بخشی از مقاله
چکیده
منیزیم یکی از موادی است که عملکرد ورزشکار را افزایش می دهد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر یک جلسه فعالیت واماندهساز روی نوارگردان با و بدون مصرف مکمل منیزیم سولفات بر شاخصهای فعالیت الکتریکی عضله بود. تعداد 16 نفر از دانشجویان پسر غیرفعال با میانگین سنی 25/25 1/18 سال به طور تصادفی و دوسوکور انتخاب و به دو گروه مکمل و دارونما تقسیم شدند و به مدت دو هفته منیزیم را مصرف کردند.
قبل و بعد از دوره مکملگیری، تست بروس فزاینده برای تعیین شاخصهای فعالیت الکتریکی عضله به عمل آمد. یافتههای پژوهش نشان داد که مصرف دو هفته مکمل منیزیم بر شاخص فعالیت عضله پهن خارجی تأثیر معنیداری داشت - P<0/05 - ولی بر شاخصهای عضلات دو سررانی، پهن داخلی، ساقی قدامی و دوقلو داخلی تأثیری نداشته است . - P>0/05 -
یافتهها همچنین نشان داد که بین دو گروه مکمل و دارونما متعاقب دو هفته مکملگیری منیزیم بر شاخصهای فعالیت الکتریکی عضلات دو سررانی، عضله پهن داخلی و عضله پهن خارجی تفاوت معنیداری وجود داشت - P<0/05 - ولی بین دو گروه مورد بررسی بر شاخصهای عضلات دوقلو داخلی و ساقی نی قدامی تفاوتی دیده نشد . - P>0/05 - مصرف مکمل منیزیم موجب کاهش شیب خستگی عضلات به دنبال یک جلسه فعالیت دویدن وامانده ساز روی نوارگردان میشود.
مقدمه
خستگی عضلانی پدیده ای معمولی است که طی فعالیت های ورزشی پدید آمده و باعث اختلال در عملکرد حرکتی می شود - دست منش و شجاع الدین، . - 1393 خستگی عضلانی به دو صورت خستگی مرکزی و عصبی است. خستگی مرکزی مربوط به سیستم عصبی مرکزی و اتصالاتی از مغز به اعصاب محیطی است که در انقباض عضله دخالت دارند و خستگی محیطی مربوط به توانایی عضله برای انجام کار فیزیکی است.
وقتی خستگی رخ می دهد عملکرد طبیعی اعصاب و عضلات که در حال انقباض هستند مختل می شود و توانایی عضلات برای اعمال نیرو کاهش مییابد - آلمولا و همکاران ، . - 2011 الکترومیوگرافی - EMG - به عنوان روشی برای به دست آوردن اطلاعات فعالیت ماهیچه های درگیر در حرکات ورزشی است که امکان مقایسات بین زوایای متفاوت مفصل در سراسر دامنه حرکت یک مفصل را فراهم می کند
استفاده از الکترومیوگرافی سطحی به عنوان یک ابزار اندازه گیری غیرتهاجمی معتبر برای بررسی خستگی عصبی و عضلانی پذیرفته شده است - گریف و همکاران ، . - 2008 ورزشکاران و مربیان برای اینکه بتوانند زمان اجرا را در تمرینات بیشتر کنند و یا آن را به شکل مطلوب تری به انجام رسانند باید با خستگی مقابله نموده و یا خستگی را در زمان طولانیتری تحمل نمایند و واماندگی را به تعویق بیندازند - ویم و گیجبرستاس ، . - 2009 برای افزایش زمان رسیدن به خستگی مکمل های زیادی وجود دارد.
در تحقیقی تأثیر کراتین بر خستگی عصبی و عضلانی مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که افزایش % 20 در کراتین عضله پس از مصرف 20 گرم در روز - چهار مرحله 5 گرمی - برای 5 روز با افزایش %30 فسفوکراتین همراه است - اسمیت و همکاران ، . - 2008 منیزیم در فرآیندهای عملکردی عضله چون اکسیژن، تولید انرژی و تعادل الکتریکی تأثیر دارد. منیزیم یکی از فاکتورهای تأثیرگذار بر روی اریتروسیت و گلبول های سفید می باشد و باعث افزایش آن ها می شود
همچنین به عنوان یک تنظیم کننده فیزیولوژیکی غشاء سلولی، عصبی و عضلانی، قلبی و عروقی، هورمونی، ایمنی و سیستم عصبی مرکزی عمل می کند. بنابراین، منیزیم برای عملکرد بدن ضروری است - شوئی-مین و همکاران ، . - 2007 منیزیم بیشتر تعدیل کننده انتقال سیگنال انسولین و تکثیر سلولی بوده و برای چسبندگی سلول مهم است و در تبادلات غشایی از جمله تبادلات یون های پتاسیم و کلسیم مهم است.
