بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مدیریت دانش معرفی راهکارهایی است که سازمان را در نیل به سوی اهدافش یاری رساند موفقیت مدیریت دانش نیازمند عزم جدی سازمانها برای بر طرف کردن موانع موجود بر سر راه مدیریت دانش است. مدیریت دانش باید در سازمان ها باور شود وکارکنان ومدیران به اثر بخشی آن اعتقاد پیداکنند وتنها در این صورت است که برای رفع موانع اقدام خواهند کرد.. در مقاله حاضر راهکارهایی برای مقابله با امشکلات و تسریع فرایند پیاده سازی مدیریت دانش ارائه میشود.
مقدمه
در دسته بندی ای که از سوی صاحب نظران کسب و کار ارائه گردیده ، دهه 1980 را دهه جنبش کیفیت - تاکید بر اینکه برای دستیابی به کیفیت بهتر ،همه کارکنان باید از قدرت فکری خود بهتر استفاده کنند - ، دهه 1990 را دهه مهندسی مجدد - استفاده از فناوری برای بهبود فرایندهای کسب و کار و کاهش هزینه ها - و دهه 2000 را دهه مدیریت دانش لقب داده اند . - فتحیان وقوامی فر ، - 1384 موانع و چالش های فراروی مدیریت دانش مرضیه شجاعی - امروزه دانش به عنوان دارایی رقابتی مهم به رسمیت شناخته شده ، و علاقه به مدیریت دانش در بیشتر سازمان ها افزایش یافته است.
در واقع مدیریت دانش به عنوان یک ابزار قوی ایجاد و حفظ مزیت رقابتی در حال ظهور است . - ajmaj,et,2010 - جهان پس از گذار از انقلاب های مختلف شاهد انقلاب اطلاعاتی بوده است که در آن منبع ارزشمند خلق ثروت ودر آمددانش است واهمیت یافتن آن در عصر دانائی موجب شکل گیری اقتصاددانش محور شده است .الزامات اقتصاددانش محور باعث ایجادتغییرات گسترده ای در ابعاد ساختاری ومحتوائئی سازمانها شده است ،بطوریکه ویژگیهای سازمان دانش محور اغلب متمایز از ویژگیهای سازمانهای سنتی وغیردانشی است.
در واقع امروزه منابع اقتصادی اصلی، سرمایه، منابع طبیعی، نیروی کار و . . . نیستند، بلکه منابع اقتصادی اصلی، دانش می باشد. بعد از قرن بیستم که قرن اقتصاد صنعتی بود، قرن بیست و یکم قرن اقتصاد اطلاعات و دانش می باشد.به گفته پیتر دراکر، »راز موفقیت سازمانها در قرن 21 همان مدیریت دانش« است. توجه به مدیریت دانش به عنوان ابزاری استراتژیک جهت پیشبرد منافع سازمان و موقعیت آن در عرصه رقابت ضروری است.مدیریت دانش همواره سازمان را در تغییرات جدید یاری می دهد.
دانش:
برای فهم مدیریت دانش نیاز به تعریف داده، اطلاعات و دانش داریم و به کمک این مفاهیم است که دامنه و عمق موضوع برای ما روشن می گردد. در واقع برای درک صحیح تعریف مدیریت دانش نیازمند این هستیم که دانش را جدای از داده و اطلاعات تبیین و تعریف نماییم. در این مقاله ما به تعریف مختصری از داده،اطلاعاتو دانش اکتفا می کنیم داده، واقعیت هایی خام هستند که به شکل اعداد و ارقام، حروف، تصاویر... قابل دسترس می باشند و به تنهایی معنا و مفهومی را به ذهن متبادر نمی کنند اطلاعات، داده های خاص هستند که گروه بندی، ذخیره، پالایش و سازماندهی شده اند تا بتوانند موجب تقویت یا تغییر فرایند ادراکات فردی و یا سازمانی شوند.
دانش، بلاکر در تعریفی گفته است که دانش مخلوطی سیال از اطلاعات، تجربیات و نگرش هایی است که بر اساس معیارهای منطقی سازمان یافته به عنوان چارچوبی جهت تجزیه و تحلیل، ارزشیابی و بهره مندی از اطلاعات جدید به کار گرفته می شود.دانشی که مفهومی در بر نداشته باشد در واقع اطلاعات خواهد بود و اطلاعات زمانی به دانش تبدیل می گردد که توسط اشخاص تفسیر گردیده، با عقای و تعهدات آنها آمیخته شده و به آن مفهوم داده شود.
