بخشی از مقاله
چکیده
در هر سازمانی تیم ها می توانند به عنوان منبعی از رضایت شغلی به کار گرفته شود. از میان عوامل تولید، بی شک نیروي انسانی که اساسی ترین عامل است، نقش کلیدي در ارتباطات و ارایه خدمات دارد و مهمترین سرمایه یک سازمان به شمار می آید. بنابراین، یک سازمان موفق سازمانی است متشکل از نیروي انسانی خلاق، بانشاط که تجارب و دانش خود را در اختیار سازمان قرار می دهد. در این پژوهش، تأثیر کار تیمی بر شادي کارکنان دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان مشتریان داخلی بررسی شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاریردي و از نظر ماهیت توصیفی و از نوع میدانی است.
مبانی نظري پژوهش به روش مطالعه کتابخانه اي و داده هاي آن به وسیله نمونه گیري تصادفی و با پرسشنامه محقق ساخته و آکسفورد با پایایی کلی 0/979 به دست آمده است. براي سنجش پایایی پرسشنامه از آلفاي کرونباخ استفاده شده است. سپس داد ه ها با استفاده از نرم افزارهاي آماري Spss18 و Amos تجزیه و تحلیل شده است. نمونه پژوهش شامل 184 نفر بوده که به طور تصادفی انتخاب شدند. فرضیه اصلی پژوهش این است که کار تیمی بر شادي کارکنان دانشگاه صنعتی اصفهان تاثیر مثبت دارد. بر اساس نتایج به دست آمده فرضیه پژوهش در سطح اطمینان %95 تایید شد و همچنین نتایج نشان داد مدل پژوهش با داده هاي جمع آوري شده از جامعه آماري مورد نظر، برازش دارد.
واژه هاي کلیدي: کار تیمی، شادي، مشتریان داخلی، ارتباطات.
مقدمه
امروزه، کار بخش مهمی از زندگی مردم است. بیشتر مردان اگر بتوانند شغلی پیدا کنند، کار می کنند؛ همچنین تعداد رو به ازدیادي از زنان نیز کار می کنند از آن جایی که اکثر افراد بیشتر از 8 ساعت در روز کار می کنند، وضعیت اشتغال میتواند با میزان شادمانی افراد مرتبط باشد. افراد شاغل از افراد بیکار شادترند و افرادي که به مشاغل حرفهاي و تخصصی اشتغال دارند، از افرادي که در مشاغل غیرماهر مشغولند شادترند - کار1، . - 1385از طرف دیگر سلامتی، رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی است و نه فقط نبود بیماري یا ناتوانی بلکه مفاهیمی مانند رضایت از خود و زندگی و بهزیستی در تعریف سلامتی روانی از شاخص هاي مورد توجه سازمان بهداشت جهانی می باشد که با عواطف مثبتی مانند: لذت، آرامش، نشاط و شادي همراه است.
شادي در حوزه روانشناسی یک هیجان مثبت است. شادکامی را می توان یک رویکرد و احساس خوشایند پایدار تعریف کرد. شادکامی و سلامت ذهنی دربرگیرنده احساسات مثبتی مانند لذت، آرامش، حس جریان داشتن و شیفتگی در زندگی است. احساس رضایتمندي کلی در جنبه هاي مختلف زندگی را شادي می نامند. اثرپذیري یا عاطفه پذیري مثبت با فعالیت فیزیکی منظم، خواب کافی، ارتباط اجتماعی متعارف با دوستان و آشنایان و تلاش براي رسیدن به اهداف ارزشمند شخصی همراه است. شادي بیشتر به نوع شخصیت یا منش فرد بستگی دارد - آیزنک2، . - 1375
در طول دهه گذشته، پژوهش در زمینه روان شناسی مثبت براي پاسخ گویی به سؤالات از دانشمندان و پیشرفت بشر، به ویژه از تجربیات شخصی و رفاه ذهنی یا شادي پدیدار شده است . شادي را می توان به عنوان ترکیبی از تاثیر متناوب مثبت، تاثیر نامتناوب منفی و سطح بالایی از رضایت از زندگی تعریف کرد - دي نر3، 1984؛ مایرز و دي نر4، 1995؛ دي نر و همکاران، . - 1999 در حقیقت، شادي ناشی از خلق و خو و احساسات دلپذیر، رفاه و نگرش مثبت است - جین5، . - 2012
-1 شادي
شادي موهبت بزرگی است که باید آن را جستجو کرد؛ یافت؛ غنیمت شمرد و به دیگران منتقل کرد. شادي و نشاط یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار در زندگی و پویایی آن است. شادي به معناي خوشی، خرمی، طراوت و زنده دلی در رشد افراد و هم چنین در بروز استعدادها و خلاقیت آنها نقش اساسی دارد - بخشایش و همکاران، . - 41 :1390 با توجه به اینکه شادي یکی از هیجانات اساسی بشر است، لذا هر کسی به فراخور خود شادي را احساس و تجربه می کند. اما تعریف شادي به سادگی تجربه آن نیست. افلاطون شادي را حاصل هماهنگی کامل میان سه عنصر استدلال6، احساس7 و امیال8 می داند. شادي را ترکیبی از وجود عاطفه مثبت، عدم وجود عاطفه منفی و رضایت از زندگی می دانند - آرگایل9، . - 1989 یکی از جامعترین و عملیاتی ترین تعریف را وینهوون ارائه می دهد، وي شادي را معیاري معرفی می کند که شخص درباره مطلوبیت کیفیت کل زندگی خویش تخمین می زند.