منیزیم همچنین ترکیب اسیدهای نوکلئیک را حفظ میکند و برای عملکردهای ساختاری پروتئین و میتوکندری ضروری است. مطالعات نشان داده اند که کسانی که دیابتی هستند دچار کمبود منیزیم درون سلولی هستند و غلظت منیزیم در آن ها کم است - ریس و همکاران ، . - 2000 شواهدی وجود دارد که نشان داده کمبود منیزیم بدن باعث اختلال در عملکرد ورزشی و تقویت پیامدهای منفی فعالیتهای شدید جسمی میشود. بهاینترتیب ارتباط بین منیزیم و ورزش توجهات پژوهشی قابلتوجهی را به خود جذب کرده است
ودات و همکاران - 2011 - در تحقیقی تأثیر ورزش و 4 هفته مکمل گیری منیزیم بر سطح تستوسترون افراد فعال و غیرفعال در زمان استراحت وبعد از خستگی را بررسی کرده و دریافتند که مکمل منیزیم باعث افزایش مقادیر تستوسترون آزاد و تام پلاسمای خون در افراد بی تحرک و ورزشکار می شود. این افزایش در افراد ورزشکار نسبت به افراد بیتحرک بیشتر است
در تحقیقی دیگر نشان داده شده است که کمبود منیزیم در بدن باعث اختلال در عملکرد ورزشی و تقویت پیامدهای منفی فعالیت های شدید جسمی میشود. بهاینترتیب ارتباط بین منیزیم و ورزش توجهات پژوهشی قابلتوجهی را به خود جذب کرده است. نتایج این تحقیقات همچنین نشان دادند که مصرف منیزیم بر روی شاخصهای خستگی و تنفسی تأثیر میگذارد
با توجه به نبود مطالعات کافی در زمینه تأثیر فعالیت وامانده ساز با و بدون مصرف مکمل منیزیم بر شاخص های فعالیت الکتریکی عضله، هدف این پژوهش بررسی تأثیر حاد یک جلسه فعالیت وامانده ساز با و بدون مصرف مکمل منیزیم بر شاخص های فعالیت الکتریکی عضله در پسران دانشجوی غیرفعال میباشد که بدین منظور شاخصهای فعالیت الکتریکی عضلاتی چون عضله دو سر ران، پهن داخلی، پهن خارجی، درشت قدامی و عضله دوقلو سر داخلی را مورد بررسی قرار میدهد.
روششناسی تحقیق
تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی بود که بر روی 16 نفر از دانشجویان پسر غیرفعال در محدوده سنی - 26-23 سال - که سابقه هیچ گونه فعالیت ورزشی منظم نداشته و متوسط فعالیت آن ها در هفته بین 3-1 ساعت بوده است، انجام شد - جدول . - 1 آزمودنی ها ابتدا طی جلسه ای توجیهی با روند پژوهش آشنا شده و رضایت خود را جهت شرکت در مراحل آزمایش، به صورت کتبی اعلام و پرسشنامه سلامت جسمانی را تکمیل نمودند و به صورت تصادفی به دو گروه مکمل - n=8 - و دارونما - - n=8 تقسیم شدند.
