بخشی از مقاله
چکیده
بازاریابی به روشهای مختلفی امکان پذیر است . امروزه با توجه به آلودگی رو به افزایش محیط زیست، مشتریان به سبز بودن فرایند دستیابی به محصول نیز توجه میکنند و آن را جزء معیارهای خرید خود قرار میدهند . در این بین، با استفاده از فناوری اطلاعات در فرایند بازاریابی میتوان به سلامت محیط زیست کمک شایانی نمود. کاربرد فناوری اطلاعات در صنایع مختلف از جمله بازاریابی افزایش یافته است. با استفاده از اینترنت میتوان بهرهوری بیشتری از تبلیغات داشت و با کاوش در پایگاه داده مشتریان، میتوان به دانش در مورد علایق و نیاز مشتریان دست یافت و از آن برای تبلیغات و بازاریابی موثر و هدفمند استفاده نمود.
تمام این امور با کاهش انرژی، مصرف سوخت و در کل هزینه و قیمت تمام شده، همراه است و کمک زیادی به حفظ محیط زیست مینماید. در این پژوهش، تاثیر فناوری اطلاعات در بازاریابی سبز بررسی شده است. دادههای موردنیاز برای نوشتن این مقاله از نوع کتابخانه ای بوده است. در این پژوهش، دادهکاوی به عنوان ابزاری سبز معرفی میشود که به شناسایی و تحلیل رفتار مشتریان کمک مینماید و با استفاده از شبکه جهانی اینترنت، تمرکز، بازاریابی و سرمایهگذاری بر روی مشتریان احتمالی شناسایی شده، انجام میشود. فناوری اطلاعات با ابزارهای متنوع از جمله تار جهان گستر وب، شبکههای اجتماعی، پایگاههای داده، دادهکاوی و غیره تاثیر زیادی در بازاریابی سبز و حفظ محیط زیست دارد.
کلمات کلیدی:فناوری اطلاعات، بازاریابی سبز، بازاریابی اجتماعی2، داده کاوی3
مقدمه
در دهه 1970 آلودگی، رشد جمعیت و هدر دادن منابع، صنایع خودروسازی، نفتی و شیمیائی را تحت تأثیر قرار داد. در دهه 1980 بعضی صنایع دیگر از جمله لوازم خانگی، غذائی، بهداشتی وگردشگری تحت تأثیر قرار گرفتند . کم کم مصرف کنندگان سبز بعنوان یک »بازار هدف بالقوه« پدیدار شدند - روستا, بازاریابی سبز , . - 1387 بموجب الزامات زندگی در دهکده جهانی، روز به روز ارتباط کشورها از طریق بازرگانی بین الملل بیشتر میشود و کسب و کارها دیگر نمیتوانند صرفا با محوریت قرار دادن و تمرکز بر نوآوری و بازاریابی موفق شوند، بلکه امروزه تمرکز بیشتر بر بازاریابی اجتماعی - به خصوص در قبال محیط کارو محل زندگی - ، سبب موفقیت میشود - کاتلر, شولتز, آر.لی, مکنزی مور, بازاریابی اجتماعی برای حفاظت از محیط زیست, . - 1392
انقلاب فناوری اطلاعات،کاهش هزینه های مخابراتی و ظهور پدیده تار جهان گستر، موجب ورود رایانه های پرقدرت شخصی به منازل و دفاتر کار افراد شد - ایزدپرست امیرخانی, . - 1390 فناوری اطلاعات محیطهای تولیدی را نیز در کلیه سطوح اعم از مدیریت، طراحی، برنامهریزی، ساخت و ارتباط با مشتری تحت تأثیر قرار میدهد - . - hamyarservice, 2015 جامعه جهانی در حال گذر از جامعه صنعت محور به جامعه اطلاعات محور است یا به عبارت دیگر، گذر از دنیای فیزیکی به دنیای مجازی است - Cheraghiyan Radi, Abedi .Sharbiyani, Najafi, & Nosrati Heshi, 2014 - در این راستا مفاهیم جدید همچون تولید الکترونیکی مجازی1، تولید مبتنی بر اینترنت2، مهندسی مجازی3 و کارخانه مجازی4 ، مطرح گشته است. - - hamyarservice, 2015
انقلاب اخیر ریزپردازنده ها درحال متحول کردن روشها و سرعت فکر کردن، ارتباطات، همکاری، طراحی و ساخت، شناسایی و بهره برداری از منابع، بکارگیری تجهیزات، هدایت تحقیقات، تجزیه - تحلیل و پیش بینی آینده، بازاریابی، جابجایی محصولات، نقل و انتقال اعتبارات و در یک کلام، متحول کردن روش زندگی و تجارت است - ایزدپرست امیرخانی, . - 1390 جهان جدید به صورت یک شبکه از اطلاعات و نظام ارتباطات در خواهد آمد - جهانشاهی هاشمی, . - 1392 سرمایه گذاری در سیستمهای اطلاعاتی/ فناوری اطلاعات سبب بهبود رابطه سازمان با مشتری و ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان میشود - سرلک فراتی, . - 1392 تکنولوژی های جدید و در حال توسعه کامپیوتری نظیر بانکهای اطلاعاتی - جهت داده کاوی و یافتن مشتریان بالقوه - و شبکه های ارتباطی میتوانند موجب برتری یک سازمان بر رقبایش در زمینه های مختلف از جمله بازاریابی گردند.
