بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظور تعیین اثرات سطوح مختلف جایگزینی گلوتن مایع به جاي کنجاله سویا بر صفات کمی و کیفی تخم مرغ انجام شد. تعداد 90 قطعه مرغ تخمگذار با سن 40 هفته در قالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی با 6 تیمار، 3 تکرار و 5 مرغ در هر واحد آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. در اولین گروه آزمایشی - شاهد - از کنجاله سویا بدون جایگزینی با گلوتن مایع استفاده شد.
در گروه هاي آزمایشی 2 الی 7 گلوتن مایع به ترتیب جایگزین 10، ، 20، 30، 40 و 50 درصد کنجاله سویا شد. مرغها به مدت 9 هفته با جیره هاي آزمایشی تغذیه شدند. صفات کیفی تخم مرغ در هر 3 هفته یک بار در قالب سه فازI، II، III مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج حاصل از آزمایش نشان داد از میان ویژگی هاي کیفی مورد بررسی تنها استقامت پوسته به طور معنی داري تحت تاثیر سطح جایگزینی کنجاله سویا با گلوتن مایع قرار گرفت . - P<0/01 - سطوح جایگزینی 40 و 50 درصد در مقایسه با گروه شاهد پوسته هاي محکم تري تولید کردند 3/81 - و 3/65 در برابر 3/28 کیلوگرم - . طبق نتایج بدست آمده استفاده از گلوتن مایع تاثیر منفی بر خصوصیات کیفی تخم مرغ نداشته و می توان آن را به عنوان جایگزینی براي کنجاله سویا تا سطوح 50 درصد توصیه کرد.
مقدمه
از دانه ذرت در تغذیه طیور به وسعت استفاده می شود. این غله توسط سه صنعت مهم فرآوري می شود - 1 تصفیه ذرت - 2 آسیاب خشک - 3 صنعت تقطیر
گلوتن مایع یک ماده استخراجی تخمیري و غلیظ شده است. در کشور ما این ماده توسط شرکت گلوکوزان تولید می شود. گلوتن مایع داراي pH 3/7- 4/1 و وزن مخصوص 1/25 است و حاوي 6/9 درصد از مواد جامد و30 درصد از نیتروژن ذرت است. مقدار اسید لاکتیک به 13-15 - درصد - و درصد نیتروژن فرار 14 - درصد - افزایش می یابد. از لحاظ اسیدهاي آمینه مشابه گلوتن ذرت است، لذا منبع مهمی از لحاظ اسیدهاي آمینه و پروتئین است. بخصوص از لحاظ اسیدهاي آمینه پرولین، اسید گلوتامیک، آلانین، لوسین، اسید آسپارتیک و والین قابل توجه می باشد
این عصاره غنی از پروتئین می تواند به عنوان ماده مغذي براي میکروارگانیسم ها و در تولید آنزیم ها، آنتی بیوتیک و دیگر افزودنی هاي تخمیري مورد استفاده قرار گیرد و چنانچه همراه با گلوتن و دیگر مواد فیبري باشد می تواند به عنوان خوراك دام مصرف شود - 2و . - 12 بر طبق آزمایشی استفاده از خیساب خشک ذرت در مرغ هاي تخمگذار موجب بهبود معنی داري در کیفیت داخلی تخم مرغ، واحد هاو بدون هیچ اثر معکوسی در دیگر پارامترهاي تولیدي می شود .
اجزاء موجود در گلوتن مایع از قبیل اسید لاکتیک، اینوزیتول، بیوتین و اسید گلوتامیک هیچ اثري بر کیفیت داخلی تخم مرغ ندارد و این اجزاء موجب کاهش افت کیفیت تخم مرغ در زمان ذخیره سازي نمی گردد و CSL محتوي منیزیم بیشتري نسبت به ذرت و کنجاله سویا است و به نظر می رسد که حضور این عنصر موجب بهبود واحد هاو می شود
استفاده از CSL در تغذیه مرغهاي تخمگذار و بوقلمون گزارش شده است و این ماده در جیره مرغهاي تخمگذار موجب تقویت کیفیت آلبومن و افزایش واحد هاو گردیده است .
مواد و روشها
تعداد 90 قطعه مرغ تخمگذار - LSL - در سن 40 هفتگی و با تولیدتقریباً یکسان انتخاب شدند و در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار و 5 مشاهده - مرغ - به مدت 9 هفته مورد بررسی قرار گرفتند. شرایط نور و دما مطابق استاندارد سویه بود.
مدت روشنایی 16 ساعت با شدت 20 لوکس تأمین گردید. احتیاجات غذایی از راهنماي مدیریت سویه با توجه به سن و مقدار خوراك مصرفی تعیین شد و براي تنظیم جیره از نرم افزار UFFDA1 استفاده گردید. ابتدا مرغ ها را به طور تصادفی در قفس ها قرار داده و به مدت دو هفته به آنها جیره شاهد داده شد. پس از آن تغذیه با جیره هاي آزمایشی شروع شد. میزان انرژي قابل متابولیسم در جیره شاهد 2721 کیلو کالري بر کیلوگرم و پروتیئن خام 16/82 درصد تنظیم شد.
