بخشی از مقاله
چکیده عموماً ارزیابی چگونگی کاربری اراضی شهری، منعکس کننده ی تصویری گویا از نظر سیمای شهری و همچنین تخصیص فضای شهری به کاربردهای مختلف موردنیاز در طی زمان و در جهت رسیدن به اهداف توسعه ی شهری است. تحلیل کاربری اراضی شهری چگونگی استفاده از توزیع، حفاظت، ساماندهی مکانی - فضایی فعالیت ها و عملکردی های شهری را بر اساس خواست و نیازهای جامعه شهری، بررسی می کند. امروزه با توجه به رشد نابسامان کالبدی و بی تعادل شهرها در کاربری های موجود و از طرفی برای ارتقای کیفی شهرنشینی و تعادل بخشی و ساماندهی و بهینه گزینی کاربری ها ، اراضی شهرها، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. امروزه مفهوم زمین و فضای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی - اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده است. در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی شهری نیز بسیار وسیع و غنی شده است. استفاده از زمین و فضا، به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی بایستی تحت برنامه ریزی اصولی قرار گیرد . با عنایت به اطلاعات، شکل ها و جداول به دست آمده از این پژوهش و تحلیل وضع موجود می توان چنین نتیجه گیری کرد که دسترسی عادلانه به امکانات وکاربری ها که توسعه پایدار را در شهرها متبلور می سازد، در ساختار مدیریت کاربری های شهری یاسوج ملموس نمی باشد و حتی سیری که این مدیریت طی می نماید با استنباط از شرایط تغییر برخی از کاربری های مفید و ضروری جهت پایداری شهر، در حال کاهش می باشد. نتایج یافتهها نشان می دهد که بین نحوه توزیع کاربری اراضی شهری با رضایت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد و همچنین بین عوارض تعریف شده شهرداری با تغییرات کاربری اراضی نیز رابطه معنی داری وجود دارد.
مقدمه
شهر به عنوان کانون همه جاذبه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، مکانی است که انسان را از بربریت به اوج تمدن رسانیده و آگاهی های او را جلا و شکوه بخشیده است. در طول تاریخ پس از انقلاب کشاورزی ایجاد شهر دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان است. این روند اجتماعی برجسته ای بود که بیش تر موجب درگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط و انسان های دیگر گردید. در حقیقت در واکنش های انسان ها نسبت به هم و نسبت به محیط به تحول اجتماعی و دگرگونی فضائی امکان داد که نمود عینی آن بصورت یک پدیده نو که اصطلاحاً »شهر« نامیده می شود نمایان گردید - نظریان، :1389ص. - 21 شهر یک اثر هنری بزرگ است که آفرینندگانی به وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد. هدف غایی یک شهر ایجاد محیطی دلنشین و راحت برای مردمی است که در آن زندگی می کنند - زنگی آبادی و تبریزی، :1386ص. - 476 رشد فزاینده ابعاد شهرنشینی و شکل گیری مقیاس های جدیدی از رشد شهری در طی چند دهه اخیر موجب شده است که شهر و شهرسازی معاصر با چالش های نوینی مواجه گردد. به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر در ماهیت مسائل شهری و پیچیدگی این مسائل جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مسئله به منظور حل پایدار آنها را اجتناب ناپذیر ساخته است - حاجی پور، :1385ص. - 38 اصطلاح و مفهوم کاربری اراضی شهری، ابتدا در غرب و به منظور نظارت دولت ها بر نحوه استفاده از زمین و حفظ حقوق مالکیت مطرح شد. ولی همراه با گسترش شهرنشینی و رشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، و محتوای این مفهوم روز به روز وسیع تر شده است. امروزه، برنامه ریزی کاربری زمین شهری به مثابه آمایش اراضی شهری، به چگونگی استفاده و توزیع و حفاظت اراضی، ساماندهی مکانی B فضایی فعالیتها و عملکردها، براساس خواست و نیازهای جامعه شهری می پردازد و انواع استفاده از زمین را مشخص می کند - زیاری، :1386ص. - 15
اهداف تحقیق
-1شناسایی وضع موجود کاربری های اراضی در سطح شهر یاسوج و نحوه توزیع و استقرار آن ها نسبت به هم.
