بخشی از مقاله
چکیده:
هدف اصلی ازپژوهش حاضرتبیین وتحلیل فلسفه تربیتی اسلام می باشد. پژوهش ازنوع نظری وروش آن توصیفی استنادی است، برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز ازروش کتابخانه ای وآثارمستندصحیح ومربوط استفاده شده است. نقش شگفت انگیزتربیت درزندگی انسان برهیچ خردمندی پوشیده نیست چراکه تعلیم وتربیت صحیح می تواند فرد را به اوج ارزش انسانی برساند
فلسفه تربیت دانش تربیتی است که هدفش واکاوی مقاصد وهدف های نهایی تربیت است اصولا عالی ترین هدف ادیان آسمانی تربیت بشریعنی تهذیب نفس وتعدیل تمایلات وبالابردن روح وعقل بشر به بالاترین سطح کمالات اوبوده است
دراین میان دین اسلام به عنوان یک مکتب ونظام انسانی درهرزمینه جنبه تربیتی دارد. نتایج حاکی ازسرچشمه گرفتن فلسفه تربیت اسلامی ازعقیده توحیداسلامی می باشد که این فلسفه تربیتی براساس منابع ومعارف قرآن وفرمایشات پیامبراسلام - ص - وائمه اطهار - ع - برای رسیدن به اهداف پی نهادی تلاش می کند که یکی بقای انسان ودیگری تعالی انسان به پایه های که درخورجایگاه هستی اوست.
-1مقدمه
فلسفه ارتباط عمیق و بنیادین با تربیت دارد، زیرا هر دو به بررسی موضوعاتی چون هستی، انسان و ارزش ها می پردازند. از این رو یکی از حوزه های اصلی که فیلسوفان به بررسی و تحقیق درباره ی آن پرداخته اند، تربیت بوده است
فلسفه تربیت، دانش تربیتی ای است که هدفش واکاوی مقاصد و هدف های نهایی تربیت است. این دانش روش های پژوهش و تربیت را تأمین کننده می باشد، که این هدف ها را باز می شکافد و معیارهایی را که بر اساس آنها درباره ی این مسایل داوری می شود شرح می دهد، سپس سازوار با این امور، میان فراگیر با محیط ارتباط برقرار می سازد
بعبارتی دیگرفلسفه تربیت، بررسی و شناخت تحلیلی و انتقادی مسائل اساسی تربیت و تجارب تربیتی انسان در ارتباط با کل هستی است، یعنی در فلسفه تربیت، در جستجوی تربیت انسان کامل از طریق انتخاب بهترین هدف محتوا و روش و غیره خواهیم بود
شناخت واقعی و معتبر فلسفه تربیت اسلامی برای همه ضرورت دارد زیرا:
-1 پانزده قرن است که به طور رسمی وارد فرهنگ انسان شده است، بدیهی است که اگر آدم - ع - را نخستین پیامبر الهی بدانیم، که جز این هم نیست و دین الهی را دین اسلام بخوانیم در این صورت تاریخ اسلام با تاریخ پیدایش نخستین انسان همزمان می شود.
-2 بیش از یک ملیارد نفر از مردم جهان معاصر، اسلام را دین رسمی خود می دانند.
-3 اسلام با توجه به جهان شمول بودنش، طبعاً از جهان بینی خاص و بسییار وسیع و عمیق برخوردار است.
-4 خود دین اسلام، این چنین شناختی را ضروری و معتبر دانسته است که در قرآن کریم و احادیث معتبر به صراحت به آن اشاره شده است
-5 فلسفه تربیت اسلامی به عنوان نوعی جهان بینی خاص و قابل توجه، مورد مطالعه و تحقیق علمی دانشمندان و اندیشمندان معروف قرار گرفته است.
آنچه اینک به آن فلسفه اسلامی اطلاق می شود اگر به یقین بتوان به آن چنین عنوانی داد با احاطه و تسخیر همه مکاتب فلسفی به ویژه مکاتب فلسفی الهی، سازمان و شکل ویژه ای به دین اسلام، یعنی آیین محمدی بخشیده است
بنابراین تربیت اسلامی دارای ویژگی خاص است که این نظام تربیتی را در مقابل نظام های تربیتی دیگر در مقام برتری قرار می دهد و تربیت یافتگان این نظام را بارزتر و شاخص تر از تربیت یافتگان سایر مکاتب می نماید
میراث عظیم فرهنگ اسلامی که به یاری مترجمان، فیلسوفان و فلاسفه در قالب های گوناگون نظیر کلام، حکمت، عرفان، طب، نجوم، حدیث، روایت و تفسیر عرضه شده است منبع و سرچشمه ای جوشان و معینی داشته که همان »قرآن کریم« است
تعلیم و تربیت اسلامی با نزول قرآن تولد یافت و پیامبر اسلام - ص - که پروردگار او را به »نیکویی تربیت کرده بود« معلم و مربی آن شده و توالی این دو رویداد میمون و مبارک پرده از یک راز بر می دارد و آن اهمیت بسیار بالا یا کلیدی بودن دو عنصر برنامه و معلم در مجموعه »نظام تربیت اسلامی« است. این دو یعنی برنامه و معلم در حکم استوار این خیمه بلندند
هدف غایی تربیت در هر مکتبی، کمال مطلوب آدمی است و باید تمام فعالیت های او متأثر از آن باشد. برای مثال هدف غایی از نظر اسلام که حقیقتی بی نهایت و جامع تمام ارزش هاست