بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به شرایط طبیعی خاص و بسیار مناسب شهرستان علی آباد کتول به ویژه وجود تنها آبشار خزه ای ایران که خود موجب جذب گردشگران به این شهرستان جهت گذران اوقات فراغت می شود . همچنین به وجود محدودیت های طبیعی جهت استقرار برخی صنایع و مشاغل ،گسترش صنعت گردشگری به عنوان صنعت فرا بخشی که با حوزه های مختلفی نظیر اقتصاد ، کشاورزی ، محیط زیست ، فرهنگ ، خدمات و شهرسازی در تعامل است و تجربیات سایر مناطق جهان نشان داده که توسعه آن در هر منطقه باعث رشد و توسعه اقتصادی - اجتماعی آن ناحیه گردیده است .
بنا براین پژوهش حاضر با هدف تحلیل منطقه نمونه گردشگری پارک جنگلی کبودوال علی آباد کتول تدوین شده است .روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تحلیلی با ماهیت کاربردی است. استفاده شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه استراتژی ها و راهبردهای توسعه گردشگری در منطقه از مدلSWOT استفاده شده است.
نتایج پژوهش نشان میدهد که : در نمونه مورد مطالعه، تعداد 10 نقطه قوت داخلی در برابر 8 نقطه ضعف داخلی و تعداد 6 فرصت خارجی در برابر 8 تهدید خارجی شناسایی و بررسی شده است .به این ترتیب در مجموع تعداد 16 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و 16 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناهای پیش روی منطقه گردشگری کبودوال جهت گسترش گردشگری قابل شناسایی است.
بنابراین، در یک جمع بندی و تحلیل ساده می توان گفت که آستانه آسیب پذیری این نواحی بسیار بالا بوده و نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب در جهت رفع ضعف ها و تهدیدها با استفاده از نقاط قوت و فرصتها است.
-1 مقدمه
توسعه چشم گیر شهرنشینی، همراه با افزایش جمعیت و مساحت شهرها و پدید آمدن شهرهای بزرگ باعث ایجاد بافت ها و ترکیب های مختلف شهری و عوامل ارتباطی و اقتصادی پیچیده ای شده است که هرچند واجد بسیاری مزایا و عوامل رفاهی است، اما مشکلات و معضلاتی را برای شهرنشینان به وجود آورده است. این مشکلات و معضلات دربسیاری از موارد به صورت مسائلی حاد جلوه گر شده و باعث در خطر قرار گرفتن جریانات زندگی شهری شده اند
در چنین شرایطی ساکنان شهرها خسته از زندگی مدرن و ماشینی ندای بازگشت به طبیعت را سر میدهند چراکه جاذبه های محیط طبیعی پیرامون، ساکنان شهرها را به سوی خود جلب می کند. شهرها احتیاج به مکان های بکر ودست نخورده طبیعی برای گذراندن اوقات فراغت شهروندان خود دارند، مکان هایی که تأمین کنندهی نیازهای روحی شهروندان برای ادامه کار یا رفع خستگی آن ها از کار و زندگی است
مناطق بکر طبیعی پیرامونی زمانی جلب توجه میکنند که هوای آلوده شهرها به ویژه درتابستان جمعیت ساکن را به مسافرت ناگزیر می سازد و به موازات استحکام زیربنای اقتصادی خانواده ها ، حرکت در افق های دورتر و در سینه کوهستان ها و یا پهنه دریاها و آب ها انجام میگیرد
امروزه تقاضا برای گردشگری رو به فزونی نهاده است .پاسخ به این افزایش تقاضا، ایجاد مجتمع های گردشگری، برنامه ریزی دقیق، خط مشی ها وسیاست ها و احداث مکان های ییلاقی را ضروری می سازد
باید دانست توجه به مهم ترین شرط برای تحقق موفقیت سیاست های توسعه گردشگری پایدار، تنسیق آمایش جاذبه های مناطق و ایجاد تسهیلات، امکانات و خدمات است که دسترسی به جاذبه ها و مناطق گردشگری پیرامونی را آسان می سازد
1-1 بیان مسئله
کشور ما ایران به دلیل برخورداری از تمدن بزرگ و پیشینه تاریخی چند هزار ساله در ردیف ده کشور اول دنیا از لحاظ جاذبه های تاریخی ،فرهنگی و طبیعی قرار دارد ،اما متاسفانه از نظر در آمدهای گردشگری 1/1000 در آمدهای جهانی را به خود اختصاص می دهد. شکی نیست که در این میان استان گلستان بخصوص منطقه مذکور از قطبهای بسیار مهم گردشگری در کشور محسوب می شود.