گستردگی و پیشرفت روزافزون فناوری اطلاعات در عصر حاضر، استفاده از آن در بازاریابی را از یک راهکار قابل انتخاب به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است. کاربرد فناوری اطلاعات در بازاریابی سبز به منظور کمک به حفظ محیط زیست، قابل توجه است. در پی تحولاتی که در دنیای کنونی در حال وقوع است، لزوم توجه شرکتها به مسائل زیست محیطی، و استفاده از فناوری اطلاعات در جهت نیل به این هدف، احساس میشود.در این پژوهش، مفهوم بازاریابی سبز به عنوان یکی از زیرشاخههای بازاریابی اجتماعی بررسی خواهد شد و ضمن معرفی مفهوم فناوری اطلاعات، تاثیر ابزارها و کاربردهای متنوع فناوری اطلاعات از جمله تار جهان گستر وب، شبکههای اجتماعی، پایگاههای داده، دادهکاوی و غیره در بازاریابی سبز و حفظ محیط زیست بررسی خواهد شد.
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات به ابزار و روش هایی اطلاق می شود که به نحوی اطلاعات را در اشکال مختلف جمعآوری، ذخیره، بازیابی، پردازش و توزیع میکند - مجیدی صدیقی مشکنانی, . - 1378 فناوری اطلاعات اشاره به تمام فناوریهایی دارد که به ذخیره، انتقال و مدیریت اشکال مختلف اطلاعات شامل اطلاعات تجاری، مکالمات صوتی، تصاویر متحرک، دادههای چند رسانهای وغیره مربوط هستند. بنابراین وسایلی مانند ماشینهای کپی، فکس و تلفنهای همراه و ... را نیز شامل میشود . - Björk, 1999 -
فناوری اطلاعات مجموعهای فراتر از ابزاری برای مکانیزاسیون و اتوماسیون فرآیندهاست؛ بلکهاساساً میتواند روش انجام کسب و کار را تغییر دهد و طراحی فرآیندها را تقویت کند . - B-Attaran, 2003 - فناوری روش تولید محصولات را تغییرمیدهد - RUGGIERO, WTO | News - Speeches: former DG, Renato Ruggiero - Charting the trade routes of.the future: towards a borderless economy, 1997 - از ویژگی های فناوری اطلاعات این است که مادهی اولیه ی آن اطلاعات است. موتور محرکهی آن کامپیوتر است. محدود به موقعیت مکانی نیست . تاثیر مخرب زیست محیطی ندارد. محصولهای نهایی آن محصولی تجریدی - غیر قابل تجسم - است - فتحیان مهدوی نور, . - 1393
بازاریابی
بازاریابی فرایندها و فعالیتهایی است که به ایجاد، برقراری ارتباط، تحویل و تبادل ارائه هایی میپردازد که برای مشتری ارزش ایجاد میکند. - - American Marketing Association, 2013 اهداف اساسی بازاریابی عبارتند از:
·تشویق و ترغیب مشتریان فعلی برای خرید به مقدار بیشتر و دفعات زیاد تر.
