بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیرباکتري محرك رشدازتوباکتر کروکوکوم, Azotobacterchroococcum قارچ میکوریزا و سیکولار آربیسکولا - Mycorrhizal - VAMبر ویژگی هاي رشدي گیاه داروئی آلوئه ورا - Aloe vera - از خانواده LiLiaceae، آزمایش در قالب طرح بلوك کامل تصادفی با 3 تکرار و4تیماردر باغ گیاهان دارویی استان همدان در جنوب شهرهمدان به صورت گلدانی اجرا شد.
چهارتیمار آزمایشی بکار رفته دراین آزمایش شامل : -1 - تلقیح با باکتري ازتوباکتر کروکوکوم،-2 تلقیح با قارچ میکوریزا و سیکولار آربیسکولار، -3 تلقیح با مخلوطی از باکتري ازتوباکتروقارچ میکوریزا،-4 تیمار شاهد تلقیح با آب مقطر - درنظرگرفته شدتا از نظر میزان نهاده در طول فصل رشد مشکلی بوجود نیاید.
تجزیه وتحلیل هاي آماري توسط نرم افزار دانکن نشان داد باکتري محرك رشدازتوباکتر و قارچ میکوریزي برروي گیاه داروئی آلوئه ورا که در این تحقیق آزمایش شدند اثرات معنی داري بر افزایش وزن خشک کل برگ ها ، طول بوته ، وزن کل بوته ووزن خشک ریشه درگیاه آلوئه وراداشتند . تاثیر کودها نسبت به یکدیگر وشاهد متفاوت بود به طوریکه بیشترین اثر را به ازتوباکتر داشته ، البته مایکوریزا با اختلاف بسیار ناچیزي در سطح آماري نسبت به ازتوباکتر قرار گرفت وبه عبارتی رابطه بهتري با آلوئه ورا برقرارکرد ترکیب ازتوباکتر+ میکوریزا نسبت با ازتوباکترومیکوریزا تاثیر کمتري داشتند. در این تحقیق نیز اهداف زیر مورد توجه قرار گرفت :
-1 بررسی بهره گیري از کود زیستی به عنوان یک منبع کودي
-2 تعیین نتایج مصرف کود زیستی بر شاخص هاي کمی و کیفی آلوئه ورا
-3 تاثیر باکتري محرك رشد در بقا، افزایش رشد و بازده آلوئه ورا
نتایج حاصل از این تحقیق نشانگر پتانسیل بالاي موجود در بکار بردن باکتري هاي محرك رشد وقارچ میکوریزي در تولید گیاه آلوئه ورا است.
-1 مقدمه :
گیاه دارویی آلوئه ورا - - Aloe Vera داراي 300 گونه می باشد که مهمترین گونه آن که در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی و بهداشتی استفاده می شود . - 14 - برگهاي آن نیزه اي کلفت با لبه هاي کلفت بالبه هاي داندانه دارورنگ آن سبز خاکستري می باشد ودرمناطق خشک گرمسیري جهان به عنوان گیاه زینتی وگیاه دارویی کشت می شود
در سالهاي اخیر، با توجه به بحران آلودگی هاي زیست محیطی، به ویژه آلودگی منابع خاك و آب که زنجیره وار به منابع غذایی روزمره انسان ها راه یافته و سلامت جوامع انسانی را مورد تهدید قرار داده اند، تلاش هاي گسترده اي به منظور یافتن راهکارهاي مناسب براي بهبود کیفیت خاك و محصولات کشاورزي با حذف آلایندها با روش هاي زیست پالایی و حفظ پایداري اکوسیستم هاي صنعتی آغاز شده است .
هرگونه سوء مدیریت که با آسیبی حتی مختصر به اکوسیستم خاك همراه باشد، بیشترین و سریعترین تاثیر را بر جامعه زنده خاك و سرعت و شدت فعالیت هاي حیاتی آن بر جاي میگذارد. به همین دلیل است که استفاده از کودهاي زیستی از موثرترین شیوه هاي مدیریتی براي حفظ کیفیت خاك در سطح مطلوب محسوب می شود
این کودها بر مبناي گزینش انواعی از ریز جانداران مفید خاك تهیه می شوند که بالاترین کارایی را از نظر تولید عوامل محرك رشد گیاه و فراهم ساختن عناصر غذایی به شکل قابل جذب دارا هستند. کودهاي زیستی یا انواع مایه تلقیح شامل موجودات زنده و بلاخص ریز جانداران خاکزي هستند که به نحوي در افزایش قابلیت استفاده از عناصر غذایی، بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاك و به طور کلی افزایش عملکرد گیاه نقش دارند. - - 1 باکتري جنس ازتوباکتر ازتوباکتر علاوه بر تثبیت زیستی نیتروژن ومحلول کردن فسفر خاك با تولید مقادیر قابل ملاحظه مواد تنظیم کننده رشد به ویژه انواع اکسین ، جیبرلین رشد ونمو گیاهان را تحریک می کنند .
