بخشی از مقاله
خلاصه
طیق پژوهش چوی و همکاران - - 2013، قابلیت مقایسهی صورتهای مالی به سرمایهگذاران امکان میدهد که اطلاعات صورتهای مالی را با هزینهی کم تفسیر کنند و به آنها در پیشبینی عملکرد آتیشرکتها کمک میکند. در این پژوهش تاثیر قابلیت مقایسهی صورتهای مالی بر توانایی بازده جاری سهام در پیشبینی سود آتی بررسی شده است.
این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع توصیفیهمبستگی میباشد. جامعهی آماری پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که براساس روش نمونهگیری حذف سیستماتیک حدود 96 شرکت عضو نمونه بوده و در دورهی زمانی 1383 تا 1389 بررسی شده است ولی دامنهی بررسی برخی متغیرها t-1 تا t+3 است که در محدودهی 1382 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفتهاند.
برای آزمون فرضیهها از رگرسیون دادههای تابلویی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد، قابلیت مقایسهی صورتهای مالی بر توانایی بازده جاری سهام در پیشبینی سود آتی تاثیر مثبت و معنیداری دارد.
.1 مقدمه
وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه یکی از ارکان مهم پاسخگویی و تصمیمگیری آگاهانه بوده و در رشد و توسعهی اقتصادی اثرگذار است. اگر چه اطلاعات مالی از منابع مختلف قابل استخراج است، اما در حال حاضر صورتهای مالی هستهی اولیهی منابع اطلاعات مالی را تشکیل میدهد و تقریبا حسابداران مسئول تهیه و ارائهی این صورتها هستند. از آن جا که صورتهای مالی به عنوان مهمترین منبع اطلاعاتی برای انعکاس نتایج عملکرد و وضعیت مالی و جریانات نقدی واحدهای تجاری شناخته شده است، به همین دلیل مبنای تهیهی صورتهای مالی که همان استانداردهای حسابداری هستند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و یکی از الزامات تهیه و ارائهی اطلاعات مالی با کیفیت مطلوب، وضع و تدوین اصول و استانداردهای حسابداری و رعایت آنها در عمل میباشد.
یکی از ویژگیهای کیفی مهم استانداردهای حسابداری، قابلیت مقایسه است که باید به عنوان یک مبنا در تهیهی صورتهای مالی در نظر گرفته شود.
سیستم حسابداری را میتوان به عنوان یک نقشه از رویدادهای اقتصادی صورتهای مالی تعریف کرد. دو شرکت زمانی دارای سیستم حسابداری مشابه هستند که صورتهای مالی قابل مقایسهای در مجموعهی رویدادهای اقتصادی مشابه ارائه دهند.
قابلیت مقایسهی صورتهای مالی به استفادهکنندگان کمک میکند تا اطلاعات صورتهای مالی را با هزینهی کم تفسیر کنند و به آنها در شناسایی شباهتها و تفاوتهای بین رویدادهای اقتصادی شرکتها کمک میکند. به عبارت دیگر قابلیت مقایسهی صورتهای مالی مطلوب است زیرا تخصیص بهینهی سرمایه را آسان میکند.
در نهایت زمانی که صورتهای مالی قابلیت مقایسه دارند، سرمایه گذاران قادر خواهند بود معاملات و رویدادهایی که زیربنای صورتهای مالی هستند را نسبت به گذشته ارزیابی کنند. به عنوان مثال قیمت جاری سهام منعکسکنندهی انتظارات بازار در مورد عملکرد آتی شرکت است و اگر پیشبینی سودهای آتی بهتر انجام گیرد، قیمت سهام میتواند حاوی اطلاعات مفیدی باشد.
.2 بیان مسئله
یکی از مهمترین اهداف یکسانسازی جهانی استانداردهای حسابداری افزایش قابلیتمقایسهی صورتهای مالی است. از دیدگاه نظری این توافق وجود دارد که داشتن مجموعهی واحدی از استانداردهای با کیفیت بالا به نفع سرمایهگذاران است و منجر به کاهش هزینههای اداری جهت دسترسی به بازارهای سرمایه در سراسر جهان میگردد.
در یک بازار سرمایهی یکپارچه، منطق وجود مجموعهی واحدی از استانداردها آشکار است، زیرا این مجموعهی واحد، مقایسهپذیری و درک گزارشگری مالی را بهبود میبخشد و بکارگیری سرمایه در فراسوی مرزهای سیاسی را کاراتر میسازد. گزارشگری مالی از طریق اینترنت در حال رایج شدن است و سرمایهگذاران از هر کشوری، صرفنظر از کشورهای محل اقامت آنها به اطلاعات مالی شرکتها دسترسی دارند و تنها در صورت استفاده از استانداردهای یکنواخت گزارشگری مالی میتوان وضعیت مالی شرکتهای سراسر دنیا را با یکدیگر مقایسه کرد.
همانطور که گفته شد یکی از اهداف حسابداری و تهیه صورتهای مالی، فراهم کردن اطلاعات سودمند به منظور تسهیل تصمیمگیری است. از جلوههای این سودمندی توان پیشبینی اقلام صورتهای مالی است. پیشبینی عاملی کلیدی در تصمیمگیریهای اقتصادی است. سرمایهگذاران، اعتباردهندگان، مدیران و دیگر اشخاص در تصمیمگیریهای اقتصادی متکی به پیشبینی و انتظارات هستند.
