بخشی از مقاله
چکیده
بمنظور بررسی واکنش فیزیولوژیک و عملکرد بنه گیاه سیر به کاربرد کودهای بیولوژیک و سطوح مختلف کود ازته آزمایشیدر قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل و با سه تکرار به اجرا درآمد. سطوح کود شیمیایی ازته در چهار سطح شامل 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم اوره بعنوان عامل اول - که قبل از کاشت به خاک اضافه شد - .
عامل دوم شامل تیمارهای بیولوژیک در 8 سطح می باشد که عبارتند از : »عدم تیمار - شاهد - «، »چایورمیکمپوست«، »باکتری تیوباسیلوس«، »باکتری ازتوباکتر«، »چایورمیکمپوست + تیوباسیلوس«، » چای ورمیکمپوست + ازتوباکتر« ، »تیوباسیلوس + ازتوباکتر« و »چایورمیکمپوست + تیوباسیلوس + ازتوباکتر.« یافته های این تحقیق نشان داد که، بالاترین مقادیر محتوای سولفور در هر یک از سطوح کود ازته به استثنای تیمار 100 کیلوگرم آن به ترتیب با 1/69، 2/59 و 2/41 درصدمتعلق به تیمار تلفیق هر سه منبع کود بیولوژیک هر سه کود بیولوژیک بود. در تیمار کودی 50 کیلوگرم کود ازته بالاترین مقدار فلاونوئید با میانگین 38 میلی گرم بر لیتر در تیمار »چایورمیکمپوست + تیوباسیلوس + ازتوباکتر« مشاهده شد، همچنین در سطوح دیگر کود ازته نیز به همین شکل به ترتیب با 39، 41 و 40 میلی گرم فلاونوئید بیشترین مقادیر به تیمار تلفیق هر سه کود بیولوژیک تعلق داشت.
بیشترین عملکرد بنه با 846 گرم مربوط به تیمار 200 کیلوگرم کود ازته بود بیشتر سطوح کودهای بیولوژیک مورد مطالعه در این تحقیق در مقایسه با شاهد - عدم تیمار - باعث افزایش عملکرد بنهها شدند، بطوریکه بالاترین عملکرد بنه با 992 و 915 گرم بر مترمربع به ترتیب مربوط به تیمار تلفیق هر سه منبع کود بیولوژیک و تلفیق ازتوباکتر و تیوباسیلوس بود.
-1 مقدمه
عناصر غذایی مانند نیتروژن و گوگرد موجب استفاده بهتر از کربوهیدرات ها شده که در نهایت به تشکیل پروتوپلاسم سلولی کمک میکند، در چنین شرایطی که بزرگ شدن دیوارهی سلولی ممکن است منجر به گسترش سطح برگ و استفاده کارآمد از تابش خورشیدی و در نتیجه تجمع بهتر و توزیع ماده خشک در برگ و شاخساره شود. از طرفی نیتروژن و گوگرد در بیوسنتز پروتئین و بسیاری از مولکولهای زیستی نقش مهمی دارند.
از این رو، استفاده ترکیبات نیتروژن و گوگرد باعث بهره-وری بیشتر این عناصر در گیاه میشود. از طرفی نیتروژن نقش فعالی در فتوسنتز گیاه دارد اما گوگرد به طور غیرمستقیم بر فتوسنتز تاثیر می گذارد و این امر از طریق بهبود بهرهوری استفاده از نیتروژن موجود در خاک امکان پذیر است، به طوری که سرعت فتوسنتز در گیاه افزایش یافته و در نهایت باعث تولید ماده خشک بیشتر میشود
استفاده از کودهای شیمیایی معدنی سریعترین راه برای تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان میباشد، اما پیامدهای کاربرد آنها از جمله هزینههای زیاد مصرف کودهای شیمیایی، ایجاد آلودگی، تخریب محیط زیست و خاک نگران کننده میباشد
تحقیقات نشان داده است که استفاده مداوم از کودهای شیمیایی عملکرد گیاهان زراعی را به علت اسیدی شدن خاک، افت خصوصیات مطلوب فیزیکی و شیمیایی خاک و نبود ریز مغذیها درکودهای پایه - NPK - در گیاه سیر کاهش میدهد - یاوه و همکاران، . - 2017 استفاده از کودهای بیولوژیک به عنوان مکمل و جایگزین کودهای شیمیایی یکی از راهکارهای کاهش مصرف کودهای شیمیایی است که در سالهای اخیر مورد توجه فراوان قرارگرفته است. کود بیولوژیک به ماده ای جامد، مایع یا نیمه جامد حاوی موجودات زنده مفید خاکزی یا متابولیتهای آنها اتلاق میگردد که قادر است به نحوی در تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و افزایش قابل توجه عملکرد یا بهبود خواص فیزیکی و همچنین خواص شیمیایی خاک مؤثر باشد
