بخشی از مقاله
چکیده
تفاوت و تبعیض قائل شدن بین فرزندان موضوع جدیدی در خانواده ها نیست. این امر از گذشته های دور تا به امروز وجود داشته است . معمولا والدین یکی از فرزندان خود را بیشتر دوست دارند و معمولا همان فرزند قربانی می شود، زیرا رشوه زیادی از پدر و مادرش دریافت می کند. به این فرزند محبت و توجه زیادی می شود و امکانات بیشتری در اختیار وی قرار می گیرد. این محبت های افراطی باعث می شود که او نتواند در زندگی آینده اش موفق عمل کند، میزان سازگاری او در زندگی کمتر است و تاب مقاومت در برابر مشکلات را ندارد زیرا همواره از حمایت های بی دریغ والدین برخوردار بوده است.
این دسته از افراد یا در زندگی بسیار دست و پا چلفتی می شوند و یا زورگو که در هر دو صورت ناموفق خواهند بود . تحلیل محتوای کیفی است . جامعه جوانان شهرستان کازرون - 18 - نفر بودند که به روش مبتنی بر هدف، انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. یافته ها: کدهای اولیه حاصل از تحلیل اطلاعات شامل83 کد می باشد که این کدها حاصل پیاده کردن و مرور دقیق بیانات شرکت کنندگان جهت دست یافتن به فهم عمیق در مورد تجارب آنان و انتخاب عبارت مهم در مورد پدیده مورد مطالعه است .
از دسته بندی کدها در نهایت5 مفهوم اصلی استخراج شد که این مفاهیم در بر گیرنده نیازهای اساسی آموزش والدین در برقراری ارتباط با فرزندان و جلوگیری از تبعیض میان آنان می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که والدین با کمبود مهارتهای آموزشی کافی برای ارتباط با فرزندانشان روبرو می باشند که برخی شامل: عدالت، مقایسه، فاصله، امتیاز دادن، جنسیت و... می باشند.
زمینه و هدف
تفاوت نهادن میان فرزندان امری بسیارظریف و حساس است و نیاز به کمال دقت و ظرافت دارد؛ زیرا ممکن است فرزندان آن را تبعیض پندارند.بدون شک والدین همه فرزندان خود را دوست دارند اما تفاوت در چگونه دوست داشتن است. در واقع آن ها در چگونگی دوست داشتن بین فرزندان فرق می گذارند.نکته بسیار مهم اما فراموش شده در بسیاری از خانواده ها این است که والدین نمی دانند نقش پدرانه و مادرانه چقدر در زندگی و آینده کودک مهم است. پدر و مادر فرزندان خود را دوست دارند اما باید به شیوه های متفاوتی آن ها را دوست داشته باشند.
در خانواده باید مرد در راس هرم قدرت باشد. مهر و محبت خود را به اعضای خانواده ابراز کند و توان این کار را داشته باشد اما باید محبتش به فرزندان مشروط باشد و بین فرزندان بنا به تفاوت های شخصیتی و سنی تفاوت قائل شود. در خانواده پس از پدر و مادر، فرزند در رتبه سوم قرار دارد.
بسیاری از والدین آگاهانه یا ناآگاهانه با اعمال تبعیض میان فرزندان موجب اختلاف بین آنان و دلسردی از زندگی میشوند. برخی از این احادیث به تبیین جایگاه فرزندان در خانواده و تأثیری که بر حیات مادّی و معنوی والدین دارند، پرداختهاند. چنانکه فرزند را برکت خانه، گلی از بهشت و نشانه حد آخر خیرخواهی خداوند در حق بندگان بیان داشتهاند،[1]به طوری که دعای فرزند در حق والدین در این دنیا مستجاب و شفاعتش برای ایشان در آخرت پذیرفته خواهد شد
از اینروست که در احادیث، فرزندان صاحب حق شمرده شده و پدر و مادر در مقابل ایشان مسئول دانسته شده اند.
روش بررسی
مطالعه حاضر، یک مطالعه کیفی بوده است که در آن ازروش پدیدار شناسی استفاده شده است. اصطلاح پدیده شناسی از یک لغت یونانی که به معنای نشان دادن، دیده شدن و ظاهر شدن می باشد، مشتق شده است .پ
پدیدار شناسی ، اساساً مطالعه تجربه زیسته یا جهان زندگی است
پدیدار شناسی می کوشد معانی را آن چنان که در زندگی روزمره زیسته می شوند آشکار نماید
اطلاعات دهندگان ، شامل جوانان شهرستان کازرون می باشد که در زندگی خود مورد تبعیض والدینشان قرار داشته اند - 18 - نفر بوده اند و برای شرکت در این مطالعه اظهار رضایت نموده و توانایی یادآوری و توصیف تجاربشان از تضاد در زندگی را داشتند و به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. پژوهشگر پس از معرفی خود و بیان هدف این طرح و جلب اطمینان و اعتماد شرکت کنندگان در محرمانه بودن مصاحبه و آزاد بودن برای خروج از مطالعه در هر زمان و رعایت مسائل اخلاقی، مصاحبه را در محیطی آرام و در مجموع با 18مصاحبه انجام شد که در مدت زمان بین 5 تا 40 دقیقه بسته به تمایل مصاحبه شونده برای ادامه گفتگو ، به طول انجامید. این نوع مصاحبه ها به دلیل انعطاف پذیری و عمیق بودن، مناسب پژوهش های کیفی می باشند
سؤال کلی پژوهش به صورت " در مورد تبعیض هایی که والدینتان بر علیه شما داشته اند برایم صحبت کنید" مطرح شده و از آن جایی که مقایسه ، اصلی ترین صحبت آنها بود در بیشتر مصاحبه ها نیاز چندانی به هدایت مصاحبه به سمت موضوع مورد مطالعه احساس نشد. مصاحبه ها به وسیله گوشی موبایل ضبط گردید و سپس مطالب ضبط شده به دقت شنیده و سپس بر روی کاغذ ثبت گردید، برای آنالیز داده ها از رویکرد پدیدارشناسی 7 مرحله ای کلایزی استفاده شد . بدین صورت که:
-1 تمام توصیف های ارائه شده توسط شرکت کننده گان - پروتکل - را پژوهشگربه دقت خوانده تا بتواند تسلط کافی در فهم کلی مصاحبه پیدا نماید.
