بخشی از مقاله
چکیده:
پس از اجرای سه طرح جامع برای شهر تهران و به دنبال ان برای چند شهر دیگر ایران در سال 1382 به طور جدی و با الگو برداری از شهر هایی چون بارسلون و استامبول و... طرح جدیدی نوشته شد که در ان برای تمامی پلاکهای شهری برنامه ای مشخص وجود داشت و به دنبال همین مطالعات بود که نحوه استفاده از اراضی در قالب طرح هایی نظیر طرح تفضیلی، طرح هادی و طرح جامع به صورت جدی در تمام کشور شروع شد.هدف ما در این مقاله ارائه و شرح مطالبی درباره تعریف بنیادین شهر از جنبه های مختلف از جمله کارکرد، نقش و اندازه و وسعت میباشد همچنین بیان مطالبی در خصوص ویژگیهای هریک از طرح های شهرسازی نظیر طرح جامع، طرح تفضیلی، طرح هادی بوده و در پایان نیز به شرح عوامل موثر بر کاربری اراضی در طرحهای شهرسازی پرداخته شده است.
کلمات کلیدی: شهر، طرح های کالبدی، طرح تفضیلی، طرح جامع، طرح هادی، استانداردکاربری زمین، سرانه.
مقدمه:
طراحی شهری، رشته ای نو ظهور بوده وچند دهه نیست که از پیدایش ان میگذرد و به صورت میان رشته ای میباشد که از سویی با برنامه ریزی شهری دخیل و از سویی دیگر با رشته ی معماری مرتبط است، اما نه مانند برنامه ریزی شهری معادلاتی است که خروجی ثابت دارد ونه مانند معماری سلیقه ای و صرفا خلاقانه است، بلکه طراحی شهری تلفیقی است از علوم مختلف که با فن، هنر و علم ترکیب شده و هدفش ساماندهی وارتقاء کیفیت عرصه های همگانی به خصوص فضا های شهری میباشد، درعین حال لازم است در هر طرح شهری به بعد چهارمی به نام زمان توجه شود، زیرا تمام طرح های شهری بسته به زمان و مکان و موقعیت آن است که شکل میگیرد.[1] بنابراین انسان باعصر پیشرفت علم وفناوری واطلاعات، برای رفع نیاز های خود در جهت ارتقاء کیفیت شهری واسایش بیشتر طراحی شهری و مفاهیم ان را وارد عرصه زندگی خود نمودهاست.
در کشور ما نیز طراحی شهری با بهره گیری از علوم و تکنولوژی های نوین پس از اجرای سه طرح جامع برای شهر تهران و به دنبال ان برای چند شهر دیگر کشور در سال 1382 به طور جدی و با الگو برداری از شهرهایی همچون بارسلون، استامبول و... ، طرح جدیدی نوشته شد که دران برای تمام پلاکهای شهری برنامهای وجود داشت و به دنبال همین مطالعات بود که نحوه استفاده از اراضی درقالب طرحهایی مطرح شد از جمله طرح جامع سرزمین، طرح جامع شهر، طرح تفضیلی، طرح هادی و.... اشاره نمود که بعدا به تفضیل مطرح خواهدشد. ما در این مقاله سعی در معرفی و بیان قوانین شهرسازی و ارائه راهکارهایی جهت استفاده بهتر از اراضی در طرحهای شهرسازی داریم چرا که این امر باعث افزایش بهرهوری و صرفه جویی در هزینهها، زمان، امکانات موجود کشور و حرکت در راستای سیاستهای اقتصاد مقاومتی خواهدگردید.
تعاریف واصطلاحات شهرسازی
الف - تعریف کاربری ها:
مسکونی : به اراضی اختصاص یافته جهت سکونت خانوار ها اطلاق میشود.
باغات : به اراضی اختصاص یافته به باغات - اراضی مشجر اعم از محصور و غیر محصور - گفته میشود. تجاری - خدماتی : به اراضی اختصاص یافته برای انواع فعالیت های بازرگانی وخدمات انتفاعی وغیر انتفاعی گفته میشود.
اموزشی: به اراضی اختصاص یافته برای فعالیتهای اموزش رسمی و عمومی تحت مدیریت وزارت اموزش و پرورش و تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته میشود.
اموزش عالی: به اراضی که جهت فعالیتهای اموزش عالی و تکمیلی و پژوهشی بعد از دوره تحصیلات رسمی و عمومی - تحصیلات متوسطه - اختصاص داده میشود، گفته میشود.
مذهبی : به اراضی اختصاص یافته جهت انجام فرایض و مراسم دینی ومذهبی گفته میشود.
فرهنگی: به اراضی اختصاص یافته به فعالیتهای فرهنگی نظیر سینماها، گالریها، کتابخانهها و.... گفته میشود تفریحی و گردشگری : به اراضی اختصاص یافته جهت اقامت و سیاحت مرتبط با این کاربری گفته میشود.
درمانی : به اراضی اختصاص یافته برای خدمات پزشکی ، درمانی ، و سلامت انسان و دام و مددکاری های اجتماعی گفته میشود .
ورزشی: به اراضی اختصاص یافته جهت برگذاری مسابقات ورزشی و همچنین جهت انجام ورزش های مختلف از سطوح مبتدی تا حرفه ای میگویند.
اداری و انتظامی : به اراضی اختصاص یافته جهت استقرار وزارت خانه ها ، موسسات دولتی ، شرکت های دولتی ، موسسات و نهاد های عمومی غیر دولتی و مراکزی که برای فعالیت های نیرو های مسلح ونیرو انتظامی در نظر گرفته میشود.
تاسیسات شهری: به اراضی که جهت امور مربوط به تاسیسات زیر بنایی شهر و یا بهداشت شهر و شهروندان اختصاص میابد گفته میشود.
