بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش، تجزیه و تحلیل جامعی روی، بررسی تاثیر پیش بینی سود و جریان نقد آزاد بر بازده سهام با تاکید بر نقش میانجی ریسک بازار در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام یافت. جامعه مورد بررسی در این پژوهش شامل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. مجموع مشاهدات در این تحقیق برابر با 840 سال-شرکت 140 - شرکت در طی 6 دوره مالی شامل سالهای 1388 الی - 1393 می باشد در این پژوهش نوسان پیش بینی سود، خطای پیش بینی سود، جریانات نقد آزاد به عنوان متغیر مستقل و بازده سهام، ریسک بازار به عنوان متغیر وابسته تحقیق و همچنین اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام، نسبت جاری و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام به عنوان متغیرهای کنترل میباشد این پژوهش شامل شش فرضیه بوده که جهت آزمون فرضیات تحقیق از رگرسیون حداقل مربعات معمولی با دادههای پانل استفاده شده است که با بهرهگیری از نرم افزار Eviews نسخه - 7 - انجام گردیده است در کل نتایج آزمون فرضیات حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار نوسان پیش بینی سود و جریانات نقد آزاد بر بازده سهام و همچنین تاثیر منفی معنی دار خطای پیش بینی سود بر بازده سهام میباشد همچنین مشاهده گردید که نوسان پیش بینی سود بر ریسک بازار تاثیر مثبت دارد و در ادامه طبق تحلیل فرضیات بین خطای پیش بینی سود و جریانات نقد آزاد با ریسک بازار ارتباطی مشاهده نگردید.
واژههای کلیدی: پیش بینی سود، جریان نقد آزاد، بازده سهام، ریسک بازار ، ارزش دفتری و بازاری سهام
مقدمه:
سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورتهای مالی است که توجه استفادهکنندگان صورتهای مالی را به خود جلب میکند سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، مدیران، کارکنان شرکت، تحلیلگران، دولت و دیگر استفاده کنندگان صورتهای مالی از سود به عنوان مبنایی جهت اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری، اعطای وام، سیاست پرداخت سود، ارزیابی شرکتها، محاسبه مالیات و سایر تصمیمات مربوط به شرکت استفاده می کنند - قاسمی، . - 1384 پیش بینی سود هر سهم از ارکان با اهمیت سرمایه گذاری محسوب میشود و در بیشتر موارد جزء اساسی روشهای انتخاب سهم است. این موضوع هم برای استفادهکنندگان و هم برای تهیهکنندگان حایز اهمیت است. مدیریت به دنبال آن است که سود هر سهم آتی را به گونهای برآورد کند که منجر به جلب اعتماد استفادهکنندگان گردد و از طرفی استفادهکننده آن را معیاری برای ارزیابی عملکرد میداند و افت در برآوردن پیشبینی را نشان دهنده ضعف در عملکرد میداند - ایزدینیا و علینقیان، . - 1388 اطلاعات ارائه شده توسط شرکت و در نتیجه سود، مبتنی بر رویدادهای گذشته شرکت است اما سرمایهگذاران، نیازمند اطلاعاتی راجع به آینده شرکت میباشند. یکی از دیدگاه های موجود دراین مورد، ارائه صرفا اطلاعات تاریخی و جاری توسط واحد تجاری است البته به نحوی که سرمایه گذاران بتوانند خود پیش بینی های مربوط به آینده را انجام دهند. دیدگاه دیگر این است که مدیریت با در دست داشتن منابع و امکانات به انجام پیشبینیهای قابل اعتماد بپردازد و با انتشار عمومی این پیش بینی ها، کارایی بازارهای مالی را افزایش دهد - روگر و همکاران ، . - 2009
نظر اغلب دستاندرکاران مالی بر این است که انتشار پیش بینیهای مالی به اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری کمک میکند. پیش بینی به سرمایهگذاران کمک میکند تا فرایند تصمیم گیری خود را بهبود بخشند و خطر تصمیمهای خود را کاهش دهند. آنها علاقه دارند، منافع آینده سرمایه گذاری خود را برآورد نمایند تا بتوانند درباره دریافت سود نقدی آینده و نیز ارزش سهام خود داوری کنند - تانا و وردی ، . - 2008
