بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی در پژوهش حاضر تأثیر یک جلسه فعالیت در سونای خشک و بخار بر ترکیب بدن زنان بدنساز شهر شیراز بود. کلیه زنان بدنساز شهر شیراز جامعه آماری این مطالعه را تشکیل میدهند که از میان آنها 30 نفر بهصورت داوطلبانه، هدفمند انتخاب و بهعنوان آزمودنی در تحقیق شرکت کرند. شرایط ورود به انجام طرح ازجمله نداشتن سابقه بیماریهای قلبی- عروقی، فشارخون، دیابت، سیگار کشیدن و یا استفاده از داروی خاصی موردبررسی قرار گرفت. از آزمودنیها خواسته خواهد شد در طول اجرای تحقیق از هرگونه فعالیت غیر از برنامه تمرینی خودداری نمایند. قبل از شروع تحقیق، از آزمودنیها درخواست شد فرم رضایتنامه آگاهانه را بعد از مطالعه کامل جزئیات تحقیق امضاء کنند. یافته های پژوهش نشان داد 15 دقیقه رکاب زدن روی دوچرخه با شدت متوسط در سونای خشک و تر اثر یکسانی بر تغییرات آب کل بدن، آب درون سلولی، آب برون سلولی، توده چربی و توده عضلانی زنان داشت، سطوح توده چربی در پس آزمون به طور معنی داری نسبت به پیش آزمون کاهش یافته بود، همچنین 15 دقیقه رکاب زدن روی دوچرخه با شدت متوسط در سونای تر اثر معنی داری بر تغییرات آب کل بدن، آب درون سلولی، آب برون سلولی و توده عضلانی زنان نداشت با این وجود اثر معنی داری بر کاهش توده چربی زنان داشت همچنین 15 دقیقه رکاب زدن روی دوچرخه با شدت متوسط در سونای خشک اثر معنی داری بر افزایش آب کل بدن، آب درون سلولی و توده عضلانی زنان داشت با این وجود اثر معنی داری بر آب برون سلولی و توده چربی زنان نداشت.
مقدمه
بررسی ترکیب ورزشکاران و عوامل مؤثر بر آن از موضوعات مهمی است که موردتوجه مربیان و محققان علوم ورزشی قرارگرفته است. هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تأثیر سونای خشک و بخار در ترکیب بدنی زنان ورزشکاران است. بحثهای بسیار طولانی در جریان بوده که کدامیک از این نوع سوناها بر دیگری ارجحیت دارد. رمزی - 2012 - نشان داد که استفاده از سونای خشک و جکوزی، کاهش معنیداری در سطح لاکتات خون، فشارخون سیستولی و ضربان قلب ایجاد مینماید. مختاری - 1376 - در پژوهش خود به بررسی تأثیر حمام سونا بر ترکیبات بدن و الکترولیتهای عرق پرداخت یافتههای این پژوهش نشان داد استفاده از سونای خشک باعث کاهش معنیدار وزن بدن شده است، همچنین تأثیر سونا بر چربی زیرپوست ناحیه شکم، پشت بازو، ناحیه فوق لگنی، درصد چربی ندارد. پلیچ و همکاران - 2014 - در پژوهشی به بررسی و مقایسه تأثیر سونای خشک و بخا در واکنش فیزیولوژیک در مردان سالم در پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد هر دو سونا باعث افزایش فشارخون سیستولیک گردید که این مورد در سونای خشک بیشتر از بخار بود سونای خشک و بخار تأثیر مشابهی در فشارخون دیاستولیم داشتند. در این پژوهش به بررسی تأثیر فعالیتهای تمرینی در سونای خشک و بخار پرداختهایم و تفاوت آن را بر ترکیب بدنی زنان ورزشکاران موردبررسی قرار دادهایم.
مبانی نظری
سونا یا حمامهای بخار فنلاندی که در ایران بهغلط آن را حمام بخار سوئدی میگویند سابقهای بس طولانی دارد و بیشترین کاربرد آن در کشورهای اسکاندیناوی و ازجمله فنلاند است. استفاده از بخار در شرق و ازجمله ایران هم سابقه طولانی دارد و آنچه هماکنون بهغلط در غرب بهعنوان حمام ترکی شناخته میشود درواقع نمونههایی از حمامهای ایرانی است که در فضایی عمومی و مملو از بخار افراد به شستشوی بدن خود میپرداختند سونا به شکلی فراگیر درآمدهاست بهطوریکه هماکنون در تمامی نقاط دنیا استفاده از آن رایج و مرسوم است . - رحیمی، - 8 :1389 سونا باعث می شود که بدن از اثرات مثبت یونهای منفی بهرهمند شود. وزن بدن بهطورکلی متشکل از اندازهگیری قسمتهای مختلف بدن و در نظر گرفتن وزن تودهی بدن است. ترکیب بدن درواقع عاملی است که میتواند بر عملکرد ورزشکار تأثیر بگذارد و به همین دلیل هم این عامل موردتوجه خاص ورزشکاران و مربیان است. - رحیمی، - 9 :1389 تحقیق در مورد ترکیبات بدن بهطورکلی از روشهای مختلف اندازهگیری بهدستآمده و برای تخمین و اندازهگیری وزن بدن مناسب میباشد.از اوایل سالهای 1980 پیشرفت قابل توجهی در زمینه پیشرفت و بهبودی روشهای به کار رفته برای تخمین ترکیبات بدن انجام شده و بنابراین نهایتا تمامی عناصر بدن را می توان امروزه به خوبی اندازه گیری کرد. - متولی، - 11 :1391 این پیشرفت باعث به وجود آمدن تغییراتی در مدلهای اندازه گیری توده بدن شده و می تواند چهارچوبی برای مطالعه ترکیبات بدن فراهم کند.ترکیب بدن در سطوح مختلفی حاصل می شود، یک روش 5 سطحی می تواند راهنمای خوبی در زمینه ی اتمی ، مولکولی ، بافتی و کل بدن باشد. در نظر گرفتن عناصر شیمیایی در بدن نیز مهم است. 106 عنصر در طبیعت وجود دارند. حدود 50 نوع از آنها در بدن ما یافت می شود. با پیشرفت های بیشتر در زمینه علوم زیستی و شیمی همه ی این 50 نوع را می توان از نظر میزان اکسیژن،کربن، هیدروژن و نیتروژن بررسی نمود که در واقع این عناصر %95 توده بدن را می سازند. اضافه کردن 7 عنصر دیگر: سدیم، پتاسیم، فسفات، کلرید، کلسیم، منیزیم و سولفور توجیح کننده ی %99/5 بافتی عناصر تشکیل دهنده ی بدن می باشند. - میرزایی،. - 6 :1391
در هر دو تحقیقات مقطعی و بلند مدت، پژوهشگران رابطه بین ورزش و ترکیب بدن را آزمایش کرده اند. تحقیقات مقطعیعموماً نشان دادهاند که درصد چربی بدن جوانان ورزشکار در مقایسه با کودکان گوشهگیر پائینتر است - پاریزکوا، . - 1973 با وجود این، غیر ممکن است بتوان از طریق تحقیقات مقطعی تعیین کرد که شیو
زندگی فعال منجر به لاغر شدن بدن میشود - ممکن است کودکان لاغر فعالیت را
