بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رابطه رضایت از زندگی و رضایت شغلی با سلامت روان کارمندان فرودگاه بینالمللی شهرستان اهواز در سال 1394 بود، آزمودنیها 150 نفر بودند که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه رضایت از زندگی داینر، رضایت شغلی JDI سلامت روان GHQ بودند، نتایج نشان داد که: بین رضایت از زندگی و رضایت شغلی با سلامت روان کارمندان رابطه معنیداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون با روش ورود مکرر، ضریب همبستگی چند متغیری برای ترکیب خطی رضایت از زندگی و رضایت شغلی با سلامت روان کارمندان زن معنیدار میباشد. همچنین نتایج پیشبینی نشان داد که متغیرهای پیش بین، رضایت از زندگی و رضایت شغلی به ترتیب پیشبینی کننده برای سلامت روان کارمندان زن میباشند.
طبقه بندی:
کلید واژگان: رضایت از زندگی، رضایت شغلی، سلامت روان.
-1مقدمه
در جهانبعضاً شاهد حوادث و اتفاقات ناگواری در پروازهای هوائی هستیم که هر حادثه علاوه بر این که به طور مستقیم به حادثه دیدگان آسیب میرساند، بلکه سبب ایجاد اضطراب و دلهره در بین مسافرین سایر پروازها میشود. بدون شک چنانچه خلبانان و مراقبین برجهای مراقبت، از سلامت روانی خوبی برخوردار نباشند و سطح استرس و اضطراب در آنها بالا باشد، این حالت میتواند میزان خطرات هوائی را افزایش دهد. اختلالات اضطرابی در دنیا بسیار شایع هستند. به طوری که بعضی تحقیقات شیوع آن را بین 15 تا 20 درصد ذکر میکنند. اضطراب که یک احساس ذهنی به همراه علائم جسمی است، میتواند یک بیماری اولیه یا ثانویه به یک بیماری ارگانیک باشد. مراقبین پرواز برجهای مراقبت فرودگاهها همه روزه در معرض عوامل استرسزای زیادی هستند که این استرسها میتواند سبب ایجاد اضطراب در این افراد شود و استرس و اضطراب روی عملکرد جسمی این افراد از جمله اثر میگذارد - کاپلان و سادوک1،. - 1997
یکی از محورهای ارزیابی سلامت جوامع مختلف، سلامتروان آن جامعه است. بیشک سلامت روان، نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفا میکند - ساکی و کیخانی،. - 1391 سلامتروان، یکی از مسائل مطرح در دنیای امروز است. سلامتروان از جمله اموری است که انسانها در زندگی به دنبال آن هستند. از آنجاییکه سلامتروان نیازی حیاتی برای بهبود کیفیت زندگی انسان تلقی شده است، در این خصوص سازمان بهداشت جهانی - 2WHO - سلامتی را عنوانبه حالتی از بهزیستی کامل جسمی، ذهنی و اجتماعی و نه صرفاً غیاب بیماری میداند و سلامتروانی به عنوان حالتی از بهزیستی که در آن فرد توانمندیهای خود را شناخته، از آنها به نحو مؤثر و مولد استفاده کرده و برای اجتماع خویش مفید است، تعریف میکند WHO - ،. - 2004 چنانکه ادلین3، گالانتی4 و براون - 1999 - 5 بیان نمودهاند، در بالا بردن سطح سلامت افراد، لازم است که تمامی سطوح و ابعاد آن با یکدیگر هماهنگ و یکپارچه باشند. برخی ابعاد که ادلین6 و همکاران - - 1999 برای ایجاد تعادل در فرد بر آن تأکید نمودهاند عبارتند از:
ابعاد جسمانی، هیجانی، هوشی، معنوی، زناشوئی ، شغلی و اجتماعی همچنین با توجه به نقشی که رضایت از زندگی، رضایت زناشوئی و رضایت شغلی در افزایش میزان سلامت روانی کارمندان دارد، ارتباط بین عوامل مربوط به سلامت روانی حائز اهمیت میباشد. گر چه سالهای اخیر به این امر توجه شایانی گردیده است ولی تقویت بسترهای ایجاد سلامت روانی کارمندان امری لازم و ضروری میباشد. از آنجا که مهمترین زمینه ایجاد سلامت روان کارمندان بالا بردن میزان رضایت از زندگی، رضایت زناشوئی و رضایت شغلی، ایجاد انگیزه و تقویت نیروی انسانی آنان است، لذا در این تحقیق متغیرهای رضایت از زندگی ، رضایت زناشوئی و رضایت شغلی یعنی عوامل شناختی که تأثیر مستقیم بر سلامت روان دارد، به عنوان متغیر پیشبین در نظر گرفته میشود و ارتباط با آنها با متغیر ملاک مورد بررسی قرار میگیرد.
