بخشی از مقاله
چکیده
با گسترش فناوریها و ارتباطات روزمره سازمانها و کاربرد و مزایای بی شمار آنها ، سازمانها به سرعت متحول می شوند. به طور مشخص با تغییر رویهها و ماموریتهای سازمان و تغییرات ساختاری و نیز با تغییرات در نیروی کار متخصص ، دانش و تجربه قابل ملاحظهای که در گذر زمان و با صرف هزینههای بالا به وجود آمده است ، از دست خواهد رفت و سازمان و افراد از آن محروم خواهند شد. برای به دست آوردن توان تبدیل دانش و تجربیات به مزیت رقابتی و اشتراک آنها ، لازم است عوامل راهبردی استقرار موفقیتآمیز مدیریت دانش بررسی شده و در این جهت توسعه داده شوند. پژوهش حاضر پیرامون » بررسی وضعیت عواملراهبردی موفقیتاستقرار مدیریت دانش در سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی میباشد … روش پژوهش توصیفی است ؛ مشارکت کنندگان ٌٌّ نفر از کارشناسان،کارشناسانارشد،روسا و سرپرستان و مدیران بوده که در سطوح مختلف سازمان منطقهویژهاقتصادی پتروشیمی مشغول به فعالیت میباشند و با استفاده از نمونهگیری تصادفی و طبقهبندی در این پژوهش مشارکت داشتند.
ابزار اندازهگیری پرسشنامهای با َُ سوال است که بر اساس مقیاس پنج درجهای لیکرت ساخته شد . در تدوین پرسشنامه اعتبار صوری و محتوا بکار رفت و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ شامل روشهای آمار توصیفی ، تحلیل عاملی ، SPSS مقدار ٍٍَ./ محاسبه شد. در بخش مربوط به تحلیل استنباطی، آزمون مدل مفهومی پژوهش از روش الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد کلیه محاسبات آماری از بسته نرم افزاری SPSS ویرایش ٌُ و LISREL ویرایش َ؟َ انجام شده است . یافتههای پژوهش بیانگر آن است که عوامل راهبردی موفقیت استقرار مدیریت دانش که به دو دسته سخت افزاری و نرم افزاری قابل تجزیه و تحلیل میباشند و عوامل راهبردی سخت افزاری و عوامل راهبردی نرم افزاری بر موفقیت استقرار مدیریت دانش تاثیر داشته و در وضعیت مطلوبی بسر میبرند .
کلید واژه: مدیریت دانش ، عوامل راهبردی استقرار موفقیتآمیز ، مزیت رقابتی
مقدمه
امروزه سازمانهایی موفق هستند که ماهیتی رقابتی و جهانی داشته باشند. سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی نیز به تعریف برنامههای اجرائی جهت محقق ساختن اهداف استراتژیک و متعاقبا استراتژیهای کلان خود پرداخته است تا از این طریق ضمن ایجاد مزیت استراتژیک برای خود، به نوع جدیدی از سازمان تبدیل شود که قابلیت خلق دانش برای حداکثر سازی موفقیت استراتژیک را دارا باشد.
از این رو با توجه به اینکه یکی از برنامههای مدیریت سازمان استقرار نظام مدیریت دانش در سازمان میباشد ، در این پژوهش بنا داریم تا ضمن مطالعه سازمان و شناسائی عوامل راهبردی موفقیت استقرار مدیریت دانش برگرفته از پیشینه موضوع به یک جمع بندی رسیده و مهمترین عوامل را با توجه به وضعیت سازمان شناسائی و استخراج کرده و با استفاده از یک الگوی پژوهشی تاثیر هر یک از این عوامل را بر موفقیت استقرار مدیریت دانش در سازمان بسنجیم و در نهایت به این نتیجه برسیم که باتوجه به وضعیت موجود، آیا سازمان منطقه ویژه آمادگی جهت اجرای موفق مدیریت دانش در سازمان را دارد یا خیر ؟ چرا که سازمان منطقه ویزه اقتصادی پتروشیمی بندر امام خمینی نیز مانند سازمانهای مشابه دیگر حفظ و توسعه مزیت رقابتی را یکی از بزرگترین دغدغههای خود می داند و همیشه تلاش داشته تا دانش را بطور موثرتر و کاراتر مدیریت کند تا وقتی که افراد سازمان استعفا میدهند یا به هر علتی سازمان را ترک میکنند از عملکرد سازمان کاسته نشود.