-2 سپس پژوهشگر به هر پروتکل مراجعه وجملات و عباراتی را که مستقیماً به پدیده مورد مطالعه مرتبط است استخراج نموده، این مرحله »استخراج جملات مهم « شناخته شده است.
-3 پژوهشگر سعی کرده با تلاش به معنای جملات مهم پی ببرد که به »فرموله کردن معانی« معروف است. که معنی هر جمله مهم استخراج و در حاشیه متن مصاحبه یادداشت گردید - کد - .
-4 مراحل فوق را برای هر پروتکل تکرار نموده و معانی فرموله شده و مرتبط به هم را در خوشه هایی از تم ها - موضوعات اصلی - قرار داده است، که دسته بندی کدها گویند که از طریق مراجعه به پروتکل های اصلی ، اعتبار خوشه ها را مورد بررسی قرار داده و این خوشه ها به پروتکل های اولیه ارجاع داده تا روایی آنها را مورد بررسی و تأیید قرار گیرد.
-5 سپس پژوهشگر به تلفیق نتایج در قالب یک توصیف جامع از موضوع مورد پژوهش پرداخته است که در این مرحله یک توصیف جامع از نتایج و خوشه ها تهیه گردیده است.
-6 سپس به فرموله کردن توصیف جامع پدیده تحت مطالعه به صورت یک بیانیه صریح و روشن از ساختار اساسی پدیده مورد مطالعه پرداخته شده است.
-7 از طریق مراجعه مجدد به هر یک از شرکت کنندگان نظر شرکت کنندگان در مورد یافته ها پرسید و نسبت به اعتبار سنجی نهایی یافته ها اقدام نمود، البته کلایزی معتقده محقق باید نسبت به این مراحل انعطاف پذیر باشد.
نمونه گیری از تاریخ94/5/1 شروع و تا زمان دسترسی به اشباع اطلاعات 16 - شرکت کننده - ادامه یافت - . - 94/5/15 در تحقیقات کیفی تکرار اطلاعات قبلی و یا تکرار درون مایه ها با نکات برجسته ، نشان دهنده کفایت حجم نمونه است - علوی، ربیعی و کریمی،. - 1386 بدین معنی که پس از مصاحبه هیچ تجربه جدید دیگری در بین صحبت های آنها دیده نمی شد و همه تجارب بیان شده قبلی در حال تکرار شدن بودند.
یافته ها:
کمبود مهارتهای آموزشی و آگاهی دادن به والدین اساسی ترین نیاز افراد درزندگی و موضوعی است که در این پژوهش از اظهارات شرکت کنندگان درک گردید . یافته های حاصل از پژوهش در این حیطه در 83کد،12زیر مفهوم و5 مفهوم جای گرفتند که در دو جدول آوردیم یافته های جدول شماره1، حاوی کدهای اولیه حاصل از تحلیل اطلاعات است. این کدها حاصل پیاده کردن و مرور دقیق بیانات شرکت کنندگان جهت دست یافتن به فهم عمیق در مورد تجارب آنان و انتخاب عبارات مهم در مورد پدیده مورد مطالعه است .
عدالت
وظیفه والدین آشنا کردن فرزندان با مفهوم عدالت از همان دوران کودکی است. عدالت، ارزشی است که در اوایل زندگی از تعامل با والدین، معلمان و دیگر افرادی که سرمشق هستند کسب میشود. روانشناسان معتقدند رفتار والدین در برخورد با فرزندانشان اعتقاد به عدالت را در آنها شکل می دهد. همچنین یاد دادن مقررات جامعه و مقررات عادلانه اجتماعی نیز در شکلگیری عدالت در آنها موثر است. شرکت کننده شماره 1 بیان داشت: » والدینم در منزل بین من و برادرم فرق می گذاشتند و همیشه غذاهای بهتر و پول به او می دادند ولی به من توجهی نمی کردند «
وابستگی
ممکن است وابستگی یکی از فرزندان نسبت به والدین بیشتر باشد و همین وابستگی سبب شود تا والدین نسبت به آن فرزند رفتار محبتآمیزتری داشته باشند و همین مساله فرزند یا فرزندان دیگر را دلخور و ناراحت کند.