متغیر مستقل مکمل منیزیم سولفات، متغیر وابسته شاخصهای الکترومیوگرافی و متغیر تعدیل کننده یک جلسه فعالیت وامانده ساز بودند. برای اندازهگیری منیزیم از کیت منیزیم ساخت شرکت بیونیک با حساسیت 1mg/dl و دقت اندازه گیری 171 mg/L تا حد خطی 5mg/dl استفاده شد. مکمل گیری با استفاده از کپسولهای منیزیم سولفات ساخت کارخانه کیمیا گران توس و تهیه آن از داروخانه های داخل کشور استفاده شد
برای ثبت فعالیت عضلانی از دستگاه الکترومایوگرافی BioVision ساخت کشور آلمان استفاده شد. این دستگاه دارای 16 کانال بوده و قادر به نمایش دادهها به صورت هم زمان است. الکترودهای مورد استفاده از نوع الکترودهای چسبنده یکبار مصرف Ag-AgCl بودند. برای اندازهگیری اکسیژن مصرفی از دستگاه گاز آنالایزر متامکسII ساخت کشور آلمان که با نوارگردان hp/cosmos ساخت کشور آلمان در ارتباط بود، استفاده شد.
پروتکل اجرای تحقیق بدین صورت بود که ابتدا قد - با دستگاه قدسنج دیجیتال مدل seca با دقت - 1cm، وزن - با استفاده از دستگاه ترازوی دیجیتال مدل seca با دقت - 0/01kg و چربی زیرپوستی آزمودنی ها - با روش اسکین فولد به کمک کالیپر به مدت دو بار و با فواصل 15 ثانیه در نقاط سینه ای، شکمی و رانی و با استفاده از فرمول سه نقطه ای جکسون - پولاک - اندازهگیری شد و نمونهگیری اولیه خونی از آزمودنی ها به عمل آمد.
سپس کپسول هایی در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت و هر یک از آزمودنیها بدون اطلاع از محتوای کپسول - مطالعه دوسوکور - به مدت دو هفته و روزانه یک کپسول مصرف کردند - گروه مکمل 350mg منیزیم سولفات و گروه شبه دارو به همان میزان دکستروز - - شوئی-مین و همکاران، 2007، ویلهولم و مارکوس ، 2012؛ گلف و همکاران ، . - 1984 بعد از مکمل گیری، تست گیری از آزمودنیها در ساعت 12- 8 صبح به عمل آمد و بعد از نصب الکترودها و سنجش mvc و نصب دستگاه گاز آنالایزر و شروع تس ورزشی بروس صورت گرفت و بعد از پایان کار مجدداً نمونهگیری خون آزمودنیها انجام شد.
نحوه کار با دستگاه گاز آنالیزر بدین صورت بود که دستگاه در ابتدای هر روز به صورت کامل کالیبره شد که شامل کالیبره کردن حجم توسط سرنگ 3 لیتری، کنترل فشار هوا و کالیبره کردن الکترود گازهای اکسیژن و دیاکسیدکربن، که با دو هوای محیط و مخلوطی از گازهای کالیبره که با دقت بالایی ترکیب شده بودند، انجام شد - پدرسون و همکاران ، . - 2007 برای نصب الکترودها، بعد از تراشیدن کامل موهای زائد و تمیز کردن پوست با پنبه و الکل طبی، الکترودها بر روی عضلات منتخب و مطابق پروتکل اروپایی SENIAM نصب شدند و الکترود زمین روی استخوان درشتنی قدامی نصب شد
برای پردازش سیگنال های EMG از روشهای گوناگونی استفاده شد. برای آنالیز نرمافزاری سیگنال از برنامه ریاضی Matlab با توجه به مشخصات طیفی سیگنال استفاده شد. سرعت هدایت عضله با استفاده از دو الکترود جدا که فاصله مشخصی از هم داشتند و روی یک فیبر عضلانی قرار داشتند به دست آمد و برای کاهش نویز دستگاه از روش فیلتر استفاده شد - شکرالهی و همکاران، . - 1394 تجزیه و تحلیل داده های آماری در محیط نرم افزار SPSS انجام شد و پس از اطمینان از نرمال بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، از روشهای آماری تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر و t وابسته جهت تحلیل آزمون فرضیات تحقیق استفاده شد.
یافتهها
نتایج یافتههای پژوهش برای شاخصهای فعالیتهای الکتریکی عضلات در جدول 2 ارائه شده است. -1 عضله دو سررانی: نتایج برآمده از آزمون t همبسته نشان داد که متعاقب دو هفته مکمل گیری منیزیم EMGFT عضله دو سر رانی در گروه دارونما با کاهش معنادار همراه شد - p=0/043 - ، در گروه مکمل متعاقب دو هفته مکملگیری منیزیم تأثیر معناداری بر عضله دو سررانی مشاهده نشد
