بخشی از مقاله
چکیده
شهرستان فردوس از جمله شهرستان های استان خراسان جنوبی است که در فصل سرد سال پذیرای گردشگران زیادی می باشد. مناطق روستایی این شهرستان از جمله نواحی روستایی است که از نظر طبیعی و تاریخی- فرهنگی همچون آب درمانی ها، غارها، تپه ها و قلعه های باستانی و... دارای توانمندی ها و پتانسیل های بالقوه زیادی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است.شهرستان فردوس با داشتن پتانسیل های غنی و ماندگار تاریخی آئین های مذهبی می تواند مقصدی برای گردشگران علاقمند باشد
. در این تحقیق به بررسی راههای توسعه توریسم با تاکید عوامل طبیعی پرداخته است. و از روش تحلیلی- توصیفی و 611 پرسش نامه که همه بین شهروندان شهر فوق و هم گردشگران توزیع گردیده استفاده شد.نتیجه پژوهش فوق مشخص کرد که در ارتباط با توسعه صنعت گردشگری در مناطق کویری برنامه ریزی جامع و کامل صورت نگرفته بود ، و در جهاتی با توجه به استعدادها و امکانات مناطق کویری در جهت جذب گردشگر و توسعه آن بایستی با برنامه مطلوب حرکت کرد.
-1مقدمه
گردشگری آثار و پیامدهای مثبت بسیاری بر وضعیت اقتصادی طبیعی, اجتماعی, فرهنگی دارد و توانسته است توجه بخش عمومی و خصوصی را به خود جلب نماید . منابع و جاذبه های غنی فرهنگی و طبیعی ایران که بسیاری از آنها منحصر بفرد می باشد باعث شده است که ایران به عنوان یکی از مقصدهای مهم گردشگری محسوب شود. شهرستان فردوس به مرکزیت شهر فردوس، در شمال غربی استان خراسان جنوبی و بین 32-39 درجه تا 43-42 درجه عرض شمالی و 75-5 تا 58-55 درجه طول شرقی واقع شدهاست. این شهرستان که در سال 1323 تشکیل شد، ابتدا شامل محدوده وسیعی بود که به تدریج بخشهای آن به شهرستانهای مستقلی تبدیل شده و امروزه شامل 4 شهرستان - شهرستانهای فردوس، طبس، سرایان و بشرویه - میشود. پس از تقسیم استان خراسان به سه استان، شهرستان فردوس متعلق به استان خراسان رضوی بود که در اسفند 1385 به استان خراسان جنوبی ملحق شد .
-2 بیان مسئله
بسیاری می پندارند که توسعه گردشگری راه حل بسیاری از مشکلات است که مناطق روستایی و کویری گرفتار آن هامی باشند. پس گردشگری را عنصر لازم برای حرکت به سوی اصلاح مناطق کویری می دانند به هر حال آنچه مسلم بوده، این است که از نظر موافقان و مخالفان توسعه، گردشگری روستایی و کویری به طور فزاینده ای عامل افزایش دهنده توان اقتصادی، بالابرنده قابلیت زیست در نواحی دورافتاده، محرک تجدید حیات سکونتگاه ها و نیز بهبود دهنده شرایط زندگی جوامع روستایی و کویری به حساب می آید
.محققی به نام لین - lane - ٌدر سال 1994گردشگری روستایی را اینطور تعریف کرد:»گردشگری روستایی عبارتست از فعالیتهای توریستی که در روستا از یک سو محیط های روستایی و پیرامون آن ها این فرصت را مهیا می کنند تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهری و سیطره تکنولوژی در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگذرانند و از دیگر سو، در کنار آن اقتصاد روستایی وابسته به زمین می تواندراه های تنفس دیگری را تجربه کند. کارشناسان اقتصاد منطقه ای ، گردشگری را به عنوان تنها عامل استقرار منابع وتوسعه مناطق کمتر یافته معرفی می نمایند
-3ویژگی های اقلیمی شهرستان فردوس
این شهرستان با توجه به موقعیت جغرافیایی و عدم وجود توده های مرطوب و کوهستان های مناسب و به علت مجاورت با دو کویر مرکزی و نمک دارای آب و هوای صحرایی، خشک و کم باران می باشد. میانگین میزان بارندگی این شهرستان در حدود 155 میلی متر در سال است. این شهرستان به لحاظ وسعت زیادش از نظر آب و هوایی دارای دو منطقه متفاوت است:بلندترین ارتفاعات شهرستان فردوس از شمال تا شمال شرق آن و در راستای شمال غربی به جنوب شرقی با ارتفاع 2813 متر است .