در حقیقت شادي از نظر وینهوون به این معناست که فرد به چه میزان زندگی خود را دوست دارد. در تعریف وي به دلیل اینکه میزان شادي به شکل ارزیابی هاي ذهنی انجام می شود، نیازي به استانداردهایی خارج از وجود فرد براي تعیین میزان شادي در او نیست - وینهوون10، . - 1988 پس به هرحال شادي باید از سه جنبه -1 رضایت از زندگی -2 حداکثر عاطفه مثبت و- 3 حداقل عاطفه منفی برخوردار باشد - دینر،. - 2000 دینر معتقد است زمانی به شخص گفته می شود که داراي سلامت ذهنی بالا است که رضایت از زندگی را به وفور تجربه کند و به طور نادر، هیجانات نامطلوب مثل ناراحتی و خشم را تجربه کند و در مقابل کسی داراي بهزیستی ذهنی پایینی است که از زندگی اش ناراحت بوده و تجربه لذت کمی را داشته و معمولا هیجان هاي منفی مثل اضطراب وخشم را تجربه می کند - دینر، . - 2000
به منظور افزایش سطح شادي باید اجزا شادي شناخته شوند. یکی از تازه ترین پژوهش ها بیان می کند که شادي از سه جزء تشکیل شده است. سهم عوامل ژنتیکیتقریباً50 %، سهم شرایط محیطیتقریباً%10 و سهم فعالیت هاي آگاهانه حدود %40 است - لیبومیرسکی و همکاران11، . - 2005 این سه فاکتور اصلی روي سطح دائمی شادي اثرخواهند گذاشت. این سه فاکتور عبارتند از نقطه ثابت12، شرایط زندگی13 و فعالیت هاي آگاهانه14 - با نیت قبلی - .
برخی از نشانه هاي شادي عبارتند از:
سلامتی و نشاط: برخی از بیماریهاي جسمانی منجر به کاهش فعالیت می شوند، بنابراین بیماريها می توانند باعث کاهش شادمانی افراد شوند در عین حال باید دقت داشت که هرچه افراد شادمانتر باشند از نظر جسمانی نیز سالم ترند - عابدي، . - 1383
خودگشودگی: خودگشودگی باعث شادي در محیط کار می شود و بالعکس پنهان کردن تفکرات و احساسات واقعی منجر به عدم نشاط و شادي در محیط کار خواهد شد. به اشتراك گذاشتن اطلاعات باعث اعتماد در افراد شده و آنها احساس ارزشمند بودن می کنند - جرالف1، . - 2007
علاقه به کار: در دنیا عشق قدرتمندترین نیرو است و دنیاي کار را نیز در برمی گیرد - کانفیلد، . - 1379
تعامل با دیگران: باس - 2001 - 2 راز شادمانی را در افزایش ارتباطات بین فردي، ایجاد روابط عمیق دوستانه، ارضاي نیاز هاي سالم، لذت بردن از طبیعت و خودرنی ها ونهایتاً حفظ سلامتی و ایمنی شخصی، می داند.
