بخشی از مقاله
چکیده:
افزایش تعداد مسافرین و پیشرفت چشم گیر صنعت هوانوردي، مسائلی را در مکان یابی فرودگاه ها ایجاد کرده است. به هر حال احداث فرودگاه با ملاحظات مربوط به آن فضاي قابل توجهی را در مجاورت یک شهر نیاز دارد که مستلزم برنامه ریزي دقیق و مطالعه همه جانبه از نظر اقتصادي، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی می باشد و محل آن از جهت موقعیت طبیعی، زمین شناسی و هواشناسی باید مناسب باشد.
بدین منظور در این پژوهش ضمن ارائه ي شاخص هاي استاندارد در مکان یابی فرودگاه ها، مشکلات حاکم بر فرودگاه بین المللی بوشهر را نیز مورد بررسی قرار می دهیم. در انجام این تحقیق از روش توصیفی_ تحلیلی و منابع کتابخانه اي و اطلاعات حاصل از اداره کل فرودگاه هاي استان بوشهر استفاده شده است. امید است ارائه ي این مقاله، گامی در جهت رسیدن به مکان یابی مناسب این فرودگاه در آینده نزدیک باشد.
مقدمه:
فرودگاه هاي بین المللی بخش مهمی از یک شهر و در واقع مرز هوایی کشور می باشند. امروزه با توجه به آمار پروازها و وسعت روز افزون میدان عملیات هوایی، تعداد و نوع هواپیما و افزایش سرعت آن ها، بهتر است به جاي لغت فرودگاه از اصطلاح بنادر هوایی استفاده نماییم. انتخاب مکان فرودگاه از لحاظ اقتصادي، اجتماعی و اثرات زیست محیطی نیز داراي اهمیت می باشد. مکان یابی نادرست، یکی از مهم ترین مسائلی است که در برخی فرودگاه ها با آن روبه رو هستیم، به گونه اي که در اثر این اشتباه آسیب هاي جانی و مالی فراوانی به وقوع می پیوندد.
در قدیم به دلیل عدم تناوب در پروازها، آلودگی ناشی از سر و صدا مشکلی براي جامعه ایجاد نمی کرد. هم چنین تراکم پایین جمعیت در مجاورت فرودگاه و ترافیک سبک هوایی از وقوع تصادفات جلوگیري می کرد. این در حالی است که افزایش اندازه و سرعت هواپیماها، باعث افزایش تجهیزات مورد نیاز براي فرود آن ها و ایجاد تغییرات در ساخت و ترکیب عملکردي باندها در فرودگاه شده است. هم چنین، افزایش قدرت خروجی موتور هواپیماها باعث افزایش آلودگی صوتی می گردد
عوامل تاثیرگذار در انتخاب محل فرودگاه:
عوامل زیر در انتخاب محل مناسب براي فرودگاه موثر می باشد:
-1 شبکه کشوري: محل انتخاب شده باید منطبق با شبکه هوایی کشور و به صورت جزئی از شبکه فرودگاه باشد.
-2 مورد استفاده فرودگاه: مشخص شود که فرودگاه جهت تردد هواپیماهاي نظامی یا تجاري استفاده می گردد.
-3 فاصله تقریبی تا فرودگاه هاي دیگر: محل فرودگاه باید با فاصله مناسبی از فرودگاه هاي دیگر انتخاب شود به طوري که نشست و برخاست هواپیماها در فرودگاه دیگر ایجاد مزاحمت نکند.
-4 امکانات دسترسی به فرودگاه: زمان لازم براي رسیدن وسایل نقلیه از محل هاي تجاري و یا مناطق مسکونی به فرودگاه نباید از 30 دقیقه تجاوز کند. بهترین محل، نزدیکی به بزرگراه هاست زیرا می توان با صرف حداقل زمان به فرودگاه دسترسی پیدا کرد.
-5 توپوگرافی: این قسمت شامل وضعیت طبیعی منطقه از قبیل پستی و بلندي، درختان و رودخانه ها می باشد.
-6 موانع: محل محوطه فرودگاه باید به گونه اي انتخاب شود که توسعه نهایی فرودگاه عاري از هرگونه مانعی باشد و یا در صورت وجود مانع بتوان آن را برطرف کرد.
-7 میدان دید: محل انتخاب فرودگاه باید از هرگونه وضعیت کاهش دهنده دید مانند مه، دود و غبار مبرا باشد.