-4پوشش گیاهی
با توجه به میزان بارش کم، درجه حرارت بالا، جنس خاک و سایر شرایط طبیعی و جغرافیایی در شهرستان فردوس، پوشش گیاهی از نوع استپی است که بر حسب میزان رطوبت تغییر می کند و این پوشش در قسمت های شمالی و مرتفع انبوه بوده و تبدیل به مراتع می شود. مهم ترین گیاهان استپی شهرستان عبارت اند از :خارشتر، گون، گز، قیچ، تاغ، تریخ، اسپند و شورکده که اغلب از نوع گیاهان سازگار به شوری هستند.
ویژگی عمده تمامی این ناحیه تُنُک بودن پوشش گیاهی آن است که به ندرت بیش از یک سوم خاک را می پوشاند. در بین گیاهانی که به طور طبیعی رشد می کنند، گیاهانی که مصرف دارویی دارند در منطقه یافت شوند که بعضی از این گیاهان عبارتند از ختمی، بادیان، ترنجبین، زرشک، زیره، خارخشت، شوید، کلپوره، کاسنی و بارهنگ .
-5 بررسی ایام مناسب و آسایش گردشگری
نسبت درجه حرارت و رطوبت نسبی هوا در ایجاد احساس آسایش انسان تأثیر دارد. البته واکنش بدن در برابر شرایط اقلیمی پدیده ای تجربی است و در فرهنگ ها و مناطق مختلف جغرافیایی، متفاوت است. مناسبترین شرایط، که در اینجا با عبارت »بسیار مطلوب« معرفی میگردد - در نوسان حرارتی 18 تا 24 درجه سانتیگراد و نوسان رطوبتی 30 تا 70 درصد مشخص می سازد - به خصوص در مناطقی نظیر محدوده مورد مطالعه، دارای اهمیت خاصی است که در صورت برنامه ریزی های دقیق می توان گردشگری مناسب با منطقه و در زمان مطلوب توسعه و گسترش داد.
-6محدودیت های طبیعی درتوسعه گردشگری شهرستان فردوس
-1-6موقعیت جغرافیایی شهر در جهت توسعه گردشگری شهرستان فردوس
براساس نتایج بدست آمده از مطالعات میدانی جامعه آماری 611 نفری 76/5 معتقد به وجود تاثیر موقعیت جغرافیایی در توسعه گردشگری شهرفردوس بوده اند و تنها 21/9 درصد رای به عدم تاثیر موقعیت جغرافیایی داشته اند.
جدول -1توزیع تعداد درصد تاثیر موقعیت جغرافیایی و میزان تاثیر آن در توسعه گردشگری شهرستان فردوس
نمودار-1 توزیع درصدتاثیرموقعیت جغرافیایی ومیزان تاثیر پذیری آن
-2-6شرایط اقلیمی در جهت توسعه گردشگری شهرستان فردوس
براساس نتایج بدست آمده از مطالعات میدانی جامعه آماری 611 نفری 94 درصد معتقد به وجود تاثیر شرایط اقلیمی در توسعه گردشگری بوده اند و تنها 5/5 درصد رای به عدم تاثیر شرایط اقلیمی داشته اند. فقط 0/3 درصد در این مورد اظهار نظر ننموده اند.میزان این تاثیر پذیری در مجموع 44/5درصد بالاتر از متوسط شده و تنها 16/1 درصد پایین تر از متوسط معتقد به میزان تاثیر پذیری بوده اند.
جدول -2توزیع تعداد درصد تاثیر شرایط اقلیمی و میزان تاثیر آن در توسعه گردشگری شهرستان فردوس
