بخشی از مقاله
چکیده
در سازمانهایی سازگار با مدل تجارت الکترونیک اغلب می بایست تغییرات برجسته ای را در مراحل تجاری سازمان شان ایجاد کنند واز این طریق با مشتری ها و تامین کننده ها در تعامل باشند. کوتاهی در این گروه از تغییرات می تواند تهدیدی برای وجود سازمان ها باشد، ازاین رو طرح ریزی استراتژیک امری مهم تلقی می گردد - محسنی مقدم، - 1386 .گام اساسی تدوین استراتژی طراحی اهداف استراتژیک تجارت الکترونیک در چارچوب سلسله مراتب اهداف یعنی چشم انداز، رسالت و اهداف بلندمدت و کوتاهمدت سازمانی می باشد - عزیزی و قربانی، . - 1385در این مقاله که بر اساس مطالعات کتابخانه ای اطلاعات گردآوری گردیده است ؛ به بررسی ضرورت بکارگیری مدل استراتژی کسب و کار و معرفی استراتژی ها؛ فرایند برنامه ریزی استراتژیک و اهداف استراتژیک در چارچوب چشماندازها، رسالت و اهداف برای فعالیت در محیط الکترونیک پرداخته می شود.
واژگان کلیدی: تجارت الکترونیکی ، استراتژی تجارت الکترونیکی ، مدیریت استراتژیک ، چشم انداز، اهداف
مقدمه
با جهانی شدن ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از یک طرف و تاثیر پیشرفت های تکنولوژیکی در صحنه های اطلاعات و ارتباطات، شیوه های سنتی تدوین استراتژی دیگر برای سازمان های درحال فعالیت مناسب نیست.در تجارت کسب و کار ، استراتژی مسیری را برای سازمان تعیین می کند که به تولید محصولات و خدماتی منجر می شود که مشتری خواهان آن است. استراتژی یعنی ابداع راهحل های تازه برای جلب مشتری و نه فقط تغییر شکل دوباره محصولات یا خدماتی که در گذشته مورد قبول بوده است. این امر نیازمند یک شیوه پویا و متعد مدیریتی به منظور مشارکت افراد در فرآیند استراتژی است - میرزاپور، . - 1387بدون وجود یک استراتژی مناسب تجارت الکترونیکی ممکن است کلیه تلاش های شرکت برای استقرار تجارت الکترونیک با شکست مواجه شده و ضمن اتلاف منابع مالی و انسانی حتی بقای سازمان نیز با تهدید روبرو شود - عزیزی و قربانی، . - 1385تحلیل محیط متغیر نیازمند فرموله کردن استراتژی ها و برنامه ریزی برای پیاده سازی آنهاست. - بدرحصاری، - 1391
تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیکی در حقیقت نوعی تجارت است که با استفاده از تدابیر ، وسایل و تجهیزات ، اسلوب ها و یا سیستم های الکترونیکی تکمیل یا تسهیل می شود - جوشقانی، . - 1383در اصل تجارت الکترونیکی می تواند تمامی جنبه های تجاری و اقتصادی را شامل شود. - دهقانی، . - 1389
چشم انداز تجارت الکترونیکی
چشم انداز آینده سازمان را نشان می دهد و ترسیم آینده سازمان توسط مدیران رده بالای سازمان است. بنابراین یکی از مهم ترین وظایف مدیران عالی سازمان و متصدیان تدوین استراتژی تجارت الکترونیک، تعیین چشم انداز تجارت الکترونیک سازمان است.چشم انداز های برتر و عالی تجارت الکترونیک چیزی فراتر از هدفهای تجاری یا درآمدی را منعکس می کنند.چشم اندازهای قوی و مناسب کارکنان را هماهنگ کرده و سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری بیشتر در سازمان تشویق می کنند - مختاری، . - 1388وجود چشم انداز قوی، کارا و مناسب علائمی را به بازار می فرستد که نشاندهنده توانایی سازمان جهت کسب رهبری بازارو تسلط بر بازار است.سازمان با تدوین چشمانداز تجارت الکترونیک وضعیت موردنظر و مطلوبی را که قصد دارد در آینده به آن برسد را مشخص می کند و جایگاه خود را در بازار الکترونیک روشن می سازد - عزیزی و قربانی، . - 1385
رسالت تجارت الکترونیکی