فرضیه جریانهای نقدی آزاد در سال 1986 توسط جنسن معرفی گردید. طبق این فرضیه، مدیران شرکت های با جریانهای نقدی آزاد بااهمیت، می توانند از طریق افزایش سودهای تقسیمی و بدهی، تضاد منافع ناشی از جریانهای نقدی آزاد را کاهش دهند. از نظر وی ؛ تضاد منافع بین سهامداران و مدیران به ویژه هنگامی شدید است که شرکت، جریانهای نقدی آزاد بااهمیتی ایجاد می کند .جنسن، جریانهای نقدی آزاد را چنین تعریف می کند: وجه نقد مازاد بر نیاز سرمایه گذاری همه پروژههایی که خالص ارزش فعلی مثبت دارند. از نظر وی، افزایش بدهیها و همچنین سود تقسیمی، مشکلات نمایندگی و تضاد منافع ناشی از جریانهای نقدی آزاد با اهمیت را، کاهش می دهد - جنسن ،. - 1986
جریان نقد عملیاتی - OCF - 1، وجه نقدی است که از فعالیتهای عملیاتی واحد تجاری حاصل می شود. اما جریان نقد آزاد2 - FCF - وجوهی است که بعد از تعدیلاتی بر روی جریان نقد عملیاتی به دست می آید. جریان های نقد آزاد یکی از معیارهای اندازه گیری عملکرد واحد تجاری است و وجه نقدی را نشان میدهد که شرکت پس از انجام مخارج لازم برای نگهداری یا توسعه داراییها در اختیار دارد - شیخ و همکاران، . - 1390 جریانات نقدی آزاد بستگی به نیازهای سرمایه ای شرکت دارد تا بتواند برای رشد و پیشرفت خود سرمایه گذاری کند؛ در حالت کلی شرکت هایی که در مرحله رشد با فرصت های سرمایه گذاری بسیار مواجه هستند تمایل دارند که جریانات نقدی آزاد پائینی داشته باشند و در عوض هم سود سهام پائین تری هم پرداخت نمایند. و به عبارت دیگر شرکت هایی که در مرحله بلوغ با پروژه های سودآور کم در سرمایه گذاری مواجه هستند علاقمند هستند که جریان نقد آزاد بالایی داشته باشند تا قادر باشند که پرداخت سود سهام بالایی را داشته باشند. بنابراین سیاست سود سهام یک شرکت متاثر از چرخه عمر واحد تجاری می باشد - یوردینگ3 ، . - 2010 نتایج بدست آمده از تحقیقات قبلی نشان میدهند که شرکتهای بزرگتر با جریانات نقدی آزاد بالاتر و نسبت سود های انباشته به سهام عادی بزرگتر تمایل داشته اند که سود سهام بیشتری را پرداخت نمایند و همچنین شرکتهایی که نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار بالاتری دارند یعنی فرصت های رشد مناسبی پیشرو داشتند تمایل به این داشته اند که درصد سود سهام پرداختی را افزایش دهند - یوردینگ،. - 2010
پیشبینی سود هر سهم به سرمایهگذاران کمک میکند تا فرآیند تصمیمگیری خود را بهبود بخشند و خطر تصمیمهای خود را کاهش دهند. آنها علاقه دارند، منافع آینده سرمایهگذاری خود را برآورد نمایند تا بتوانند در بارهی دریافت سود نقدی آینده و نیز ارزش سهام خود داوری کنند - اریکسون وهمکاران ، . - 2006 با توجه به اهمیت بالای پیش بینی سود و به خصوص بازده سهام برای سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی، به بررسی تاثیر پیش بینی سود و جریانات نقد آزاد بر بازده سهام با تاکید بر نقش میانجی ریسک بازار در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پرداخته شده است؛ لذا سوال اصلی پژوهش حاضر به شرح زیر می باشد؛ تاثیر پیش بینی سود و جریانات نقد آزاد بر بازده سهام با تاکید بر نقش میانجی ریسک بازار در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چگونه است؟
مروری بر پیشینه پژوهش:
باگلا و همکاران - 2007 - 4 به دنبال تعیین خطای پیشبینی سود در بازارهای امریکا و اروپا تحقیق انجام دادند. آنها دادههای ماهانه 2000 -1996 را از طریق پانل دیتا بکار بردند و به این نتیجه رسیدند که خطای پیشبینی در حال کاهش است و گرایش مثبتی در کاهش خطای پیشبینی وجود دارد.
هایگینس - 2008 - 5 به بررسی خطای پیشبینی و عملکرد شرکتها پرداخت. او فروش را معیار عملکرد شرکتها در نظر گرفت.