چراکه دراثر فرآیندهای کاری، شرکت دانش زیادی را تولید میکند. وجود منابع دانشی و تلاش برای حفاظت از دارائیهای فکری سازمان توسط افراد و گروهها در سازمان به وفور به چشم می خورد بیآنکه بتوان از این منابع برای یادگیری و تصمیم سازی در سازمان استفاده کرد.جابه جائی منابع انسانی و خروج احتمالی آنها از سیستم به دلایل مختلف به خروج سرمایههای فکری می انجامد و این بدان معنی است که باید منابع محدود سازمانی را کار گرفت و هر روز از نو تجربه کرد .
اگر بپذیریم که مهمترین ثروت یک سازمان و تشکیلات سازمان،انسانها هستند و اگر این مطلب واقعیت داشته باشد که کارکنان هر سازمان تعیین کنندهترین عامل برای بقا،توسعه و تعالی آن سازمان هستند،پس باید گفت خلق بهترین شرایط و بیشترین بهرهوری سازمان در گرو گسترش توانائی و پرورش کامل استعداد درونی و بیرونیکارکنان است،حتیدربدترین شرایطاز لحاظ محدودیت منابع انسانی . پیتر دراکر - - Peter Drucker اندیشمند مدیریت معتقد است که از حالا به بعد کلید موفقیتهای سازمانی دانش است. و دانش را بعنوان پایههای رقابت در جامعه فراصنعتی معرفی کرد. او در جائی دیگر اضافه میکند که ارزش از طریق نوآوری و تولید ایجاد می شود که هر دو در گرو به کارگیری دانش است.
در شرکتها و موسسات و سازمانها آنچه که میدانند - سرمایه فکری - بیش از آنچه دارند - سرمایه عادی - اهمیت داشته و می بایستی دانش را تنها منبع بی پایانی دانست که با استفاده بیشتر، حجم آن بیشتر می شود. در همین راستا پیتر سنگه - - Peter Senge معتقد است که در عصر حاضر سازمانهائی موفق هستند که همه کارکنان آن برای بالا بردن سطح توانائی خود بکوشند،و وظیفه مدیر این است که شرایطی را ایجاد کند که همه کارکنان به سوی بالابردن توانائی خود حرکت کنند.
در عرصه رقابت کنونی اصلیترین مزیت رقابتی برای سازمانها توان آنها در مدیریت دانش محسوب می شود و عمده ترین سرمایه آنها دانشی است که به آن دسترسی دارند .وقتی کارکنان سازمان با مزایا و راهکارهایی که اجرای مدیریت دانش در بهتر شدن محیط کار و دانشگر شدن منابع انسانی ایجاد میکند، آشنا باشند و زمینههای لازم برای بهرهگیری و همچنین تجهیز و به روز کردن آن از طریق اضافه کردن دانش را بشناسند ، در قبول و بهبود آن بیشتر میکوشند.
این پژوهش کمک میکند تا از میزان آمادگی زیرساختها و عناصر اساسی پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی پیش از هر اقدام و صرف هزینه آگاه شده ودر صورت نیاز برای بهبودی آن اقدام شود. همچنین نسل فعلی کارکنان شاغل در سازمان منطقه ویژه بایستی هر آنچه را که در طول خدمت خود در سازمان آموخته اند به نسل بعدی بیاموزند تا نسل بعدی وقت و نیروی خود را برای پیشبرد دانش موجود و کسب تخصصها و مهارتهای فنی جدید وقف نمایند ، نه اینکه وقت خود را به کشف دوباره کشف شده ها بگذارند و این میتواند یکی دیگر از مسائلی باشد که بایستی از طریق مدیریت دانش در سازمان به آن رسیدگی کرد.