رسالت سازمان که از آن به عنوان مأموریت و بیانیه رسالتی یاد می شود اهداف بنیادی منحصر به فرد سازمان و یا دلیل وجودی را تعیین و سازمان را از سایر سازمانها متمایز و جهتگیری سازمان را مشخص می کند.رسالت سازمان ضمن اینکه چشم انداز سازمان را عینی و ملموس می کند اعتقادات و جهت گیری هایی را که مدیران دوراندیش سازمان درنظر دارند مشخص می کند - عزیزی و قربانی، . - 1385رسالت سازمانی تجارت الکترونیک باید عناصری چون تعهد سازمانی به ذینفعان در بازار الکترونیک، حوزه کسب و کار،منابع مزیت رقابتی تجارت الکترونیکی، تصویر آینده سازمان به بازار الکترونیکی را در بر گیرد. در رسالت تجارت الکترونیکی سازمان باید تغییرات محیط قانونی ، رقابتی ، اقتصادی و فناوری مورد توجه قرار گیرد - بدرحصاری،. - 1391
اهداف استراتژیک درتجارت الکترونیکی
سازمان هایی که قصد تدوین تجارت الکترونیک را دارند باید پس از تدوین چشم انداز و رسالت ، اهداف تجارت الکترونیکی مورد نظر خود را مشخص کنند.منظور از هدفگذاری تبدیل چشم انداز و رسالت سازمان به اهداف عملکردی معین و خاص است.اهداف تجارت الکترونیکی ، مقاصد نهایی فعالیت های تجارت الکترونیکی بوده و قابل اندازهگیری هستند. صفت مشخصه اهداف تجارت الکترونیکی کمیت پذیری آنهاست به نحوی که ملموس و عینی باشند. - بدرحصاری،. - 1391
استراتژی درتجارت الکترونیکی
استراتژی تجارت الکترونیک در چند سال گذشته بیشتر از سایر وجوه تجارت الکترونیک مورد توجه قرار گرفته است استراتژی مناسب بایستی نوع مشتری شرکت ، نوع محصول ،گستره جغرافیایی ، کانالهای تهیه و توزیع و مانند آن را انعکاس دهد. این استراتژی می بایست متناسب با استراتژی کلی شرکت و جزء مکمل فرآیند یکپارچه سازی بدون نقص تجارت الکترونیکی ، شامل ساختار وسیستم های تجارت الکترونیک باشد. در فرآیند ایجاد یک استراتژی مناسب برای پاسخگویی به تغییرات محیطی ، نیازمنداین است که سازمان فشارهای محیطی و فعالیت های زنجیره تامین را برای شناسایی فرصت ها در نوآوری فناوری اطلاعات تحلیل کند.برای این کار ، سازمان بایستی دارایی ها، منابع، شایستگی کارکنان را در نظر داشته و مکانیزم هایی که مزایای متمایزیرا در مقابل رقبا اعطا می کنند انتخاب نمایند. - Chung et al, 2003 -
تصمیم استراتژیک در مورد پیاده سازی مبادلات الکترونیکی با هر یک از طرفین مبادلات در سازمان به میزان آمادگی الکترونیکی آنها و استراتژی رقابتی شرکت وابسته است. استراتژی اول شامل ایجاد یک وبسایت جهت ارائه اطلاعات به مشتریان ،ایجاد نام و نشان تجاری برای شرکت ، فروش محصولات به شکل برخط ، سفارش گیری الکترونیک و یکپارچگی مبادلات می باشد. این استراتژی، تجارت الکترونیک را به عنوان مکانیسمی برای انجام فعالیت های بازاریابی در نظر می گیرد.این استراتژی به استراتژی تجارت الکترونیک مرتبط با توسعه پایگاه مشتری معروف می باشد.استراتژی دوم با تمرکز بر خدمت به مشتری شامل ارائه اطلاعات کامل در مورد محصولات ، تعاملات دو طرفه در هنگام فرآیند فروش و پس از فروش ، استقرار پایگاه داده جهت پرسش و پاسخ مشتری ، حفظ اطلاعات خرید مشتریان به منظور مطالعات استراتژیک ، ارائه واضح رویه های مرجوع ساختن کالا و ایجاد امنیت شدید در شبکه است.
استراتژی سوم با مدیریت خرید و طرف تامین کنندگان شرکت مرتبط است . این استراتژی شامل کاهش هزینه های مبادلات از طریق کاهش مذاکرات مربوط به جستجو ، قیمت ، پرداخت ها و یکپارچگی با تامین کنندگان می گردد.در این استراتژی از تجارت الکترونیک به منظور بهبود فرآیندهای خرید سازمانی استفاده می گردد - صنایعی و همکاران، . - 1389هفت استراتژی برای رشد در آمد تجارت الکترونیکی دستیابی به مشتریان جدید ، هدف قرار دادن بازارهای جدید ، فروش بیشتر به مشتریان موجود ،افزایش متوسط اندازه سفارش، گسترش خط محصول ، افزایش قیمت و تقابل کانال بازاریابی می باشد.
