بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق ، تلاش شد که پیرامون بانکداری الکترونیک، شناخت کسب شودکه براساس چارچوب و مدل مفهومی مورد نظر مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران شعب بانک مسکن در شهر تهران می باشد که روش نمونه گیری با توجه به حجم جامعه آماری تحقیق براساس جدول مورگان 140 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است. جهت تجزیه تحلیل داده ها داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است در این پژوهش بر اساس مدل مفهومی پژوهش 5 متغیر اصلی مورد آزمون قرار گرفته اند که در نهایت با استفاده از روش تحلیل اماری T-Sudent مشخص گردید که فرضیه های اول و سوم تحقیق از دیدگاه پاسخ دهندگان به پرسشنامه تایید نگردیده اند و در مقابل فرضیه های دوم، چهارم و پنجم از دیدگاه پاسخ دهندگان به پرسشنامه تایید گردیده اند.
مقدمه
بانکداری الکترونیک یا برخط یا اینترنتی، عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرآیندهای بین شعبهای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سخت افزاری و نرمافزاری به مشتریان که با استفاده از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانه روز 24 - ساعته - از طریق کانالهای ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهند
به عبارت دیگر بانکداری الکترونیکی استفاده از فناوریهای پیشرفته نرمافزاری و سختافزاری مبتنی بر شبکه و مخابرات برای تبادل منابع و اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی است و نیازی به حضور فیزیکی مشتری در شعبه نیست.
به مشتریان اجازه میدهد تا معاملات اقتصادی را در یک وبسایت امن به طرقی مثل کارهای خرده بانکی یا بانک مجازی، موسسه مالی و اعتباری یا شرکتهای ساخت و ساز انجام دهند. - - 1
مبانی نظری پژوهش
سابقه فعالیتهای بانکداری الکترونیک در ایران به سال 1350 برمیگردد. در آن موقع بانک تهران با در اختیار گرفتن بین 7 تا 10 دستگاه خودپردازدر شعبههای خود نخستین تجربه پرداخت اتوماتیک پول را تنها در همان شعبه نصب شده بر عهده داشتند. - 7 - اواخر دهه 1360بانک های کشور با توجه به کاربرد کامپیوتر شخصی و احساس نیاز به اتوماسیون عملیات بانکی به رایانهای کردن عملیات بانکی پرداختند
طرح جامع اتوماسیون بانکی پس از مطالعه و بررسیهای گوناگون در قالب پیشنهادی برای تحولی جامع در برنامهریزی فعالیت های انفورماتیکی بانکها به مسئولان شبکه بانکی ارایه شد که با مصوبه مجمع عمومی بانکها در سال 72 طرح جامع اتوماسیون سیستم بانکی شکلی رسمی به خود گرفت.
در همان سال بانک مرکزی، شرکت خدمات انفورماتیک را به عنوان سازمان اجرایی طرح جامع انفورماتیک سیستم بانکی تاسیس کرد. طی سال های 72 و 73 جرقه های ایجاد سوییچ ملی جهت بانکداری الکترونیکی زدهشد و در همان راستا شبکه ارتباطی بین بانک ملی و فروشگا ه های شهروند ایجاد شد .
در خرداد1381مجموعه مقررات حاکم بر مرکز شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی موسوم به شتاب به تصویب رسید. بدین سان اداره شتاب بانک مرکزی در 1/4/1381تاسیس و با هدف فراهم کردن زیر ساخت بانکداری الکترونیکی آغاز به کار کرد.
شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاه های خود پرداز سه بانک رسماً متولد شد - بانکهای کشاورزی،
توسعه صادرات و صادارت ایران درپایلوت اولیه این طرح حضورداشتند وبانکهای خصوصی سامان وکارآفرین نیزدرخواست کردند که درآزمایش-های اولیه شتاب حضورداشته باشند - . درحال حاضربیشتربانکهای ایران بطورمستقیم طرحهای با نکداری الکترونیکی خود را پیش برده و می برند. بانک ملی با طرح سیبا، بانک تجارت با طرحSGB، بانک صادرات با طرح سپهر، بانک رفاه با طرح جاری همراه، بانک کشاورزی با طرح مهر، بانک ملت با طرح جام و بانکهای خصوصی با طرح بانکداری 24 ساعته و به صورت مجزا و منفرد، با نکداری الکترونیکی را درحوزه تحت پوشش خود تجربه کرده و می کنند.
