بخشی از مقاله
هدف پژوهش حاضر، تبیین کلاس های چندپایه و روشها و راهبردهای مناسب تدریس چندپایه است. روش پژوهش حاضر توصیفی استروش. گردآوری اطّلاعات اسنادی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آموزش و پرورش یک حق عمومی است. بنابراین شرایط اقلیمی -منطقه ای، جمعیّت کم، مشکلات اقتصادی، نیاز به نیروی کار کودکان به عنوان کسب در آمد و ... نمی تواند مانع ارائه خدمات مناسب آموزشی باشد. چون کلاس های چندپایه - تدریس چندپایه - یکی از روش های آموزشی است که می تواند نیاز های بسیاری از واجب التعلیم ها را در مناطق محروم تامین نماید این مهم در اکثر کشورهای جهان به ویژه کشور های منطقه آسیا و اقیانوس آرام به عنوان یک راهکار شناخته شده مورد توجه خاص واقع شده است و رواج آن در بین کشور های منطقه متفاوت است. تدریس چند پایه اغلب موارد، آسان نیست، اما خوب انجام دادن آن به معنی این است که معلم به دانش آموزانی تدریس می کند، که در غیر این صورت قادر نمی بودند به مدرسه بروند، بنابراین معلم به آن ها کمک می کند تا دانش و مهارت مورد نیاز برای آینده امید بخش را کسب کنند. در این مقاله کلاس چندپایه توصیف شده و روشها و راهبرد های مناسب برای هرچه کاراتر شدن تدریس چندپایه ذکر شده است.
کلیدواژه ها: کلاس چندپایه- تدریس چندپایه- راهبردها.
مقدمه
همراه با توسعه فرهنگ و تمدن بشر و همچنین نیاز انسان به خواندن، نوشتن، حساب کردن و ... کم کم برتعمیم آموزش همگانی و همچنین بهره گیری از تعلیمات اجباری تأکید شده است، به گونهای که در اعلامیّه حقوق بشر آمده است : " هرکس حق دارد از آموزش و پرورش بهره مند شود. آموزش و پرورش لااقل تا حدودی که مربوط به تعلیمات ابتدائی و اساسی است باید رایگان باشد، همچنین آموزش و پرورش اجباری است " - صافی، . - 41 :1382 البته دستیابی به آموزش برای کودکان مناطق دور افتاده و یا کم جمعیت به شیوه رایج - کلاس تک پایه - ممکن نیست، و از راههای موجود برای دستیابی به آموزش تشکیل کلاس های چندپایه است. کلاس چند پایه یک سیستم آموزشی مستقل از ابتدائی و دارای معلّم مخصوص به خود نمی باشد، بلکه پایین بودن آمار دانش آموزان یک روستا تشکیل چنین کلاس هایی ضروری ساخته و اهمیّت پرداختن به این شکل آموزش نیز دقیقاً از همین جا ناشی می شود که محتوای کتاب های درسی و ساعات مصوب و امتحانات در کلاس های چند پایه با تک پایه فرقی نداشته ویک معلم عهده دار این همه وظایف می باشد - صمدیان، . - 12-14 :1386
یافته ها
برای تبیین هر چه بهتر کلاس چندپایه تعاریف زیر ارائه می شود:
تعریف نظری کلاس تک پایهٌیک: کلاس که فقط دانش آموزان یک پایه به خصوص، اما معمولاً با توانایی های مختلف را در بر داردمعمولاً. در چنین کلاس هایی دانش آموزان همسن هستند، امّا در برخی از کشورها که تکرار پایه و یا جهش پایه در آن متداول است، در این صورت ممکن است دانش آموزان همسن نباشند - نونان و هالاکٍ 1987؛ به نقل از http://multigrade.ioe.ac.uk درتاریخ . - 1393 /3/1 تعریف نظری کلاس چند پایهکلاسی: را که با حضور دانش آموزان دو یا چند پایه تحصیلی و یا تدریس یک معلّم در یک اتاق درس تشکیل و اداره می شود، کلاس چندپایه می نامند - صمدیان، 14 :1386؛ ماسون و برنٌ 1996، راسلٍ1998، به نقل از http://multigrade.ioe.ac.ukدرتاریخ 1393 /3/1؛ عزیزی، 1388، آقازاده و فضلی، :1386 مقدمه - .
معلّم چندپایه موقعیتی: است که در آن یک معلّم باید به پایه های متعدد به طور هم زمان درس بدهد. این موقعیت در همه ی مدارسی که پایه ها بیش بیش از معلمان است رخ می دهدبرخی. معلّمان چندپایه ممکن است دو پایه را درس بدهند اما برخی سه یا چهار پایه را تدریس می کنند. در مدارس خیلی کوچک ممکن است معلمان به پنج پایه - واخیراً شش پایه - به طور هم زمان زیر یک سقف تدریس کنند - مکوسانا و کاپیسا، ترجمه آقازاده، . - 8 :1386 تدریس چند پایه، به معنای سازماندهی کلاس، اداره نمودن دانش آموزان و سرانجام انتقال موفقیت آمیز برنامه درسی ویژه هر پایه است. یک معلم چند پایه مسئول هست که کلاس تان را طوری برنامه ریزی و سازماندهی کند که از فضا و امکانات و منابع موجود بهترین نتیجه را کسب کند. همانطور که در شکل 1 نشان داده شده است، مدیریت یک کلاس چند پایه پیرامون سه بعد میچرخد.