در مرحله بعد از درک دانش خرد حاصل می شود.چنانچه خرد خویش را به کار ببندیم مهارت به دست می آید و هنگامی که مهارت خود را با دیگر مهارت ها تلفیق می کنیم تخصص ایجاد می گردد و سرانجام زمانی که بر تخصص خود تسلط پیدا کردیم خبرگی می یابیم - حسینی فرد و همکاران،. - 1389 دانش دارای ویژگی هایی نظیرذهنی بودن، ارزشمند بودن، کمیابی، غیرقابل جایگزین است. پولانی دانش را به دانش ضمنی و دانش آشکار طبقه بندی کرده است.
.نوناکو - - 1991 یک مدل برای ایجاد دانش سازمانی بر مبنای رابطه نزدیک دانش ضمنی و آشکارایجاد کرد - ,. - .shokri,et,2013 سطوح دانش شامل دانش پایه، دانش پیشرفته، دانش خلاقانه - نوآورانه - است : دانش پایه دانشی اساسی و اصلی است که همه سازمان ها به آن نیاز دارند. این دانش کمک می کند تا سازمان بتواند فعالیت های جاری خود را انجام دهدودانش پایه، آگاهی و شناخت از فعالیت های موجود، رویه های انجام کار، جریان فعالیت هاو چرخه انجام امور است. دانش پیشرفته دانشی است که در سطح بالاتری از دانش پایه قرار می گیرد این دانش به سازمان کمک می کند تا بتواند در فضای رقابتی قرار گیردو مانع عقب ماندگی سازمان از رقبا می شود.
در نهایت دربرگیرنده تسریع در روش های انجام امور، تحول در فرایندهای سازمانی، و بکارگیری تکنولوژی پیشرفته و جدید است. دانش خلاقانه دانشی است که در سطح بالاتری از دانش پایه و پیشرفته قرار می گیرد.این دانش، مزیت رقابتی اصلی سازمان محسوب می شودو سازمان را در سطح بسیار بالاتری از دیگر سازمان ها قرار داده و آن را به رهبر صنعت تبدیل می کند.سازمان هایی که دانش خلاقانه را تولید و بکار می گیرند در صف جلویی جریان سازمان های صنعت قرار دارند.
ویژگی های دانش
مک در موت - Mc Dermott-2001 - معتقد است که کسب اطلاعات در خصوص ویژگیهای دانش به اداره موثر آن کمک می کند. وی معتقد است همانگونه که مدیران در صورت اشراف به ویژگیهای کارکنان تحت سرپرستی، احتمال بیشتری برای موفقیت در اداره آنان دارند، اشراف به ویژگیهای دانش نیز چنین خاصیتی خواهد داشت. در واقع سازمانها برای مدیریت دانش باید بدانند چه چیزی را دارند اداره می کنند. مک درموت از ویژگیهای زیر به عنوان ویژگی های عمده دانش نام می برد:
- دانش، یک عمل انسانی و وابسته به انسان است. زیرا دانش در ذهن انسانها ایجاد میشود ورشد می یابد ودر حقیقت نتیجه تفکر انسان است.
- ارائه و توزیع دانش به رشد آن کمک می کند. دانش تنها دارائی شناخته شده ای است که وقتی دیگران در آن سهیم می شوند افزایش می یابد.
- دانش سریعا ایجاد نمی شود. از جمله ویژگیهای دانش این است که به صورت تدریجی ایجاد می شود وانباشتنی است. دانش گذشته در شکل گیری دانش جدید موثر است.
مدیریت دانش
از مدیریت دانش تعاریف متعددی ارائه شده است که در ادامه به چند تعریف آن اشاره می شود: ال وی و لایدنر مدیریت دانش را به عنوان فرایند سیستماتیک، سازماندهی و مبادله دانش اعضای سازمان به طوری که دیگران بتوانند برای کارامدتر و مولدتربودن از آن استفاده کنند، تعریف کرده اند زو و لیم مدیریت دانش را مدیریت فرآیندهای ایجاد،جذب،انتقال،اشتراک گذاری،بازیابی و ذخیره سازی داده،اطلاعات،تجربه های دانش و مهارت ها با استفاده متناسب اطلاعات و فناوری شبکه با تاید مشارکت در یادگیری سازمانی جهت کسب دانش در طول فرایندها،تعریف کرده اند.پولانی دانش را به دانش ضمنی و دانش آشکار طبقه بندی کرده اند. مدیریت دانش مجموعه راهبردها و فرایندها یی است که می تواند چرخه جریان دانش را به منظور برآورده ساختن انتظارات سازمان، مشتریان و ذینفعان در کل سازمان مدیریت نموده و دانش مطلوب و موردنیاز سازمان را در اختیار صاحبان منافع آن سازمان قرار دهد.
