بخشی از مقاله
خلاصه
در استان سیستان و بلوچستان نیز بدلیل افزایش جمعیت و نیازهای جامعه، کاهش پتانسیل منابع آب شیرین سطحی و زیرزمینی و در نتیجه کاهش شدید سرانه آب در دسترس در سالهای اخیر، مطالعه و بررسی منابع آب نامتعارف و جایگزینی بهینه و کاربردی این منابع در بخشهای مختلف مصرف بویژه در بخش کشاورزی که شرایط بهره برداری از منابع آب نامتعارف را دارند، لازم و ضروری به نظر می رسد. از جمله طرح ها و فعالیتهای قابل مطالعه در بخش آبهای نامتعارف، استفاده مستقیم و غیر مستقیم از آب دریا در مصارف بخش کشاورزی نواحی ساحلی جنوبی استان سیستان و بلوچستان، تحت عنوان مطالعات شورورزی میباشد. پژوهش حاضربا هدف استفاده پایدار از منابع آب وخاک شور جنوب کشور در کشاورزی انجام شده است. بدین منظور در دوسایت ناصرآباد در نزدیک کنارک و بریس در استان سیستان وبلوچستان ودر حاشیه دریای عمان اقدام به احداث مزارع الگویی شورورزی به مساحت تقریبی 4 هکتار و آبیاری با آب دریا با شوری متوسط 53 دسی زیمنس برمتر وشوری خاک 43 دسی زیمنس برمترگردید.گیاهان کشت شده شامل گونه های سالیکورنیا پرسیکا و سالیکورنیا بیگلوی و گونه های آتریپلکس شامل آتریپلکی کانسس،لنتی فرمیس و هالیموس میباشد. تجربیات بدست آمده نشان میدهد که امکان توسعه کشت سالیکورنیا بویژه گونه بیگلوی در شرایط کشت در زمان مناسب و همچنین آتریپلکس لنتی فرمیس بیشتر از گونه های دیگر فراهم است ودر صورت ادامه مطالعات میتواند به عملکرد اقتصادی مناسب از این محصولات دست یافت.
مقدمه
افزایش قابل ملاحظه نیاز آبی در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعت، شرب و بهداشت و نبود برنامه مدیریتی صحیح در این راستا سبب برداشت بیرویه از منابع آب موجود گردیده است . یکی از رویکردهای اصولی مقابله با بحران آب که در حال حاضر توجه اکثر دست اندرکاران امر تأمین آب در سراسر جهان را به خود معطوف ساخته است، ایجاد تناسب لازم بین حجم منابع و مصارف آب است. این امر بدان معنا است که در این رویکرد بهرهبرداری از منابع آب با کیفیت مناسب شرب برای مصارفی همچون کشاورزی، آبزی پروری، صنعت، مهندسی و مصارف غیرشرب شهری روشی نامناسب است. سازمان بهداشت جهانی معتقد است "هیچ آبی با کیفیت بهتر نباید جز در هنگام وفور برای مقاصد غیر ضروری بکار رود." لذا تلاش برای یافتن منابع مناسب برای تأمین نیاز مصارف غیر شرب در جهت حفظ منابع آب شرب در دستور کار قرار دارد. منابع آب نامتعارف بعنوان یک منبع قابل جایگزین با منابع آب شیرین،عمدتاً شامل منابع آب بازیافتی شامل پساب تصفیهخانهها، زه آب سطحی اراضی کشاورزی،آبهای شور و لب شور و آب دریا میباشند. بمنظور انتخاب محل سایت های مزارع الگویی شورورزی طی بازدیدهای متعدد از نوار ساحلی جنوب با درنظر گرفتن، جاده دسترسی،وضعیت توپوگرافی،نزدیدکی به منبع آبی - دریا - ، وضعیت پوشش گیاهی وسایر امکانات اقدام به انتخاب دو محل سایت در نوار ساحلی استان سیستان و بلوچستان شد.
-محدوده طرح
محدوده طرح مطالعات شورورزی، در نوار ساحلی جنوبی استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این محدوده در حوضه آبریز درجه 2 بلوچستان جنوبی قرار دارد. این محدوده در دو سایت ناصرآباد وبریس واقع در استان سیستان وبلوچستان احداث گردیده است. سایت ناصر آباد به مساحت تقفریبی 1 هکتار در فاصله تقریبی 10 کیلومتری بندر کنارک و در نزدیکی روستای ناصرآباد واقع شده است سایت بریس نیز در فاصله تقریبی 45 کیلومتری بندر چابهارو در فاصله 15 کیلومتری روستای بریس به مساحت تقریبی 4 هکتار واقع شده است. دسترسی به محل طرح از طریق جاده آسفالته بندر چابهار به بندر گواتر امکان پذیر می باشد. نقشه 2موقعیت محدوده سایت بریس نسبت به بندر چابهار و روستای بریس را نشان می دهد.
-الگوی کشت پیشنهادی
انتخاب گیاه پیشنهادی جهت کشت در مزارع الگویی براساس دامنه شوری منابع آب و خاک انجام شده است. نتایج آزمایش نمونه خاک منطقه در جدول ذیل ارائه شده است.