-8 باد: باند پرواز باید به نحوي قرار گیرد که هواپیما هنگام نشست یا برخاست در جهت مخالف باد باشد. محل فرودگاه باید در امتداد جهت وزیدن باد به شهر واقع شود تا دود و غبار شهر در جهت مخالف فرودگاه حرکت نماید. هم چنین اطلاع از سرعت و جهت باد در سطح زمین براي خلبانان الزامی است
-9 آلودگی صوتی: محل فرودگاه باید به نحوي انتخاب شود که مسیرهاي نشست و برخاست هواپیما بر فراز زمین هاي غیرمسکونی و صنعتی باشد. آلودگی صوتی مربوط به ترافیک هوایی را باید عمدتا از طریق مکانیابی صحیح و ایجاد حریم حفاظتی بر پیرامون فرودگاه مهار کرد
-10 شیب بندي، زهکشی و خصوصیات خاك: احتمال جریان سیل، مطالعه بر روي محل هایی که داراي سطح آب هاي زیر زمینی بالایی هستند و نفوذ پذیري خاك در مکان یابی فرودگاه باید در نظر گرفته شود.
-11 گسترش آینده: با توجه به روند رشد جمعیت و افزایش تقاضا براي مسافرت با هواپیما، حجم ترافیک هوایی رو به افزایش بوده و در نتیجه افزایش تعداد باند پرواز، توسعه ي سالن هاي انتظار مسافر و خدمات فرودگاهی را می طلبد لذا با در نظر گرفتن گسترش پیش بینی شده فرودگاه، منطقه بزرگ تري را باید در شروع طرح در اختیار گرفت.
-12 دسترسی به خدمات تاسیساتی: هر فرودگاهی احتیاج به تاسیساتی از قبیل شبکه آب و فاضلاب، گاز، نیروي برق و ... دارد. لذا در انتخاب محل استقرار فرودگاه فراهم بودن این تسهیلات باید مورد توجه قرار گیرد.
-13 مسائل اقتصادي: عملی بودن طرح از نظر اقتصادي باید به وسیله برنامه ریزي دقیقا مشخص گردد و از میان محل هاي انتخاب شده، آن که از نظر اقتصادي مقرون به صرفه است انتخاب شود.
فرودگاه بین الملی بوشهر، منبع: نگارنده
فرودگاه بین المللی بوشهر
فرودگاه بین المللی بوشهر در موقعیت جغرافیایی 28 درجه و 57 دقیقه و 29 ثانیه شمالی و 50 درجه و 49 دقیقه و 31 ثانیه شرقی واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 16 پا می باشد که در زمین وسیعی توسط سازمان هواپیمایی کشوري احداث گردیده و قسمتی از آن در انحصار نیروي هوایی است
این فرودگاه داراي دو ترمینال داخلی به مساحت 4809 متر مربع و یک ترمینال خارجی به مساحت 5041 متر مربع می باشد - شرکت مادر تخصصی فرودگاه هاي کشور - . توان جابه جایی 700 هزار مسافر را از لحاظ امکانات فرودگاهی در سال دارد.
تعداد پروازهاي انجام شده از فرودگاه بوشهر در سال 1388 برابر 4720 پرواز می باشد که 92,4 درصد آن به پرواز هاي داخلی و 7,6 درصد آن به پروازها ي خارجی اختصاص داشته است. پروازهاي داخلی به شهرهاي مشهد، تهران، شیراز و پروازهاي خارجی به کشورهاي امارات، عربستان و سوریه انجام شده است.
تعداد مسافران جابه جا شده توسط فرودگاه بین المللی بوشهر در سال 88 برابر با 352348 نفر می باشد که نسبت به سال 87، حدود 9 درصد افزایش داشته است و 91 درصد آن را مسافران داخلی و 9 درصد آن را مسافران خارجی تشکیل می دهند. تعداد مسافران جابه جا شده خارجی در این سال 31720 نفر می باشد که نسبت به سال گذشته حدود 5 درصد افزایش یافته است.
میزان کالاي جابه جا شده در سال 88 برابر 2350 تن می باشد. 48,3 درصد از کالاي جابه جا شده در این سال را کالاي جابه جا شده ورودي و 51,7 درصد را کالاي جابه جا شده خروجی تشکیل می دهد. میزان کالاي جابه جا شده ورودي و خروجی نسبت به سال گذشته به ترتیب 20 درصد کاهش و 10 درصد افزایش یافته است. پروژه هاي مهم انجام شده در سال 88 شامل پروژه بهسازي فرودگاه و احداث جایگاه تشریفات فرودگاه با اعتباري بالغ بر 6200 میلیون ریال می باشد.
