بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات ترکیب ادرار بازیکنان فوتسال بعد از یک جلسه فعالیت هوازی پیشرونده بود. برای این منظور 15 نفرازمردان فوتسالیت شهرستان منوجان با میانگین سن 25/53 3/96 سال و میانگین قد 171/8 6/04 سانتیمتر و میانگین وزن 61/15 8/93 کیلوگرم و شاخص توده بدنی 20/69 2/42 کیلوگرم بر مترمربع به صورت هدفمند ازبین داوطلبین شرکت در پژوهش انتخاب شدند. فعالیت هوازی مورد نظر آزمون هوازی بالک ور بود که بر روی نوارگردان انجام شد.
نمونه ادرار24ساعته آزمودنیها قبل و بعد از فعالیت هوازی جمعآوری شد. جهت مقایسهی میانگین متغیرهای تحقیق در پیش آزمون و پس آزمون از آزمون T همبسته استفاده شد. سطح معنیداری در تجزیه و تحلیل آماری 0/05 در نظر گرفته شد.
نتایج تحقیق نشان دهنده ی کاهش غیر معنیدار سدیم ادرار - P=0/772 - ، عدم تغییر معنیدار پتاسیم ادرار - P=0/952 - ، افزایش معنیدار کلسیم ادرار - P=0/01 - وعدم تغییر معنیدار غلظت آلدوسترون ادرار - - P=0/185 در پس آزمون بود. از این تحقیق میتوان نتیجه گرفت تغییرات غلظت الکترولیت ها و هورمون آلدوسترون ادرار بازیکنان فوتسال بعد از یک جلسه فعالیت هوازی پیشرونده در محدودهی طبیعی بوده ودر صورت تغییر شرایط محیطی،شدت یا مدت فعالیت ممکن است تغییرات بیشتر در دفع ادراری الکترولیت ها و هورمون آلدوسترون مشاهده شود.
.1 مقدمه
الکترولیت ها در بدن وظایف بسیار مهمی بر عهده دارند. تعدیل تبادل مایعات در درون بخشهایمختلف بدن، تنظیم مقدار کلی آب بدن، نقش موثر در انقباض و آزادسازیعضله پس از انقباض، حفظ نفوذپذیری غشاء سلولها، کنترل اسید و باز مایعات بدن، کمک به سوخت و ساز چربیها، ایجاد شیب مناسب الکتریکی در سراسر غشاء یاختههای بدن از جمله وظایف این مواد در بدن بهویژه در هنگام فعالیت بدنی است
تعادل آب و الکترولیتها در خلال ورزش کردن برای انجام وظایف متابولیکی، قلبی عروقی و تنظیم دمای بدن بسیار مهم و حیاتی است. فعالیت بدنی تعادل عادی الکترولیت های داخل و خارج سلول را تغییر میدهد و تغییرات زیاد در غلظت الکترولیت ها میتواند به اجرای مطلوب ورزشی لطمه وارد کند و یا حتی موجب آسیبدیدگی شود. بدن به کمک هورمونهای مترشحه از غدد درونریز تعادل آب و الکترولیت ها را برقرار میکند.
هورمون آلدوسترون - مینرالوکورتیکویید بخش قشری غدهی فوق کلیوی - نقش مهمی در تنظیم تعادل الکترولیت ها دارد. لیجنن و همکاران - 1984 - کاهش سدیم ادرار، نچتل و همکاران - 2012 - افزایش سدیم ادرار، احمدی و همکاران - 1388 - عدم تغییر معنیدار در غلظت پتاسیم ادرار، دئوجنس و همکاران - 2007 - افزایش معنیدار غلظت پتاسیم ادرار، کومادا و همکاران - 2003 - افزایش معنیدار سطح کلسیم ادرار بعد ازفعالیت بدنی را در تحقیقات خود گزارش کردهاند. نتایج متفاوت پژوهشهای انجامشده در این زمینه، افت کیفیت اجرای ورزشکاران و آسیبدیدگیهای ناشی از به هم خوردن تعادل الکترولیتها در هنگام فعالیتهای ورزشی از ضرورتهای انجام این تحقیق بود.
هدف از انجام این پژوهش،بررسی تأثیر آزمون هوازی بالک ور به عنوان یک جلسه فعالیت بدنی فعالیت هوازی پیشرونده بر تغییرات الکترولیت ها - سدیم، پتاسیم،کلسیم - و هورمون آلدوسترون ادرار ورزشکاران بود.
.2 روش تحقیق
نوع پژوهش مورد استفاده در این تحقیق از جمله طرحهای شبه آزمایشی و از انواع طرح پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه آزمایشی بود.