از آ ن جایی که سرمایهگذاران و تحلیلگران مالی از سود به عنوان یکی از معیارهای اصلی برای ارزیابی شرکتها استفاده میکنند، آنان تمایل به اندازهگیری میزان سودآوری آتی دارند تا نسبت به نگهداری یا فروش سهام خود تصمیمگیری کنند. آنان با پیشبینی سود، نسبت به وضعیت یک شرکت قضاوت میکنند، زیرا در اصل تفاوت در این پیشبینیهاست که تخصیص منابع سرمایه به بخشها و واحدهای مختلف تجاری را تعیین می-کند.
این موضوع برای سرمایهگذاران بالقوه نیز اهمیت دارد. آنها با پیشبینی جریانهای نقدی و سودهای آتی نسبت به سرمایهگذاری و تخصیص منابع سرمایهی خود اقدام میکنند. به طور کلی ارزش اطلاعات حسابداری با ارزش و محتوای پیشبینی آن سنجیده میشود. از این رو هرگونه پژوهش که توان حسابداری را برای شناخت محتوای اطلاعات حسابداری، به ویژه از نظر توان پیشبینی افزایش دهد، به همان نسبت برای حسابداری مهم است و به همین ترتیب برای زمینههای مربوط به حسابداری نظیر مدیریت امور مالی اهمیت دارد.
برادشو و همکاران - - 2009 و همچنین دی فرانکو و همکاران - 2011 - 1 با استفاده از اندازهگیری قابلیت مقایسه در سطح شرکت نشان دادند که برای شرکتهایی که قابلیت مقایسهی بالایی با صنایع همصنف خود دارند؛ دقت پیشبینی سود توسط تحلیلگران مالی بالاست و پراکندگی کمتری وجود دارد.
به عبارت دیگر فنگ و همکاران - - 2012 و کیم و همکارانٌ - 2013 - گزارش کردند که قابلیت مقایسه در بازارهای اعتباری خصوصی و عمومی نیز سودمند است. با توجه به پیامدهای قابلیت مقایسه برای تخصیص بهینهی سرمایه، چن و همکارانٍ - 2013 - مطالعاتی انجام دادهاند که نشان میدهد در شرکتهایی که با صنایع همصنف خود قابل مقایسه باشند، سرمایهگذاران در محیط کسب و کار بهتر میتوانند تصمیم-گیری کنند.
همچنین کمپبل و یانگَ - - 2012 نشان دادند زمانی که قابلیت مقایسهی صورتهای مالی بین شرکتها وجود دارد تاثیر منفی اخبار صنایع همصنف بر قیمت سهام افزایش مییابد و سرمایهگذاران بهتر میتوانند تاثیر انتشار اخبار بر صنایع همصنف را درک کنند.
هاو و همکارانُ - - 2012 نشان میدهند سودمندی اطلاعات قیمت سهام در مورد سودهای آتی تا چه اندازه اطلاعات ارزشمندی از چشمانداز آتی شرکتها را برای سرمایهگذاران فراهم میکند و در قیمت سهام تاثیر دارد. همچنین آنها نشان دادند که اطلاعات بیشتر در مورد معاملات و فعالیتهای جاری شرکتها میتواند پیشبینی دقیق سرمایهگذاران از عملکرد آتی شرکت را تسهیل نماید.
به طور مشابه، سرمایهگذاران میتوانند برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد معاملات و فعالیتهای اساسی شرکت به صورتهای مالی قابل مقایسه اتکا کنند که از طریق رویه-ها، برآوردها و مفروضات حسابداری ایجاد میشود. با استفاده از قابلیت مقایسهی اطلاعات حسابداری، سرمایهگذاران قادر خواهند بود شباهتها و تفاوتهای بین شرکتها را شناسایی کنند.
این پژوهش تاثیر قابلیت مقایسه را بر ضریب واکنش سود آتی بررسی میکند. سود یکی از مهمترین اجزای صورتهای مالی است و سرمایهگذاران در تخصیص بهینهی سرمایهگذاری نگاه قابل توجهی به سود جاری و پیشبینی سودهای آتی دارند. ضریب واکنش سود ارتباط بین بازده جاری سهام و سود جاری و ضریب واکنش سود آتی نیز به طور مستقیم ارتباط بین بازده جاری سهام و سود آتی را اندازهگیری میکند و به تحلیلگران در پیشبینی سود آتی کمک میکند.
.3 اهمیت پژوهش
چندین عامل در مورد اهمیت قابلیت مقایسهی صورتهای مالی شرکتها در تحلیلهای مالی وجود دارد. بر اساس کمیسیون بورس اوراق بهادار5، زمانی که سرمایهگذاران در مورد شایستگی و قابلیت مقایسهی سرمایهگذاریهایشان قضاوت میکنند تخصیص کارآمد سرمایه آسان و اعتماد سرمایهگذار افزایش مییابد.
سودمندی قابلیت مقایسه در بیانیهی مفاهیم حسابداری هیئت استانداردهای حسابداری مالی تاکید شده است. هیات استانداردهای حسابداری مالی بیان میکند که تصمیمات سرمایهگذاران و اعطای وام مستلزم ارزیابی فرصتهای جایگزین میباشد و سرمایهگذاران اگر اطلاعات مقایسهای نداشته باشند نمیتوانند به طور منطقی تصمیم بگیرند. با وجود اهمیت قابلیت مقایسه، معیارهای اندازهگیری قابلیت مقایسهی صورتهای مالی کاملا مشخص نیست و شواهد کمی از سودمندی قابلیت مقایسهی صورتهای مالی برای استفادهکنندگان وجود دارد.