علی آباد کتول سومین شهرستان استان گلستان و نزدیک ترین شهر به منطقه نمونه گردشگری کبودوال است که دارای اقلیم معتدل و مرطوب است .اهمیت بررسی این منطقه به عنوان مکانی برای گردشگری بدان جهت است که دارای اقلیم کوهستانی و متفاوت از شهر است و همچنین شرایط موجود از جمله داشتن آبشار ها ،گونه های گیاهی متفاوت و همچنین دریاچه ای که تحت عنوان سد کبودوال - نگارستان - می باشد بر جلوه های گردشگری این منطقه افزوده است که در مقایسه با سایر تفرجگاههای پیرامونی نقش پررنگتری دارد - طرح جامع کبودوال - .
-2-1اهمیت و ضرورت
یکی از انواع برنامه ریزی های گردشگری توجه به مناطق پیرامونی گردشگری شهرها است . از آن جاکه منطقه نمونه گرشگری کبودوال در فاصه ای نزیک از شهر علی آباد کتول قرار دارد و همچنین به دلیل وجود تنها آابشار خزه ای ایران در این منطقه جاذب گردشگر و توریسم می باشد از این روغالباً جزء مقاصد گردشگری محسوب می شود . با توجه به اینکه یکی از راهکارهای رشد صنعت توریسم توجه ویژه به تفرجگاهها است، شناخت تأثیرات این گونه مناطق بر شهرها، دارای اهمیت و ارزش ویژه ای است .به طوری که این مناطق منجر به توسعه پایدار و افزایش نرخ اشتغال در این مناطق خواهد شد.
3-1 اهداف پژوهش
مهم ترین هدف تحقیق حاضر، شناخت و بررسی ظرفیت های گردشگری منطقه نمونه گردشگری پارک جنگلی کبودوال به عنوان یکی از مناطق تفرجگاهی پیرامون شهر علی آباد کتول است . و همچنین عواملی که باعث تشویق ، ترغیب ، و ماندگاری هر چه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی به این شهر می باشد هستیم و صنعت گردشگری را راهی برای رسیدن به توسعه با تکیه بر اصول پایدار در نظر میگیرم.
4-1 پیشینه پژوهش
دنگ و همکاران در سال 2004 در مقاله خود به ارزیابی جاذبه های طبیعی توریسم - اکوتوریسم - پرداخته اند. در این مقاله از ساختار سلسله مراتبی برای ارزیابی مناطق طبیعی توریستی و همچنین از مدل هایی برای ارزیابی توریسم، استفاده شده است.
زاهدی در سال 2004 در مقاله خود تلاش میکند تا با اهمیت دادن به طبیعت و توجه توریسم به آن، رابطه و اثراتی که این دو با هم دارند را مورد بررسی قرار دهد . نتیجه این مقاله نشان دهنده آن است که بشر با سرعتی بیشتر از آنچه طبیعت بتواند تحمل کند، به محیط طبیعی آسیب می رساند ، رفتار بشرغالباً اصول پایداری را نادیده می گیرد و برنامه ها و راه حل هایی در پایان توصیه می کند .
دیناری - - 1385 در مقاله ای با عنوان مذهب و گردشگری به بررسی جایگاه گردشگری در دین اسلام پرداخته و به این نتیجه رسیده است که یکی از مهم ترین انگیزه های گردشگری در جهان، مسافرت های مذهبی و زیارتی است؛ به ویژه اگر آن ناحیه جغرافیایی از چشم اندازهای طبیعی و زیبا برخوردار باشد می تواند اثرات بیشتری در جذب گردشگران داشته باشد.
مهدی زاده - 1386 - در مبانی و راهکارهای توسعه گردشگری در ایران به بررسی صنعت گردشگری پرداخته و راهکارهایی مانند گسترش فعالیت های شهرداری و دیگر سازمان ها را ارائه کرده و به این نتیجه رسیده است که همه مسائل مرتبط با گردشگری ایران، با همکاری سازمان های مربوطه مرتفع می شود .
منشی زاده و مرادی - 1386 - در تأثیر گردشگران مذهبی بر روی فضاهای کالبدی شهر مشهد به بررسی این تأثیرات پرداخته و به این نتیجه رسیده اند که با گسترش و رفت وآمد روزافزون زائران به این شهر و قدیمی بودن بافت اطراف حرم، مشکلات فراوانی برای زائران به وجود آمده است.
