بخشی از مقاله
چکیده:
در جهت بررسی اثر کودهای زیستی بر ویژگیهای گیاه همیشه بهار Calendula officinalis L. ، آزمایشی شامل کود زیستی ازته و کود کامل NPK هر کدام در سه سطح و با سه تکرار انجام شد. در نهایت دادهها با نرم افزار SAS تجزیه شدند. نتایج نشان داد تیمار کود زیستی بذرمال ازته به همراه سطح 150 کیلوگرم در هکتار کود کامل بیشترین ارتفاع و تیمار 150 کیلوگرم کود کامل به تنهایی بیشترین تعداد برگ در بوته و بالاترین میزان جذب ازت در گیاه را تیمار کود زیستی ازته سرک به همراه سطح 300 کیلوگرم در هکتار کود کامل داشتند.
-1 مقدمه:
همیشه بهار با نام های انگلیسی با نام علمی متعلق به خانواده کلاپرک سانان1 یا مرکبان 2 گیاهی علفی، یکساله و بندرت دو ساله با ساقه منشعب می باشد .[1] این گیاه درصنعت، مواد آرایشی و محصولات گیاه درمانی،رنگ های ساختمانی و پارچهای استفاده می شود .نیروژن نقش اصلی را در ساختمان کلروفیل دارا بوده و از طرفی مهمترین عنصر در سنتز پروتئینها میباشد و افزایش آن در شرایط مطلوب تا حد مشخصی، موجب افزایش میزان پروتئین میگردد. با افزایش پروتئینها گیاه به توسعه رویشی مانند سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع و قطر ساقه میپردازد که افزایش این صفات، افزایش مواد فتوسنتزی را به دنبال دارد .[2] هنگامی که مقدار ازت در دسترس خاک محدود میشود، اضافه کردن ازت به خاک میزان محصول را افزایش میدهد . امروزه کودهای زیستی3را به عنوان عاملی برای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و استفاده از منابع طبیعی برای افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی به کار می برند .[3] کود زیستی ازتو بارور-1 یک فناوری نوین و جایگزین سالم و مؤثر کودهای شیمیایی ازته - اوره - است. نام علمی باکتری موجود در این کود ازتوباکتروینلاندی4 سویه O4می باشد که به میزان 107تا 5CFU/gr108 به صورت پودری در بسته های 100 گرمی ارائه می شود. هر بسته آن قادر است جایگزین 70 تا 100 کیلوگرم کود شیمیایی ازته در هر بار مصرف شود. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه میزان تأثیر کود زیستی ازته و کود کامل NPK بر برخی ویژگیهای رویشی و جذب بعضی از عناصر در گیاه زینتی و دارویی همیشه بهار میباشد.
-2 مواد و روشها
در جهت بررسی و مطالعه اثر مقادیر مختلف سطوح کود زیستی ازته و مقایسه آن با کود شیمیایی کامل NPK به صورت مجزا و در ترکیب با یکدیگر، آزمایش فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی با تیمارهای کود زیستی ازته در سطوح - صفر - شاهد - ، بذرمال و سرک - و کود کامل NPK در سه سطح - صفر - شاهد - ، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار - ، هر کدام در 3 تکرار، - جمعا 27 کرت آزمایشی - صورت گرفت. جهت اعمال کود زیستی بذرمال میزان 100 گرم کود در 5 لیتر آب حل شده و پس از عبور از پارچه صافی با بذرها مخلوط گردید. کود زیستی سرک و کود کامل NPK نیز در مرحله 4-6 برگی گیاه، پس از حل نمودن در آب، از طریق آب آبیاری به گیاه اعمال گردید. جهت اندازهگیری ارتفاع و تعداد برگ پس از اتمام رشد گیاه 3 بوته به طور تصادفی انتخاب شدند و صفات مورد نظر، مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان تجمع نیترات در بافت گیاهی نیز به روش پیشنهادی کاتالدو و همکاران - 1975 - 6 اندازه گیری شد. در نهایت دادهها با استفاده از نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل شده و مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنهای دانکن صورت گرفت . نمودارها نیز توسط نرم افزار Excel رسم شدند.
-3نتایج و بحث
-3-1 ارتفاع گیاه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اعمال تیمار کود بیولوژیکی ازته بر ارتفاع گیاه معنیدار نبود، در حالی که اثر کود کامل NPK و برهمکنش این دو فاکتور بر ارتفاع گیاه در سطح یک درصد معنیدار شد - جدول . - 3-1-1 مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمارهایa1 - شاهد کود زیستی - ، a2 - کود زیستی بذرمال - ، a3 - کود زیستی سرک - و b2 - سطح 150 کیلوگرم در هکتارکود کامل - دارای بیش ترین ارتفاع گیاه بودند که تفاوت معنیداری را با یکدیگر نشان ندادند؛ درحالی که تیمارهای b1 - شاهد کود کامل - و 300 - b3 کیلوگرم در هکتار کود کامل - دارای کمترین میزان ارتفاع بودند
نمودار :3-1-1 تأثیر کود کامل برارتفاع گیاه
جدول3-1-1 نتایج تجزیه واریانس اثرات کود زیستی ازته و کود کامل NPK و تکرار بر برخی ویژگیها در گیاه همیشه بهار
