بخشی از مقاله
چکیده
دیدگاه مراجع محوری بر این است که خودپنداره فرد بر ادراکش از جهان و رفتارش تاثیر می گذارد، در دوران نوجوانی خودپنداره تحت تأثیر ارزیابی های گروه همسالان تغییر می کند. بنابراین اگر شرایط خاصی در جلسه درمان گروهی برقرار باشد آنگاه نتایج و تغییرات مطلوب در رفتار مراجعین ظاهر خواهد شد، از آنجائیکه پژوهش ها حاکی
از آن است که نوجوانان بزهکار به دلیل شرایط سخت خانوادگی و اجتماعی دارای خودپنداره منفی هستند، هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مراجع محوری در تغییر خودپنداره نوجوانان بزهکار بود.
روش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه نوجوانان بزهکار 14 تا 18 سال کانون اصلاح و تربیت شهر همدان است که از بین آنها با استفاده از نمونه گیری در دسترس نمونه ای به تعداد 20 نفر بطور تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفت که هر گروه شامل 10 نفر بود. سپس از هر دو گروه آزمایش و کنترل پیش آزمون بعمل آمد. بعد مداخله مشاوره گروهی مراجع محور بر روی گروه آزمایش انجام گرفت، سپس هر دو گروه آزمایش و کنترل با پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش بوسیله پرسشنامه خودپنداره راجرز - 1961 - بدست آمد.
همچنین داده ها بوسیله آزمون t مستقل تجزیه و تحلیل شد. تحلیل داده ها نشان داد مشاوره گروهی مراجع محوری باعث افزایش خودپنداره مثبت نوجوانان بزهکار در گروه آزمایش شد
همچنین باعث بهبود خودپنداره خود آرمانی و خود واقعی نوجوانان بزهکار شد . - p < 0/01 - بنابراین نتایج پژوهش حاکی است می توان برای تغییر خودپنداره نوجوانان بزهکار از مشاوره گروهی مراجع محوری استفاده کرد.
مقدمه
دوره نوجوانی به خاطر تحولات بلوغ و ارزشها و بحران خودپنداره مرحلهای است که در آن بزه بیشتر اتفاق میافتد. بزهکاری1 نوجوانان از این جهت مهم است که آنها نیروی فوق العادهای دارند و میتوانند آن را بر اساس خودپنداره شان در هر جهت که میخواهند هدایت کنند. آشکارا پیداست که این نیروها در صورت منفی بودن میتوانند خطر جدی برای ما و جامعه به وجود آورند
کوهن - 1955 - 2 معتقد است بزهکاری در نوجوانان نوعی تلاش فرد برای پذیرفته شدن در خرده فرهنگ بزهکاری است. چون نوجوانان قادر نیستند طبق معیارهایی که جامعه، معلم، مدرسه و والدین برای آنها تعیین کرده اند به صورت ارزشمندی عمل کنند، بنابراین با پیوستن به این خرده فرهنگ ها خود پنداره خود را شکل می دهند. رکلس - 1961 - 3 علت بزهکاری را دو عامل جامعه شناختی و روانشناختی می داند او بیان می کند که رشد خود کنترلی در کنار خود پنداره مثبت، آستانه تحمل بالا بعد از ناکامی ها به فرد کمک می کند تا در مقابل تمایل به رفتارهای بزهکارانه مقاومت کند.
بعلاوه نظریه بر چسب زنی4 چگونگی ایجاد برچسب جرم و بزهکاری را در نوجوانان متخلف مطرح می کند - آدامز، رابرتسون و گری- ری5، . - 2003 طبق این نظریه کج رفتاری اولیه ناشی از عوامل مختلف اجتماعی، فرهنگی، روانشناختی و دیگر عوامل است که از نظر نوجوان به عنوان رفتار انحرافی درک نمی شود بلکه او این رفتارها را ماجراجویی، شیطنت و یا سرگرمی می داند و این طرز تلقی به نوجوان اجازه نمی دهد که خود را مجرم یا بزهکار بداند - بورک6، . - 2001 زمانی که اجتماع شروع می کند به زدن برچسب های منفی مانند جرم، بزه و ... برای رفتارهای این نوجوان، یک ناهماهنگی بین طرز تلقی اجتماع و خودپنداره نوجوان آغاز می شود
