بخشی از مقاله
چکیده:
کودهاي نیتروژنه بیشترین کاربرد را بین کودهاي شیمیایی در باغات دارند. این کودها بدلیل حلالیت بالا در صورت عدم مدیریت درست، موجب آلودگی آب ، خاك، هوا و محصولات کشاورزي میگردند. محلولپاشی برگی نیتروژن در تولید میوه بهمان اندازه و گاهی بیشتر از مصرف کود در خاك موثر است، به شرطی که نیتروژن به مقدار کافی مصرف شود. طرح با 8 تیمار ، 3تکرار در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی در درختان بارده پرتقال واشنگتن ناول به اجراء در آمد.
تیمارها شامل: – 1 شاهد، -2 محلولپاشی زمستانه نیتروژن ، -3 محلولپاشی نیتروژن در گلدهی کامل،-4 محلولپاشی نیتروژن یک هفته قبل از برداشت ومحلولپاشی نیتروژن یک هفته پس از برداشت، -5 محلولپاشی زمستانه نیتروژن +روي+بور، -6 محلولپاشی زمستانه نیتروژن +فسفر، -7 محلولپاشی زمستانه نیتروژن +پتاسیم، -8 محلولپاشی زمستانه نیتروژن +فسفر+پتاسیم. عملکرد و اندازه میوه هاي هر درخت در هر سال مورد اندازه گیري قرار گرفتند.
محلولپاشی زمستانه نیتروژن قبل از گلدهی - 160گرم نیتروژن به ازاي هر درخت از منبع اوره - موجب افزایش معنی دار عملکرد وتعداد میوه هر درخت طی سه سال متوالی گردید.همراه افزایش عملکرد تعداد میوه هاي درشت بازار پسند نیز افزایش یافت.
محلولپاشی عناصر نیتروژن ، فسفر و پتاسیم در زمانهائی از رشد درخت که بیشترین نیاز به آنها وجود دارد، میتواند جایگزین مناسبی براي کاربرد خاك کودهاي نیتروژنه در درختان مرکبات باشد.
مقدمه
کود دهی یکی از مهمترین فاکتورهاي مؤثر بر کیفیت میوه مرکبات میباشد. علائم کمبودعناصر غذائی خصوصا در اوائل پائیز و اواخر زمستان بفراوانی بصورت ریز برگی ، زرد برگی و حتی خشکیدگی سرشاخه ها در تمامی درختان مرکبات بلا استثناء دیده میشود. با توجه به آهکی بودن خاك ها، حل شدن کربناتها و بی کربناته بودن آب آبیاري موجبات رسوب و تثبیت مواد غذایی و عدم کارآیی مکانیزم هاي موثر در جذب آنها را به دنبال دارند. محلولپاشی از روشهاي مؤثر کوددهی در درختان میوه - به ویژه در مناطق با خاکهاي آهکی - شناخته شده است. محلولپاشی برگی نیتروژن در تولید میوه بهمان اندازه و گاهی بیشتر از مصرف کود در خاك موثر است، به شرطی که نیتروژن به مقدار کافی مصرف شود
لویت - - 1999گزارش نمود که محلولپاشی نیتروژن - از منبع اوره - در درختان مرکبات در زمانهاي قبل از گلدهی،در مرحله گلدهی ودر مرحله رشد میوه موجب افزایش گلدهی،افزایش تشکیل میوه و در نهایت افزایش عملکرد وکیفیت میوه و کاهش سال آوري میگردد. محلولپاشی فسفات پتاسیم نیز باعث افزایش کیفیت میوه گردید.
فوزي و همکاران - - 1984گزارش نمودند که در سال""OFF درختان پرتقال واشنگتن ناول غلظت عناصر ریز مغذي برگ علی الخصوص روي و منگنز پائین و نسبت نیتروژن ، فسفر و پتاسیم بالا میباشد، عکس وضعیت فوق در سال""ON رخ داد. محلولپاشی کلاتهاي آهن، روي و منگنز موجب افزایش عملکرد در هر دو سال آور و نیاور گردید.عملکرد حاصل از تیمارN,P,K, Fe ,Mn,Zn در سال نیاور برابر با تیمار شاهد سال آور گردید.
درنهایت فوزي و همکاران نتیجه گرفتند که کاربرد متعادل عناصر میکرو سبب کاهش سال آوري میگردد. توصیه شده است که در سال با عملکرد پائین بایستی کود کمتري نسبت به سال با عملکرد بالاتر بکار برد. هنگام سال آوري برگهاي درختان پرتقال والنسیا داراي نیتروژن و فسفر کمتري نسبت به سال با پر محصول میباشند - 4 و . - 5 برگهاي درختان نارنگی کینو در سال پرمحصول دچار زردي و ریزش شدید میشوند. هدف این تحقیق تعیین زمان محلولپاشی نیتروژن جهت توسعه متابولیسم گیاه در مراحلی از رشد که نیاز بالائی به آنها میباشد، به منظور افزایش تشکیل، عملکرد و کیفیت میوه درختان مرکبات بود.
مواد و روش ها
طرح با 8 تیمار ، 3تکرار در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی در درختان بارده پرتقال واشنگتن ناول به اجراء در آمد. تیمارها شامل:
– 1 شاهد، -2 محلولپاشی زمستانه نیتروژن - غلظت 0/5درصد، ابتداي اسفند ماه - ، -3محلولپاشی نیتروژن در گلدهی کامل - با غلظت 1درصد، اوائل تا اواسط فروردین - ، -4 محلولپاشی نیتروژن یک هفته قبل از برداشت - با غلظت1درصد، اوائل آذر - ومحلولپاشی نیتروژن یک هفته پس از برداشت - با غلظت1/5درصد - ، -5محلولپاشی زمستانه نیتروژن +روي+بور، -6 محلولپاشی زمستانه - ابتداي اسفند ماه - نیتروژن +فسفر، -7 محلولپاشی زمستانه - ابتداي اسفند ماه - نیتروژن +پتاسیم، -8 محلولپاشی زمستانه - ابتداي اسفند ماه - نیتروژن +فسفر+پتاسیم.
عملکرد و اندازه میوه هاي هر درخت در هر سال مورد اندازه گیري قرار گرفتند. نیتروژن از منبع اوره، فسفر و پتاسیم از منابع دي آمونیم فسفات و سولفات پتاسیم استفاده گردید. داده هاي جمع آوري شده توسط نرم افزارهاي رایانه اي مورد تجزیه واریانس و مقایسه میانگین قرار گرفتند.
نتایج و بحث
جهت اینکه در مراحل مختلف محلولپاشی مقدار یکسانی ازت - 160گرم به ازاي هر درخت - در اختیار گیاه قرار گیرد حجم محلول مورد استفاده با توجه غلظت آن تنظیم شد. از اینرو در غلظتهاي 0/5،1/0 و1/5 درصد ازت حجم محلول مورد استفاده در هر درخت به ترتیب برابر با 32 لیتر،16 لیتر و 10/7 لیتر بود.
جدول اثر زمان محلولپاشی زمستانه نیتروژن برعملکرد درختان پرتقال واشنگتن ناول
