بخشی از مقاله
چکیده
رهبران و مدیران در سازمانها برای نیل به اهداف سازمانشان با منابع گوناگونی روبهرو هستند که یکی از منابع مهم و برجسته که باید مورد توجه جدی قرار گیرد، منابع انسانی موجود در سازمانها می باشند، چرا که بسیاری از این مسائل از جمله نارضایتی، کم کاری، طفره رفتن از زیر کار، غیبت و... ناشی از عدم توجه به نیروی انسانی موجود در سازمان میباشد. بنابراین یکی از چالشهای فراروی مدیران در سازمان ها وجود بهرهوری نیروی کار می باشد. با توجه به تاثیر شیوه مدیریت و رهبری در سازمان ها بر بهرهوری نیروی کار، در تحقیق حاضر برآن شدیم که این عامل موثر را با توجه به اسناد و مدارک کتابخانه ای مورد تحلیل قرار داده و بررسی کنیم که آیا مدیریت ذرهبینی می تواند بر بهرهوری کارکنان تاثیر مطلوب و مناسبی گذارد یا خیر؟
کلمات کلیدی: بهره وری نیروی انسانی،مدیریت ذره بینی،کنترل سیستم
- 1مقدمه
هنری فایول بیان می کند که همه ی مدیران 5 وظیفه مدیریتی دارند. این 5 وظیفه عبارتند از: برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل. اگر چه این وظایف هم اکنون به چهار مهارت اصلی یعنی برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل محدود شده اند. مدیران باید هر چهار وظیفه را همزمان اجرا کنند و هر وظیفه بر وظیفه دیگر تاثیر می گذارد.
برنامه ریزی شامل تعریف اهداف سازمان، تدوین استراتژی کلی برای دستیابی به آن اهداف تهیه برنامه های عملیاتی برای یکپارچگی و هماهنگی فعالیت ها می باشد. سازماندهی شامل این موضوعات است: چه وظایفی باید انجام گیرد، چه کسی باید آن را انجام دهد، چگونه این وظایف گروه بندی می شوند، چه کسی به چه کسی گزارش می دهد و تصمیمات کجا گرفته می شوند.
در هر سازمان افرادی وجود دارند و هدایت و هماهنگی این افراد بخشی از وظایف مدیر می باشد اجرای این وظیفه را رهبری می گویند. نظارت، مقایسه و اصلاح فعالیت ها برای اطمینان از انجام درست آن ها طبق برنامه را کنترل گویند کنترل اهمیت دارد زیرا حلقه ی نهایی زنجیره ی کارکردی مدیریت است و فرایند کنترل از سه مرحله جدا و مشخص تشکیل شده است: - 1اندازه گیری عملکرد واقعی، - 2مقایسه عملکرد واقعی با استاندارد، - 3ارائه راهکار مدیریتی جهت اصلاح انحراف از استاندارد و استانداردهای نامناسب.
کنترل مقوله ای اساسی در مدیریت است .اما احساس عدم اطمینان و شک و تردید برخی از مدیران نسبت به دیگران باعث کنترل شدید کارکنان می شود مدیریت ذره بینی یکی از انواع مدیریت هایی است که در برخی شرکت ها مشاهده می شود. مدیران ذره بینی دائما بر کار افراد خود نظارت کرده و یک ریز اظهار نظر می کنند - خواه مثبت یا منفی - . که مدیریت ذره بینی نمونه از ضعف مدیریتی است که مبین کنترل بیش از اندازه و غیرضروری کارکنان توسط مدیریت و توجه شدید مدیر به جزئیات کاری است .
از آنجا که سرمایه های با ارزش هر سازمان،کارکنان آن سازمان می باشند، پس دستیابی به هدف های هر سازمان بسته به مدیریت درست این منابع با ارزش دارد.که عوامل مربوط به مدیریت یکی از چند عاملی است که بر روی بهره وری نیروی انسانی اثر گذار است. وجود ساختار سازمانی مناسب، روش های اجرایی کارآمد، تجهیزات و ابزار کار سالم، فضای کار متعادل و از همه مهتر نیروی انسانی واجد صلاحیت و شایسته از ضروریاتی است که برای نیل به بهره وری مطلوب باید مورد توجه مدیران قرار گیرند.
- 2مبانی نظری و پیشینه تحقیق
- 2-1مبانی نظری
بهره وری از جمله عواملی است که دوام و بقای سازمان ها را در دنیای پررقابت فعلی تضمین می کند و حاکم شدن فرهنگ بهره وری موجب استفاده بهینه از کلیه ی امکانات مالی و معنوی سازمان ها می شود.
پس لازمه موفقیت سازمان ها در محیط رقابتی امروز ،تمرکز و برنامه ریزی جهت ارتقای بهره وری می باشد. بهره وری را می توان استفاده بهینه از منابع گوناگون در راستای توانمندسازی افراد جهت تولید کالا و خدماتی که هم رضایت مصرف کنندگان را جلب کند و هم رضایت شغلی و مطلوبیت زندگی کارکنان را افزایش دهد،تعریف کرد. بهره وری کارکنان بیشتر از هر چیزی به نگرش،دانش، مهارت ها، استعدادها و رفتار کارکنان و تطابق آن ها با شغلشان بستگی دارد.
بهره وری مطلوب با تغییر ساختارها،اضافه کردن فناوری، تدوین دستور کار و صدور بخش نامه حاصل نمی شود بلکه انسان محور هر نوع بهره وری فردی، اجتماعی و سازمانی است. بنابراین باید بیشترین توجه و برنامه ریزی در بهرهوری سازمانی متوجه عامل انسانی شود. متداول ترین شاخص بهره وری "بهره وری عامل کار" یا "بهره وری نیروی انسانی "است. در تعاریف دیگر:بهره وری نیروی انسانی را رابطه بین حجم تولیدی که در مدت معینی به دست آمده و حجم کامل عواملی است که در جریان تولید به مصرف رسیده اند،می باشد.
عوامل موثر در بهبود بهره وری نیروی انسانی ازدیدگاه های مختلف:
الف - آیتم های موثر بر بهره وری نیروی انسانی را چنین دانست.
- 1رضایت افراد از کار و زندگی. - 2انعطاف ساعت کاری. - 3همکاری کارکنان و مدیریت. - 4برنام ریزی مستمر و تکنولوژی به روز. - 5مدیریت موثر. - 6هوش افراد. - 7دستمزد و سیستم تشویق. - 8دید مدیریت نسبت به بهره وری. - 9روحیه تعهد کارکنان نسبت به کار،حرفه و سازمان. - 10مسئولیت پذیری کارکنان.
ب - از دیدگاه زمانلو
- 1رفتار مطلوب و کردار درست رهبران و مدیران، - 2فراهم کردن شرایط لازم پیشرفت های شغلی برای همه افراد، - 3به کار گیری نیروهای متناسب با توان و استعداد وتجربیات آن ها در مشاغل مناسب، - 4پرداخت مزد مناسب در قبال انجام کار،قدر دانی از انجام کار به نحو مقتضی و مناسب.