مثبت اندیشی: روان شناسی مثبت به عنوان علم شاد زیستن تعریف شده است - کار، . - 2004 مدل پزشکی به ترمیم آسیب ها بسنده می کند اما بحث روان شناسی مثبت این است که روان شناسی نباید تقلید از این مدل پزشکی بپردازد - سلیگمن، 2005، . - 2002
دانشگاه به عنوان قطب آموزشی، سعی بر آن دارد که فرهنگ شادي را در جامعه دانشگاهی و بین کارکنان رواج دهد تا از این طریق بسیاري از ناهنجاري ها و جرایم ناشی از عدم تعادل روحی افراد را از بین برده و از میزان جرایم بکاهد و از تنش و برخورد فیزیکی آن ها جلوگیري کند. دانشگاه تلاش می کند محیطی شاد و با نشاط براي دانشگاهیان ایجاد کند و بر این باور است که شادي و شاد بودن، اساس موفقیت آنهاست و افراد شاد موفق ترند. یکی از متغیرهاي مرتبط با شادي در دانشگاه و محیط کار بحث مربوط به کارتیمی است - زارعی، . - 1388
1- 1 وظیفه مدیران در خصوص شادي کارکنان
استین - 2008 - 3، مسئولیت مدیران در قبال شادي کارکنان را میتوان به سه دسته زیر تقسیم کرد:
شادي یک هیجان مسري است بنابراین مدیران باید شاد باشند.-1 وظیفه یک مدیر در سازمان گسترش خلق و خوي شاد و حفظ شادابی است.-2 مدیر باید به کارکنان توجه کافی داشته باشد. -3 مدیران باید با استفاده از اطلاعات، محیطی شاد را براي کارکنان ایجاد کنند. سلیگمن - 2002 - 4، مدیران موفق همواره با سلاح شادي و مثبت اندیشی به مبارزه با مشکلات برمی خیزند. مدیران می توانند با تفویض امور به همکاران و بوجود آوردن شادي و انگیزه در آنان، امکان خلاقیت و ابتکار را براي تمامی نیروهاي سازمان فراهم نموده و از این منظر بهره وري سازمانی را افزایش دهند. ایجاد فضاي سازمانی شاد را به عنوان یک باور علمی در راستاي ترویج و گسترش فرهنگ سالم زیستن سرلوحه اعمال خویش قرار دهند و نهایت اینکه در تمامی برخوردها و مناسبات اداري برد- برد فکر کنند. شادي و نشاط از چند جهت حائز اهمیت است: یکی اینکه شادي یک امر مسري است، یعنی شادمانی یک فرد می تواند شادي چند نفر دیگر را نیز فراهم سازد و غبار اندوه را از چهره آنها بزداید، دیگر اینکه بستگی هاي فرد را با محیط می گستراند و زندگی را دلپذیرتر می سازد - نقیب زاده، . - 1377
2-1 پیامدهاي شاد بودن در محیط کار
پیامدهاي شاد بودن در محیط کار را می توان افزایش کارآمدي مدیریت بیان کرد: شادي به عنوان ابزار مدیریتی عاملی مهم در بهبود اثربخشی مدیریت به شمار می آید - مزیدي5، . - 305 :2006
برداشتن مانع بین مدیر و کارکنان: وقتی مدیر بتواند با کارکنان خود بخندد و محیط شادي را براي آنان فراهم آورد، این کار باعث می شود تا او به عنوان فرد عادي و نه مدیر توسط کارکنان پذیرفته شود؛ به این ترتیب کارکنان با او بیشتر ارتباط بر قرار می کنند و سبب افزایش عملکرد سازمان می شود.
این مهم به مشارکتی تر شدن سازمان کمک می کند - مزیدي، . - 305 :2006 کاهش تنش شغلی و فرسودگی شغلی و خشونت: تحقیقات نشان داده است محیط کاري شاد باعث کاهش تنش و خستگی در افراد، و لذت کار کردن بیشتر می شود. هر فرد نسبت به کار احساس رضایت پیدا می کند و نسبت به سازمان خود تعهد و دلبستگی بیشتري به دست می آورد - مزیدي، . - 305 :2006 افزایش خوش بینی نسبت به آینده: افراد شاد نسبت به آینده نگرش مثبت تر وخوشبینانه تري دارند. تحقیقات نشان می دهد افرادي که در پرسشنامه شادي نمره هاي بیشتري به دست آورده اند نسبت به آینده خوش بین تر هستند و در تصمیمات آینده سازمان بهتر عمل می کنند - مک ماهان6، . - 2006