- بانکداری الکترونیک
بانکداری الکترونیک شامل سیستمهایی است که مشتریان موسسات مالی را قادر می سازد تا در سه سطح اطلاع رسانی، ارتباط و تراکنش از خدمات و سرویسهای بانکی استفاده کنند
الف - اطلاع رسانی: این سطح ابتداییترین سطح بانکداری اینترنتی است . بانک اطلاعات مربوط به خدمات و عملیات بانکی خود را از طریق شبکههای عمومی یا خصوصی معرفی میکند.
ب - ارتباطات : این سطح از بانکداری اینترنتی امکان انجام مبادلات بین سیستم بانکی و مشتری را فراهم میآورد. ریسک این سطح در بانکداری الکترونیک بیشتر از شیوه سنتی است و کنترلهای مناسبی را برای عدم دسترسی به شبکه اینترنت بانک و سیستمهای رایانهای نیاز دارد.
ج - تراکنش : این سیستم متناسب با نوع اطلاعات و ارتباطات خود از بالاترین سطح ریسک برخوردار است و با یک سیستم امنیتی کنترل شده قادر است، صدور چک، انتقال وجه و افتتاح حساب را انجام دهد.
روش تحقیق
اصولاً تحقیق فرآیندی است که با طرح موضوع یا پرسش آغاز شده و هدف آن پاسخ به موضوع یا پرسش عنوان شده به روش علمی است. از آنجائیکه این تحقیق به دنبال شناسایی وضعیت موجود و تجزیه و تحلیل آن بوده و به دنبال تعیین رابطه و اثر نیست و در حقیقت کشف راههای جدید استراتژیک در جهت تحقق اهداف و حفظ رسالت سازمان نبوده، این تحقیق از نوع پیمایشی است.
که این کار پس از مشخص کردن افراد کلیدی سازمان از بالاترین سطح سازمان تا پایینترین سطح آن و انجام آموزشهای مقدماتی و انجام مصاحبههایی و مشخص کردن محور استخراجی اطلاعات از طریق روش دلفی و بارش فکری موردنقدوبررسی قرار داده شده است و درنهایت عوامل مورد نظر در مورد بانکداری الکترونیک و تاثیر فناوری ، پس ازاتفاق نظر کلی سازمان شناسایی گردیده است.
در اکثر تحقیقات صورت گرفته مشکلات ناشی از تعیین حجم نمونه وروش صحیح نمونه گیری وجوددارد. این اشتباهات در نتایج حاصله نیز تأثیر بسزایی دارد لذا به علت محدودیت جامعه آماری پژوهش مدیران و کارکنان شعب بانک مسکن در سطح شهر تهران به عنوان جامعه آماری انتخاب گردید . که پرسشنامه پژوهش در میان 138نفر از کارکنان، مدیران و شعب بانک مسکن در سطح شهر تهران توزیع گردیده است . در این تحقیق از سه طریق اقدام به جمعآوری اطلاعات گردیده است که به شرح زیر میباشد.
الف روش جمع آوری از منابع کتابخانهای، اسناد و مدارک سازمانی که در کلیه مراحل تحقیق مورد استفاده قرار میگیرد.
ب روش مصاحبه: با استفاده از این روش، نقظهنظرات مدیران و افراد مطلع و آگاه نسبت به مسائل فروش و بازاریابی و علل الخصوص مهارت های عرضه و فروش جمع آوری گردیده در نهایت باتوجه به اطلاعات بدست آمده به تنظیم گونهای دیگر از روشهای جمعآوری اطلاعات مبادرت شده است.
ج روش پرسشنامهای: با وجود درنظر داشتن مصاحبه و کسب اطلاعات از طریق کتابخانهای مهمترین و اساسیترین روش در کسب دادهها، پرسشنامه بوده است.
- روش تجزیه وتحلیل دادهها:
بطور کلی میتوان گفت که در تجزیه و تحلیل دادهها یکبعد کمّی وجود دارد که آن محاسبات آماری خاص است و یک بعد کیفی، که آن تحلیلها، استدلالها و استنتاجهایی است که بر نتایج محاسبات آماری صورت میپذیرد. در این تحقیق جهت تجزیه وتحلیل دادهها و اطلاعات بدست آمده صرفنظر از بهرهگیری از روشهای آماری، با مصاحبه و پرسش از مسئولین و کارشناسان، و از طرف دیگر جهت نهادینه کردن موارد مورد نظر و تعیین اجرایی بودن آن ، از روش دلفی صحت مولفه های مورد نظر در مورد بانکداری الکترونیک انتخابی تعیین گردیده است.