-2شناخت نارسایی ها و مشکلات مرتبط با عوارض تعریف شده بر روی کاربری های شهر یاسوج. -3ارائه راهکارههای اساسی در جهت توزیع مناسب کاربری ها در سطح شهر یاسوج.
سوالات تحقیق
سوالات تحقیق بدین شرح می باشد:
-1تا چه اندازه بین کاربری اراضی و عوارض تعریف شده آن رابطه وجود دارد؟
-2آیا توزیع و پراکندگی کاربری های موجود در سطح شهر یاسوج براساس نیاز شهروندان می باشد؟
فرضیات تحقیق
-1بین کاربری اراضی شهر یاسوج و عوارض تعریف شده شهری آن رابطه معنی داری وجود دارد. -2 رابطه معناداری بین نحوه توزیع کاربری موجود در سطح شهر و رضایت شهروندان وجود دارد.
پیشینه تحقیق
· قیطرانی و همکاران - - 1393 در پژوهشی به بررسی نقش سیاستهای زمین شهری - مالکیت و عوارض - در حیطه مدیریت زمین در شهر همدان پرداخته اند. نتایج پژوهش آنها نشان داده است که تنظیم الگوی مصرف زمین، برقراری ضوابط اصولی عوارض زمین، افزایش تراکم ساختمانی و از همه مهمتر افزایش آگاهی های اجتماعی و ایجاد باورهای عمومی مبنی بر بی دلیل بودن زمین، از ابزارهای مهم مدیریت زمین هستند. اگر چه تصاحب و تملک سطح اراضی شهری در مقیاس های متفاوت بیش از پیش صورت می گیرد، ولی باید دانست که نوع مصرف زمین به دلیل تمایزات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، فنی و تکنولوژیکی از کشوری به کشور دیگر و گاهی از شهری به شهری دیگر متفاوت می باشد.
· نصیری و نوری - - 1392 در پژوهشی به بررسی عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی شهر اسفراین پرداخته اند. این پژوهش از لحاظ روش تحقیق ، توصیفی - تحلیلی بوده و داده ها و اطلاعات مورد نیاز از روش اسنادی و میدانی جمع آوری شده است . جامعه آماری پژوهش را تمامی اعضای مدیریت شهری شهر اسفراین تشکیل داده اند که به علت کوچک بودن حجم جامعه از روش تمام شماری استفاده شده و تمامی مدیران که شامل 50 نفر بوده اند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار مورد استفاده این تحقیق نرم افزار GIS،SPSS بوده است . نتایج آزمون فرضیات پژوهش بیانگر آن است که ؛ فرضیه یک مبنی بر اینکه عوامل اجتماعی دلیل مهم درتغییرکاربری اراضی کشاورزی و سایرکاربری های شهراسفراین شده است ، تأیید و فرضیه دو مبنی بر اینکه شکل گیری سکونت های غیر استاندارد موجب شکل گیری نظام کاربری اراضی غیراستاندارد در شهر اسفراین شده است ، نیز مورد تأیید قرار می گیرند و همچنین دربین انواع کاربری های تغییر یافته در شهر اسفراین ،کاربری کشاورزی، فضای سبز بیشترین تغییرات را داشته اند.
· رضایی و رحیمی - 1392 - در پژوهشی به بررسی علل تغییر کاربری اراضی در طرحهای تفصیلی شهری و تأثیر آن پرداختند. ناکارآمدی طرح های توسعه شهری از جمله طرح های تفصیلی شهرها با واقعیت های موجود در جامعه در قالب پدیده های اجتماعی در شهرها بروز می کند. یکی از این معضلات تغییرات کاربری اراضی شهرهاست که بر خلاف ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی به صورت قانونی و غیرقانونی در شهرها شکل گرفته است. حاصل این تغییرات به وجود آمدن عدم تعادل در خدمات شهری و نزول مستمر کیفیت محیط شهرهاست. در این تحقیق سعی شده است که از طریق بررسی های
