بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رابطه سبک های دلبستگی و جهت گیری مذهبی و خودپنداره با رشد اجتماعی بود. بدین منظور جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر تهران در نظر گرفته شد و تعداد 400 از بین آنها به عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه دلبستگی کولینز و رید، پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت، پرسشنامه خودپنداره بک و پرسشنامه رشد اجتماعی وایتزمن بود. داده های به دست آمده توسط نرم افزار spss و به روش تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد دلبستگی ایمن و جهت گیری مذهبی درونی با رشد اجتماعی رابطه مثبت معنی داری دارند. همچنین یافته ها نشان داد متغیر خود پنداره رابطه ای با رشد اجتماعی ندارد. نتیجه پژوهش این است که برای رشد اجتماعی حالتی مطلوب است سعی در پرورش و تربیت با دلبستگی ایمن و نهادینه کردن مذهب شود.
واژه های کلیدی: سبک دلبستگی- جهت گیری مذهبی- خود پنداره- رشد اجتماعی.
مقدمه
رشد و کمال و شکوفایی ابعاد وجود انسان تنها در سایه زندگی اجتماعی و پذیرش مسئولیت اجتماعی میسر می شود، هدف های کلی تعلیم و تربیت بر جنبه های اجتماعی آن تاکید کرده است خودشناسی- برقراری روابط موثر، مفید و متعالی با دیگران پذیرش مسئولیت اجتماعی و میل به کفایت های اقتصادی از مهم ترین هدف های تعلیم و تربیت فردی و اجتماعی است یکی از اهداف و وظایف مهم آموزش و پرورش ایجاد زمینه برای رشد همه جانبه فرد و تربیت انسان های سالم، کارآمد و مسئول برای ایفای نقش در زندگی فردی و اجتماعی است. اما سوال مهمی که مطرح می باشد این است که چه چیزی این رشد اجتماعی انسان و مخصوصا کودکان و نوجوانان را رغم می زند؟.روان شناسان بر روابط کودکان با کسانی که مراقبت از آنها را به عهده دارند، تاکید نموده و این کنش های متقابل را اساس رشد عاطفی، شناختی و اجتماعی قلمداد کرده اند. هر گاه اختلالی در این روابط عاطفی ایجاد شود بالطبع امنیت عاطفی کودک مختل می شود که آثار آن در رفتار وی منعکس می گردد.
در واقع سلامت تحولی فرد در هر دوره، معلول عواملی است که یکی از مهم ترین این عوامل در دوره حساس زندگی، ایمنی دلبستگی می باشد.[1]آموزش و پرورش انسان گرایانه، خود پنداره را جزء جدایی ناپذیر از یادگیری و رشد دانش آموز می داند و مدعی است که میان خودپنداره مثبت با یادگیری و عملکرد تحصیلی ارتباط وجود دارد و کار معلم را فراهم ساختن زمینه مناسب برای دستیابی به خودپنداره مثبت و عملکرد مناسب برای دانش آموزان می داند .[2]کوئینگ - 2007 - 1 یکی دیگر از متغیر های موثر بر رشد اجتماعی را ، مذهب و جهت گیری آن می داند. وی می گوید در روان شناسی، باورهای مذهبی به عنوان بخشی جدایی ناپذیر ماهیت انسان تلقی می شود. مذهب و اعتقادات دینی به انسان آرامش می دهد، امنیت فرد را تضمین می-کند، خلأهای اخلاقی، عاطفی و معنوی را در فرد و اجتماعات استحکام داده و پایگاه محکمی برای انسان در برابر مشکلات و محرومیت های زندگی ایجاد می کند .[3]بالتر - 2002 - 2 می گوید فرادی که اعتقادات مذهبی قوی تری دارند از دیگران خود باورتر کارآمدتر و سازش یافته تر بوده و عملکرد تحصیلی نسبتا بالاتری دارند هیجانات مثبت دارند انعطاف پذیر هستند و دوستان متعهدی دارند.[4]
بدنه اصلی مقاله
منظور از رشد اجتماعی3 ، ریشه دواندن فرد در روابط اجتماعی است به طوریکه بتواند با افراد جامعه، هماهنگ سازگار باشد. فردی را اجتماعی می خوانند که نه تنها با دیگران باشد بلکه با آنها همکاری کند. به بیان دیگر اجتماعی شدن به آن شکل یادگیری گفته می شود که به سازگاری با جامعه و محیط فرهنگی مربوط باشد.[5] رشد اجتماعی شامل پنج بعد می باشد. . 1 استقلال: استقلال یعنی توانایی انجام کارها بدون کمک گرفتن از دیگران است یا اینکه فرد توانایی آن را داشته باشد، گاهگاهی هم تنها باشد و از این تنهایی لذت برد و یا در برخی کارها به تنهایی اقدام کند . .2 مسئولیت پذیری: مسئولیت پذیری یعنی پذیرفتن وظایف و نقشهایی که جامعه به او محول نموده است و در آن هر کسی مسئول اعمال و رفتار خویش باشد و نیز از انجام کارها سرباز نزند. .
