبی چند ارزشی در بر دارد: زیبایی شناسی، محیط، اجتماع، سیاست و به عبارتی طراحی و ساختمان سازی هماهنگ با محیط. یک معمار خوب بایستی چند فاکتور را در نظر بگیرد: مقاومت، پایداری و طول عمر بنا، و مصالح مناسب. مفهوم تمام اصول معماری »پایدار« یا »سبز« باید در ×یک فرآیند کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می شود، تجسم یابد.
قبل از هر چیز که یک ساختمان سبز خاق شود مانند هر چیز دیگر به یک خالق احتیاج دارد . این موضوع یعنی ایجاد ساختمان سبز به سلامت فردی که در آن و در محیط اطراف آن زندگی می کند کمک خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و باعث رضایت مندی و سودمندی آنان خواهد شد. این موضوع نیازمند کاربرد با دقت اْتراژیهای تصدیق شده در معماری است:استفاده از طبیعت بادوام و منبع مواد با کفایت و تکیه بر خورشید برای استفاده های گرمایی و نیروی برق و روشنایی روزانه و دوباره استفاده کردن از ضایعات و .……یک اتحاد و یکپارچه سازی ساختمانی ظریف این استراژیها را تولید می کند. البته باید نوجه داشت که تبدیل فرهنگ بشر به یک پایه و تغییر ساختا ر اساسی روح و سرشت انسان بستگی دارد.
ما باید یکی شدن و به هم پیوستن و وابستگی به یکدیگر را با یک چیزی خیلی وسیع تر از خودمان را دوباره کشف کنیم. جهان طبیعت قلم رویی است روحانی که نسبت به همه چیز برتری می یابد.اول شخص و بعد جامعه این عقیده بولوزوف است. او عقیده دارد ما باید هر دو گروه را مجبور سازیم که موافق حقایق زندگی در جهان باشند.در غرب به این مسئله اعتقاد دارند که مزیت در طرح محیطی و طراحی آن در صورتی پیشرفت می کند و موفق خواهد بود که حقیقا مجمع و گروه طراحی آن فقط گروهی از طراحان باشند.
صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی و کاربرد انرژیهای پایدار در حال حاضر هیچگونه نقشی در فرهنگ ساحتمانی کشور ندارد. علاوه بر آن در ساخت و سازهای مسکونی بخش خصوصی و خصوصا مسکن طبقات مرفه ارقام نسبتا مهمی به زیان سایر موارد ضروری هزینه در ساختمان صرف تزیینات افراطی و بی اصالتی می شود که عمدتا بنام ابزار سازی مشهور است .انگیزه صرف این مبالغ نامتعادل در زیور آرایی احرازجلال و شکوه و .…و نهایتا رونق و موفقیت تجاری خصوصا در حرفه بساز و بفروشی است.
این مسئله متاسفانه به یک مد در جامعه تبدیل شده است که این نگران کننده است .اما چاره مشکل:انکشاف رویکردهای نوین زیبایی شناختی برای ایجاد دگرگونی و تحول در اذهان عمومی و جایگزینی الگوهای زیستی مبتنی برتعادل صرفه جویی و بهینه سازی مصرف و احترام به محیط طبیعی و اجتماعی زیست به جای الگوهای منحط رایج کنونی امری ضروری است.
لازمه این امر آن است که معماران بکوشند به جای دنباله روی در سلیقه عامیانه و بازاری پسند ذوق و سلیقه عمومی را در جهات سازنده و مفید اجتماعی هدایت کنند. معماران می توانند به مردم بباورانند که طرحهای اقلیمی و زیست محیطی کمتر از تزیینات رایج کنونی زیبا نیست. از طریق معماری می توان جامعه را از مطلوبیت و ارزش فراوان اقتصادی وزیست محیطی انرژیهایی که به نامهای بی زیان و آرام و … مشهور شده مطلع کرد. انرژیهایی که از دیدگاه هنرمندان و معماران می تواند به جای هر چیز دیگر زیبا نامید.آینده جهان در زیبایی های زیبا نهفته است. بیایید زیبایی نهفته در انرژیهای پاک و ×حیاتبخش را کشف کنیم.
ارزشهای ممعاری سنتی و سنت ارزشهای زیست محیطی معمار ی سنتی ایران واجد ارزشهای بسیار فراوان در شیوه های گوناگون استفاده بهینه از انرژی و بهره برداری اکولوژیک از انواعانرژیها و خصوصا کاربرد انرژیهای پایدار و بی زبان است.گرچه استفاده از باد و به عبارت صحیح تر بهره برداری از حرکت هوا و ایجاد نسیم عمده ترین و رایج ترین نوع کاربرد انرژیهای بی زیان در معماری سنتی ایران است. با این حال همه عناصر اربعه فلسفی و آیینی - آب هوا خورشید و خاک - دارای کاربرد عالی زیست محیطی در مدنیت و معماری ایران قدیم بوده است