·جذب و جلب خریداران و مشتریان مر بوط به رقبا به سوی خود. ·جذب و جلب مشتریان و مصرف کنندگان جدید. · ایجاد زمینه و روحیه وفاداری در خریداران فعلی نسبت به محصول خود.
· ایجاد دیدگاه و طرز تلقی مناسب نسبت به شرکت و محصولاتش - روستا, بازاریابی, . - 1394
در پی تحولاتی که در دنیای کنونی در حال وقوع است، لزوم توجه کشورها به مجموعه حرکتهایی که توان تحول در نظام بازرگانی آنها را فراهم کرده است، احساس میشود - خداداد حسینی فتحی, . - 1386 از نظر کاتلر و آرمسترانگ در عصر جدید، با افزایش سطح آگاهی مشتریان، تعریف بازاریابی از تعابیر سنتی به ساخت و برقراری روابط بلند مدت دائمی و سودآور با مشتریان تغییر پیدا نمود - شفیعی رودپشتی, خداداد حسینی, کردنائیج, محمدیان, . - 1393
بازاریابی اجتماعی
در اوائل دهه 1990 ضمن تداوم تأکید بر محیط، پدیده » پایداری« هم مورد توجه قرار گرفت - روستا, بازاریابی سبز, . - 1387 اساس پایداری، تغییر رفتار است و لزوم پایداری، برعهده گرفتن اهداف گوناگون؛ اهدافی مانند افزایش کارایی انرژی و آب، حفاظت از گوناگونی زیستی و کیفیت آب، کاهش ضایعات و اصلاح گزینه های حمل و نقل - کاتلر, شولتز, آر.لی, مکنزی مور, بازاریابی اجتماعی برای حفاظت از محیط زیست, . - 1392مفهوم بازاریابی اجتماعی بر این پایه استوار است که هر سازمان باید نخست نیازها، خواسته ها و منافع بازارهای هدف خود را تعیین کند و به نحوی که بقا و بهبود رفاه مشتری و جامعه - هر دو - فراهم گردد - مدیریت فردای ایرانیان, . - 1392
بازاریابی اجتماعی به عنوان فرایندی که تکنیکها و اصول بازاریابی را جهت ایجاد، برقراری ارتباط و رساندن ارزش در جهت تاثیر گذاشتن بر رفتارهای مخاطب هدف که به همان اندازه که برای مخاطب هدف منفعت دارد، به جامعه نیز منفعت میرساند، شناخته میشود - مانند سلامت عمومی، امنیت، محیط و اجتماعات - - کاتلر, شولتز, آر.لی, مکنزی مور, بازاریابی اجتماعی برای حفاظت از محیط زیست, . - 1392 براساس بازاریابی با رویکرد مسئولیت اجتماعی، مشتریان محصولات یک سازمان، تنها آن دسته از مصرفکنندگانی که مستقیما به خرید و استفاده از محصول اقدام میکنند، نیستند بلکه تمامی انسانها و به نوعی تمامی موجودات حداقل بهطور غیرمستقیم مشتری محصولات تولیدی سازمانها هستند و در تولید و بازاریابی محصولات باید نیاز این گروه را هم در نظر گرفت - قاسمی کلانتر, . - 1393
در رویکرد بازاریابی اجتماعی، استراتژی بازاریابی باید طوری تنظیم شود که خوشبختی مصرف کننده و اجتماع را فراهم کرده یا آنرا بهبود بخشد - کاتلر آرمسترانگ, . - 1389 بازاریابی اجتماعی برای چندین دهه عمدتا جهت تاثیر بر تغییرات رفتاری که سلامت اجتماعی را بهبود میبخشد و از آسیب جلوگیری میکند، استفاده شده است - کاتلر, شولتز, آر.لی, مکنزی مور, بازاریابی اجتماعی برای حفاظت از محیط زیست, . - 1392 در بازاریابی با دیدگاه مسوولیت اجتماعی به چهار دسته از عوامل اصلی پرداخته میشود: نهضت مصرف کننده، روابط جامعه، بازاریابی سبز و تنوع - قاسمی کلانتر, . - 1393 در شکل 1، سه موضوع اساسی در خط مشی بازاریابی اجتماعی نشان داده شده است - کاتلر آرمسترانگ, . - 1389
