بخشی از مقاله
چکیده
اولین سکونت گاههای انسانی در ایران و جهان در طول تاریخ فضاهای روستایی بود.و با افزایش جمعت و گسترش فعالیت های انسانی این سکونتگاه ها هم گسترش یافته و شهرها ظهور کردند و بعد از دوران صنعتی شدن گسترش شهرها سرعت مضاعف گرفت و به طبع آن روستاها تحت تاثیر شدید این روند قرار گرفتند اما در ایران بعد از انقلاب اسلامی و بخصوص با تخریب روستاها بعد از هشت سال جنگ تحمیلی از یکطرف و وجود بافت قدیمی و فرسوده روستاها، ساکنین روستا و دولت را بر آن داشت که توجه جدی به بازسازی،روستاهای فرسوده کنند.
مطالعات نشان می دهد اکثرا این روند بصورت خود جوش و تا حدی بدون برنامه ریزی مشخص گیش رفته است و به نظر می رسد که روستاهای که به همسایگی شهرها بوده اند،تحت تاثیر شکل،فرم،مصالح خانه های شهری قرار گرفته اند.در این مقاله تاثیر پذیری شکل و فرم و مصالح بناهای روستای فتح آباد از توابه کلانشهر تبریز مورد بررسی قرار گرفته و الگوهای توسعه فیزیکی روستا با بافتهای همجوار شهری مقایسه شده است .
شناخت مکانی روستا
فتح آباد تا چند یال پیش،یکی از آبادی های سبز وخرم حومه جنوب شرقی تبریز بودو در تقیسمات کشوری جز محدوده دهستان> میدان چای<از بخش مرکزی شهرستان تبریز به شمار می آید - تصاویر شماره 1و. - 2اما در اواسط دهه هشتاد هجری شمسی با تصویب شوذای عالی شهرسازی و معماری ،اراضی این روستا در محدوده کلانشهر تبریز قرار گرفت؛بنابراین در حال حاضر فتح آباد از نظر گومه شناسی سکونت های انسانی جزو - - روستاهای ادغام شده در شهر - - محسوب میشود.
فتح آباد در طول جغرافیایی - 23 / و46 0 - وعرض جفرافیایی - 01 / و - 38 0 و در ارتفاع 1680 متر از سطح دریا مستقر شده و رودخانه باسمنج پای از شمال آن میگذرد - فرهنگ چغرافیایی آبادی های کشور جمهوری اسلامی ایران، - 1371طبق آمار تهیه شده در دهه هفتاذ شمسی این آبادی 236 خانوار داشت که در 190 واحد مسکونی زندگی میکردند - شناسنامه آبادیهای کشور، - 1376منطقه فتح آباد به لحاظ استقرا در اراضی شمالی پیش کوههای سهند ،ویژگی بوم شناختی روستای ناحیه سرد و کوهستانی را دارد و لذا از نظر اقلیمی در تابستان ها بر خوردار از لظافت و در طراوات خاص دامنه های سهند بوده و بر عکس در زمستان سرد و عاری از هرگونه طراوت گیاهی است.
به ذلیل موقیعیت آب و هوایی مطلوب که منظقه فتح آباذ از آن برخوردار می باشد ،همواره در چند دهه گذشته ،جدابیت هایی برای توسعه شهر تبریز به سوی خوذ ایجاد مینمود در اوایل دهه هفتاد شمسی شهرک یاغچیان بر روی گندمزارهای دیم فتح آباد احداث شد
د ر حالی که این اراضی زراعی یکی از منابع درآمد اهالی روستا به شمار میآمد،لکن اکثر روستاییان از بالا رفتن قیمت زمین و معامله آن خرسند بودند.درنهایت در دهه هشتاد شمسی با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ،اراضی فتح آباد به انضمام اراضی چند روستای دیگر با نام جدید شهرک خاوران ،در داخل محدود کلانش شهر تبریز قرار گرفت .در حال حاضر به دلیل آنکه ضوابط جدید بر ای عمران فتح آباد از سوی مراجع ذی صلاح هنوز اعلام نشده است.لذا موقتا تمامی فعالیت های عمرانی در آن منطقه ،تابع طرح هادی قبلی می باشد.
کلان شهر تبریز و موفیعیت روستای فتح آباد شهرستان شهر تبریز استان آدربایجان شرقی شکل-:1موقیت روستای فتح آباد در استان آذربایجان شرقی عکس هوایی فتح آباد 1380 عکس هوایی فتح آباد 1335 موقیت روستای فتح آباد شکل :2-تحولات ساختاری روستای فتح آباد در دوره معاصر
مسیر دسترسی روستا:
روستا داری 2 ورودی از شهرک یاغچیان تبریز و از اوبان شهید کسائی تبریز می باشد،در وردی روستا شهرک جدید مسکونی در حال تاسیس می باشد.
شکل-:3 :ورودی روستا از شهرک یاغچیان تبریز
شکل-:4 ورودی روستا از اتوبان شهید کسایی تبریز
این شهرک شباهت بسیار زیادی به مجموع های مسکونی تازه تاسیس در نزدیکی این روستا و شهر تبریز دارد.این شهرک مسکونی با نقشه قبلی تفیک اراضی شده و در حال تاسیس می باشد.