کود بیولوژیک گوگردی و ازته یکی از این کودهاست که از طریق اکسایش گوگرد و ازت توسط میکروارگانیسمهای اکسید کننده این عناصر به جذب آنها و سایر عناصر غذایی مانند فسفر، آهن، روی و همچنین اصلاح خاکهای شور و سدیمی و افزایش عملکرد گیاه کمک می کند
با توجه به نکات پیشگفت در مورد نقش منابع کودی بیولوژیک به عنوان یکی از عوامل تامین کنندهی نیازهای غذایی گیاهانخصوصاً گیاه سیر و همچنین استفاده از مقادیر کمتر کودهای شیمایی در زراعت این گیاه خواهد شد. این تحقیق با هدف بررسی نقش و تاثیر منابع مختلف کودهای بیولوژیک و تلفیق آنها در کنار مصرف مقادیر مختلفی از کود شیمیایی ازته بر خصویات فیزیولوژیک و عملکرد بنه گیاه سیر به اجرا درآمد.
-2 مواد و روش ها
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر باکتریهای تثبیت کننده گوگرد و نیتروژن - تیوباسیلوس و ازتوباکتر - و محلول پاشی چایورمیکمپوست بر شاخصهای فیزیولوژیک و عملکرد بنه گیاه سیر تحت سطوح مختلف کود نیتروژنهدر قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل و با سه تکرار به اجرا درآمد.
چهار سطح کود شیمیایی 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی بعنوان عامل اول - که قبل از کاشت به خاک اضافه شد - . عامل شامل تیمارهای بیولوژیک در 8 سطح می باشد که عبارتند از: عدم تیمار - شاهد - ، چای ورمیکمپوست - %1 - ، باکتری تیوباسیلوس - %2 - ، ازتوباکتر - %3 - ، چای ورمی کمپوست + تیوباسیلوس - %4 - ، چای ورمیکمپوست + ازتوباکتر - %5 - ، تیوباسیلوس + ازتوباکتر - %6 - و چایورمیکمپوست + تیوباسیلوس + ازتوباکتر . - %7 - تعداد 96 کرت هر یک به ابعاد 1/5 در 2/5 متر در نظر گرفته شد، همچنین سیرچهها با فاصله ردیف 30 سانتیمتر و فاصله در ردیف 15 سانتیمتر کاشته شدند. صفات مورد ارزیابی دراین تحقیق شامل: محتوای فلاونوئید، محتوای سولفور، محتوای نیتروژن و عملکرد بنه بود.
جدول -1 تجزیه واریانس میانگین مربعات صفات مورد بررسی در آزمایش
-3 نتایج و بحث
نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها - جدول - 1 نشان از اثرات معنی دار سطوح مختلف کود ازته و کود بیولوژیک بر محتوای فلاونوئید و محتوای سولفور داشت، اما محتوای نیتروژن و عملکرد بنهها تحت تاثیر برهمکنش تیمارها قرار نگرفتند. همچنین برشدهی برهمکنش بر اساس سطوح مختلف کود ازته برای محتوای فلاونوئید و محتوای سولفور نشان از معنیدار بودن اثر کلیه تیمارهای بیولوژیک در هر یک از سطوح کود ازته بود - جدول . - 2
محتوای فلاونوئید
نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که با افزایش سطوح نیتروژن از 50 کیلوگرم نیتروژن تا 200 کیلوگرم نیتروژن محتوای فلاونوئید بویژه در تیمارهای تلفیقی کودهای بیولوژیک افزایش داشت - شکل . - 1 در تمامی سطوح کود ازته بیشترین مقادیر فلاونوئید متعلق به تیمار تلفیق هر سه کود بیولوژیک - B7 - بود. که البته از این نظر با بیشتر تیمارهای بیولوژیک تفاوت معنی داری داشت. به این ترتیب در تیمار کودی 50 کیلوگرم کود ازته تیمار فوق - B7 - با میانگین 38 میلی گرم بر لیتر بالاترین مقدار این متابولیت ثانویه را به خود اختصاص داد