قارچ هاي میکوریزایی قادرند با بسیاري از گیاهان رابطه همزیستی برقرار نمایند و در کاهش جذب فلزات سنگین، افزایش مقاومت گیاه به عوامل بیماري زاي ریشه، افزایش تولیدات فیتوهورمونی، افزایش رشد ریشه هاي موئین، تشدید فعالیت تثبیت ازت و با تشدید میزان فتوسنتز باعث افزایش رشد و نمو گیاه میزبان گردند
نتایج بررسی نشان داد که کاربرد تلفیقی قارچ مایکوریزا با باکتري هاي محرك رشد باعث افزایش میزان بیوماس تولیدي در گونه اي گیاه دارویی علف لیمو - Cymbopogon martini - گردید - - 11
در بررسی دیگري که بر روي گیاه رزماري - Rosmarinusofficinalis - انجام شد تلقیح با باکتري ازتوباکتر باعث افزایش درصد اسانس گردید - - 9
کاربرد کودهاي بیولوژیک بر روي گیاه دارویی زوفا - Htssopusofficinalis - منجر به افزایش ارتفاع و قطر بوته، وزن تر و خشک بوته و عملکرد اسانسی شد. در مجموع مطالعات نشان داد که کاربرد کودهاي بیولوژیک نقش مفید و مؤثري بر بهبود ویژگی هاي رشد، عملکرد اندام هاي هوایی و خصوصیات کیفی گیاه دارویی زوفا داشت - - 1عنوان نمودند که ازتوباکتر با تولید سید روفور ها از رسوب آهن جلوگیري می نمانید و به جذب آهن توسط گیاه کمک می کند. - - 12 .دراین تحقیق اثر باکتري ازتوباکتروقارچ میکوریزي وترکیب آنها برخصوصیات رشدي آلوئه ورا بررسی می شود .
-2 مواد و روش ها
این آزمایش در اواسط 1391 درقالب طرح بلوك هاي کاملا تصادفی با 4تیمار و3تکرار باغ گیاهان دارویی واقع در جنوب شهر همدان - عرض جغرافیایی 34 درجه و 47 دقیقه و 12 ثانیه شمالی و طول جغرافیایی 48 درجه و 32 دقیقه و 30 ثانیه شرقی و با ارتفاع 1870 متر از سطح دریا - می باشد.
قبل از کشت نسبت به نمونه گیري خاك اقدام و جهت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاك، به آزمایشگاه خاك منتقل گردید. نتایج حاصل از تجزیه خاك در جدول 1 قابل مشاهده است.
تیمارهاي آزمایشی شامل : -1 - تلقیح با باکتري ازتوباکتر کروکوکوم،-2 تلقیح با قارچ میکوریزا و سیکولار آربیسکولار، -3 تلقیح با مخلوطی از باکتري ازتوباکتروقارچ میکوریزا،-4 تیمار شاهد تلقیح با آب مقطر - درنظرگرفته شد. قبل از انجام تلقیح ریشه ي پاجوش شست شده ووزن اولیه وتعداد برگ هریک از پاجوش ها اندازه گیري شد.
براي تلقیح پاجوش هاي حاوي ازتوباکتر تعداد 58 سی سی از مایه تلقیحی به همراه 1384 سی سی آب مقطر به ازاي هرتیمار وشاهد در1500 سی سی آب مقطر به کار برده شده تلقیح ریشه ي پاجوش ، به مدت 15 ساعت انجام شد . همچنین150 گرم میکوریزا به همراه 1384 سی سی آب مقطربه پاجوش هاي مورد نظر اضافه شد. گلدانهایی 8 کیلوگرمی جهت کشت استفاده شد. خاك مورد استفاده ترکیب 1-1-2 به ترتیب خاك ، کود و ماسه بود . اولین آبیاري پس از کاشت وآبیاري هاي بعدي به فاصله 3 روز یکبار انجام شد.