- محاسبه روایی و پایایی پرسشنامه
برای اندازه گیری روایی محتوا، پرسشنامه که مولفه ای لازم در مورد بانکداری الکترونیک و فناوری اطلاعات است، میان حدود 140 نفر از کارکنان، مدیران، مدیران ارشد شعب بانک مسکن در سطح استان تهران توزیع شد و نظر آنها درباره میزان اهمیت هر مهارت در چارچوب پیشنهادی اخذ گردید و اشکالات ساختاری و اصلاحات لازم برای برآورده ساختن روایی محتوا انجام شد
ثبات یا سازگاری داخلی را میتوان با استفاده از یک ضریب پایایی مانند آلفای کرونباخ تخمین زد×؟برای آزمون با هدفهای پژوهشی، حصول پایایی بین 0,6 تا 0,8 کافی و مناسب است. در این باره مجموعه ای از پاسخ دهندگان با دقت و آگاهی به سوالات پاسخ داده اند. با توزیع پرسشنامه بین خبرگان و جمع آوری آنها که نهایتا تعداد 117 پرسشنامه قابل بررسی بود، با استفاده از نرم افزار SPSS پایایی پرسشنامه 0,87 به دست آمده که مناسب است.
یافته های پژوهش
- فرضیه فرعی اول فرضیه پژوهشی فرعی اول تحقیق بیان می کندکه » شیوه های نوین
بازاریابی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد .« داده های لازم برای آزمون این فرصیه از پاسخ های آزمودنی به سوالات 1 الی7 پرسشنامه، استخراج می شوند. برای آزمون این فرضیه پژوهشی به روش، عمل می کنیم:
جدول شماره 1 اندازه های آماری برای آزمون فرضیه فرعی اول
با مقایسه آماره محاسبه شده - - t = -12/143 با مقدار بحرانی - - 2/575مشخص می شود که آماره آزمون در ناحیه H0 قرار می گیرد، بنابراین فرض صفر - نقیض ادعای محقق - در سطح اطمینان %95 تائید می شود. به عبارت دیگرفرضیه پژوهشی فرعی اول مبنی بر اینکه » شیوه های نوین بازاریابی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد.« در سطح خطای %5 رد می شود.
هم چنین می توان گفت از آنجایی که مقدار عددی حد بالا و حد پایین هر دو منفی باشند، نتیجه می گیریم که میانگین اول - میانگین جامعه آماری - از میانگین دوم - ارزش مورد مقایسه در مقیاس لیکرت، یعنی عدد - 3 کوچک تر است، بنابراین، فرض یک - ادعای محقق - رد شده و فرض مقابل آن یعنی فرض صفر - نقیض ادعای محقق - ، در سطح اطمینان%95 تایید می شود. بنابراین فرضیه پژوهشی فرعی اول مبنی بر این که» شیوه های نوین بازاریابی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد.« رد می شود.
- فرضیه فرعی دوم فرضیه فرضیه پژوهشی فرعی دوم تحقیق بیان می کندکه » مهندسی مجدد و نوسازی فرایندهای سازمانی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد. « داده های لازم برای آزمون این فرصیه از پاسخ های آزمودنی به سوالات 8 الی11پرسشنامه، استخراج می شوند. برای آزمون این فرضیه پژوهشی به روش، عمل می کنیم:
جدول شماره : 2 اندازه های آماری برای آزمون فرضیه فرعی دوم
با مقایسه آماره محاسبه شده - - t =22/916 با مقدار بحرانی - - 2/575 مشخص می شود که آماره آزمون در ناحیه H1 قرار می گیرد، بنابراین فرض صفر - نقیض ادعای محقق - در خطای %5 رد می شود. به عبارت دیگرفرضیه پژوهشی فرعی دوم مبنی بر اینکه» مهندسی مجدد و نوسازی فرایندهای سازمانی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد.« تایید می شود.
هم چنبن می توان گفت از آنجایی که مقدار عددی حد بالا و حد پایین هر دو مثبت می باشند، نتیجه می گیریم که میانگین اول - میانگین جامعه آماری - از میانگین دوم - ارزش مورد مقایسه در مقیاس لیکرت، یعنی عدد - 3 بزرگتر است، بنابراین، فرض صفر - نقیض ادعای محقق - رد شده و فرض مقابل آن یعنی فرض یک - ادعای محقق - ، در سطح خطای %5 تایید می شود. بنابراین فرضیه پژوهشی فرعی دوم مبنی بر این که» مهندسی مجدد و نوسازی فرایندهای سازمانی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد.« در سطح خطای %5تائید می شود.
- فرضیه فرعی سوم فرضیه پژوهشی فرعی سوم تحقیق بیان می کندکه » توجه به آداب و رسوم و فرهنگ اجتماعی در بانک مسکن از طریق تلفن همراه بر بانکدارای الکترونیک تاثیر دارد .« داده های لازم برای آزمون این فرصیه از پاسخ های آزمودنی به سوالات 12 الی 16 پرسشنامه، استخراج می شوند