جدول -1طرح پیش آزمون و پس آزمون یگ گروهی
E :گروه آزمودنی تحقیق
:T1 جمع آوری نمونه ادرار24ساعته آزمودنیها قبل از انجام فعالیت
: X انجام آزمون هوازی بالک ور بر روی نوارگردان
:T2 جمع آوری نمونه ادرار24ساعته آزمودنیها بعد از انجام فعالیت
جامعهی آماری تحقیق،داوطلبین شرکت در پژوهش از بین بازیکنان 10تیم شرکتکننده در مسابقات لیگ فوتسال شهرستان منوجان بودند و تعداد 15 نفر از داوطلبان به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. نمونههای انتخابشده جهت شرکت در جلسه توجیهی دعوت شدند. ابتدا رضایتنامه کتبی از شرکتکنندگان در پژوهش اخذ شد، سپس اطلاعات لازم در مورد وضعیت سلامتی، رژیم تغذیهای و یا مصرف داروی خاص از طریق پرسشنامه خود اظهاری سلامت که به وسیله محقق ساخته شده بود جمعآوری گردید. سپس در همان جلسه مراحل اجرایی تحقیق، وظایف تیم تحقیق و برنامه زمانی مراجعه آزمودنیها توضیح داده شد.
آزمودنیها طبق برنامه زمانبندی با همراه داشتن نمونه ادرار24ساعته قبل از انجام فعالیت جهت انجام فعالیت بر روی نوار گردان به محل پایگاه ورزش قهرمانی شهر منوجان مراجعه کردند. در ابتدا فشارخون و ضربان قلب آزمودنیها برای جلوگیری از حوادث احتمالی توسط تیم پزشکی بررسی و ثبت شد، وزن و قد آزمودنیها برای محاسبه شاخصهای آنتروبومتریکی اندازهگیری شد.سپس آزمودنیها یک جلسه فعالیت هوازی پیشرونده - آزمون بالک ور: آزمون هوازی که هدف آن برآورد توان هوازی و هزینه اکسیژن مصرفی افراد است.
آزمون بر روی نوار گردان انجام میشود و دارای 26 مرحلهی یک دقیقهای با سرعت ثابت سه مایل در ساعت میباشد که در هر مرحله شیب یک درجه افزایش مییابد و آزمون زمانی به اتمام خواهد رسید که آزمودنی قادر به ادامه آزمون نباشد و یا علائم بالینی مبنی بر منع نسبی یا قطع آزمون ظاهر شود - شریفی و همکاران، - 1386 را بر روی نوارگردان انجام دادند و نمونه ادرار24ساعته آزمودنیها بعد از انجام فعالیت - پس آزمون - نیز در ظرفهای مخصوص جمع آوری شد.
میزان سدیم و پتاسیم ادرار در آزمایشگاه به روش Ion Selective Electrod - ISE - و میزان کلسیم ادرار به روش کالریمتریک آرسنازو به کمک کیت شرکت Roche ساخت کشور آلمان و میزان آلدوسترون ادرار به روش - Raodio Immono Assay - RIA و با کیت ABCdirolition ساخت کشور آمریکا تعیین شد. در آمار استنباطی برای اثبات توزیع طبیعی دادهها از آزمون کولوموگروف- اسمیرنوف وجهت مقایسه میانگینهای قبل و بعد گروه تجربی از آزمون T همبسته به کمک نرمافزار SPSS نسخه 18 استفاده و سطح معنیداری در تجزیه و تحلیل اطلاعات =0/05 در نظر گرفته شد.
.3 نتایج تحقیق
در جدول -2 شاخصهای آنتروپومتریک آزمودنیهای تحقیق شامل سن،قد،وزن وتودهی بدنی و در جدول -3 مقادیر میانگین و انحراف معیار متغیرهای تحقیق در پیش آزمون و پس آزمون و نتیجه آزمونT همبسته ارائه شده است.
جدول -2 شاخصهای آنتروپومتریک آزمودنیهای تحقیق
جدول -3 مقادیر میانگین و انحراف معیار متغیرهای تحقیق در پیش آزمون و پس آزمون و نتیجه آزمونT همبسته
در نمودارهای 1و2و3و4 مقادیر میانگین غلظت سدیم، پتاسیم، کلسیم و هورمون آلدوسترون ادرار آزمودنی های تحقیق در پیش آزمون و پس آزمون با هم مقایسه شده است.
نمودار - . - 1 مقایسه میانگین غلظت سدیم ادرار آزمودنیها در پیش آزمون و پس آزمون