به منظور بررسی خصوصیات کیفی تخم مرغهاي تولید شده هر سه هفته یک بار، تولید دو روز پیاپی مورد ارزیابی کیفی تخم مرغ قرار گرفت.
براي اندازه گیري واحد هاو، ارتفاع سفیده و رنگ زرده از دستگاه Egg Multi Tester - EMT-5200-Japan - استفاده شد. براي تعیین مقاومت پوسته از دستگاه دیجیتال اندازه گیري مقاومت پوسته Digital Egg Shell Force Gauge - Model-II-Japan - استفاده شد. براي تعیین ضخامت پوسته از دستگاه اندازه گیري ضخامت پوسته تخم مرغ - - UltrasonicThickness Gauge Echometer 1062-Japan - استفاده شد. پس از تعیین کیفیت داخلی تخم مرغ، وزن زرده، سفیده و پوسته تعیین و در نهایت به صورت درصد گزارش شد.
تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS انجام گرفت. براي مقایسه میانگین از آزمون چند دامنه اي دانکن استفاده شد.
نتایج و بحث
از میان ویژگی هاي کیفی مورد بررسی تنها استقامت پوسته به طور معنی داري تحت تاثیر سطح جایگزینی کنجاله سویا با CSL قرار گرفت
سطوح جایگزینی 40 و 50 درصد در مقایسه با گروه شاهد پوسته هاي محکم تري تولید کردند 3/81 - و 3/65 در برابر 3/28 کیلوگرم - . با افزایش سطح جایگزینی استقامت پوسته به طور خطی - P<0/01 - و درجه - P<0/05 - 3 افزایش یافت.
جایگزینی کنجاله سویا با CSL بر ارتفاع سفیده، واحد هاو، رنگ زرده، درصد قسمتهاي مختلف تخم مرغ - زرده، سفیده و پوسته - و همچنین ضخامت پوسته تاثیر معنی داري نداشت. روند تغییرات ارتفاع سفیده، واحد هاو و ضخامت پوسته با سطوح مختلف جایگزینی گلوتن مایع از منحنی درجه 2 تبعیت داشت . - P<0/05 - بیشترین استقامت پوسته در تیمارهاي 40 و 50 درصد جایگزینی با کنجاله سویا بود.
با افزایش سطوح جایگزینی گلوتن مایع با کنجاله سویا پروتئین، انرژي متابولیسمی افزایش و همزمان سطح لایزین جیره ها کاهش می یابد اما اسیدهاي آمینه گوگرددار تغییري نمی کند. بر طبق گزارشیکه از جیره با پروتئین نسبتاً پایین - %16 - و با نسبت مناسب از اسیدهاي آمینه گوگرد دار و لایزین استفاده شده بود، هیچ اثر معنی داري بر ضخامت پوسته، مقاومت پوسته و کل خصوصیات داخلی تخم مرغ گزارش نگردید - . - 3 درحالی که در آزمایش ما جیره هاي داراي گلوتن مایع، پروتئین و لایزین کمتري در مقایسه با جیره شاهد داشتند. مقدار متیونین در تمامی جیره هاي آزمایشی با شاهد یکی است.
از آنجایی که پروتئین بر اندازه تخم مرغ اثر دارد و کاهش پروتئین موجب کاهش اندازه تخم مرغ می شود، پس کوچک شدن اندازه تخم مرغ موجب افزایش ضخامت و مقاومت پوسته می شود زیرا مواد پوسته اي بر سطح کمتري تقسیم می شوند - . - 4 در این آزمایش درصد پوسته، زرده و سفیده اختلاف معنی داري نداشتند، علیرغم اینکه لایزین و پروتئین جیره ها کاهش یافته است.
در تحقیقی با افزایش لایزین به طور خطی درصد زرده افزایش یافت، اما درصد سفیده تغییري نکرد - . - 9 در گزارشات دیگر وزن و درصد سفیده و پروتئینهاي سفیده با افزایش لایزین جیره افزایش یافته است. اما درصد و پروتئین زرده، کل مواد جامد زرده و سفیده تحت تاثیر قرار نگرفت. علت اختلاف در گزارش ها را می توان به اختلاف در نیازهاي اسید آمینه اي در سویه هاي متفاوت نسبت داد
به عبارت دیگر در آزمایش حاضر لایزین جیره هاي آزمایشی اگر چه تا حدي کاهش یافته، اما کمتر از میزان مورد نیاز براي سویه مورد آزمایش نیست. بر طبق برخی گزارش هاي منتشره لایزین روزانه مورد نیاز 680 میلی گرم است که ممکن است پایین تر از نیاز براي عملکرد مطلوب مرغ تخمگذار باشد.
گزارش کرده اند که لایزین مصرفی روزانه باید 850- 900 میلی گرم باشد تا وزن توده تخم مرغ، بازده غذایی، درصد تولید در حد مناسب باشد - 9 و. - 5 با توجه به نتایج می توان گفت مقادیر لایزین تمامی جیره هاي آزمایشی در حد مناسب است.