درک روانی و عاطفی که به آن بهزیستی ذهنی میگویند عبارتست از ارزشیابی زندگی بر حسب رضایت و تعامل داشتن بین حالات مثبت و منفی. بهزیستی ذهنی از سه مؤلفه تشکیل شده است. اولین مؤلفه، رضایت از زندگی است که در واقع این مؤلفه ارزیابی قضاوتی و شناختی از زندگی را در بر میگیرد. قضاوت در مورد چگونگی رضایت هر فرد از زندگی، بستگی به ملاکهای فرد داشته و میتواند اکتسابی باشد. اخیراً پژوهشگران به این نکته پی بردهاند که هنگامی که از افراد خواسته میشود تا رضایت از زندگی خود را ارزیابی کنند، آنان به راهبردهای اکتشافی، عاطفی و دیگر اطلاعاتی که در خاطرشان به آسانی قابل دسترسی باشد، تکیه میکنند. به عبارتی تعهد فرد به یک سری اهداف جهت دستیابی به آن و وجود اهدافی مرتبط با روابط اجتماعی، کار و فعالیت، رضایت از زندگی را میسازد - داینر7، . - 2009
رضایت شغلی مفهومی پیچیده و چند بعدی است که با عوامل روانی- اجتماعی- جسمانی ارتباط دارد و تنها یک عامل موجب بروز آن نمی شود و ترکیب معینی از مجموعه عوامل مختلف سبب میشود که فرد شاغل در لحظه معینی از زمان از شغل خود احساس رضایت کند فرد با تأکیدی که به عوامل مختلف از قبیل میزان درآمد، ارزش اجتماعی شغل، شرایط محیط کار و اشتغال در زمانهای متفاوت دارد به طرق مختلف از شغلش احساس رضایت میکند - محمد خانی، . - 1384 بر این مبنا هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه رضایت از زندگی و رضایت شغلی با سلامت روان کارمندان فرودگاه بینالمللی اهواز میباشد. در راستای بررسی این هدف، فرضیههای زیر مطرح شد:
-1بین رضایت از زندگی با سلامت روان کارمندان زن رابطه معنیداری وجود دارد.
-2بین رضایت شغلی با سلامت روان کارمندان زن رابطه معنیداری وجود دارد.
-3بین رضایت از زندگی و رضایت شغلی با سلامت روان کار مندان زن رابطه معنیدار و چندگانه وجود دارد.
-2روش پژوهش روش پژوهش، جامعه ی آماری، نمونه و روش نمونهگیری:
در این پژوهش براساس جدول مورگان از بین 661 نفر پرسنل شاغل در فرودگاه بینالمللی اهواز 150 نفر از کارمندان به عنوان نمونه انتخاب شدند روش انتخاب شاغلین در فرودگاه بینالمللی اهواز به روش نمونهگیری در دسترس بود.
-3ابزار های اندازه گیری:
الف - پرسشنامه رضایت از زندگی : - SWLS - 1 به منظور اندازهگیری رضایت از زندگی، مقیاسهای متعددی تهیه شدند که بسیاری از آنها متشکل از یک سوال و برخی از آنها فقط برای جمعیت بزرگسال مناسب بودند. دینر و همکاران - 2003 - مقیاس رضایت از زندگی را برای همه گروههای سنی تهیه کردند. این مقیاس متشکل از 48 سوال بود که میزان وضعیت زندگی و احساس بهزیستی را منعکس میکرد و تحلیل عامل آن را نشان داد که از سه عامل تشکیل شده است. 10 سوال آن با رضایت از زندگی مرتبط بود که پس از بررسیهای متعدد در نهایت به 5 سئوال کاهش یافت و به عنوان مقیاس مجزا مورد استفاده قرار گرفت. این مقیاس دارای 5 ماده است و هر مادهگزینه7 دارد که در این بررسی از یک - کاملاً مخالف - تا هفت - کاملاً موافق - نمرهگذاری شده است. اعتبار و پایایی مقیاس رضایت از زندگی در مطالعات متعدد بررسی شده است.
دینر و همکاران - 2003 - در نمونهای به حجم 17 نفر از دانشجویان به حجم 176 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی، مقیاس رضایت از زندگی را ارزشیابی کردند. میانگین و انحراف استاندارد نمرهها پس از دو ماه اجراء 0/82 و ضریب آلفای کرونباخ، 0/87 بوده است. آریندل و همکاران - 1997 - 2 با اجرای این آزمون در 1700نفر از بزرگسالان هلندی اعتبار آن را مناسب دانستهاند و در مطالعه دیگری آریندل و همکاران - 1997 - در یک نمونه 107 نفری از دانشجویان، اعتبار و پایایی آن را رضایت بخش گزارش کردند. اسچیمک و همکاران - 2002 - 3، اعتبار مقیاس رضایت از زندگی را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای ملت-های آمریکایی، آلمانی، ژاپنی، مکزیکی، چینی به ترتیب 0/90، 0/82، 0/79، 76، 0/61 گزارش کردند. در تحقیق شباکی - - 1388 برای تعیین پایایی پرسشنامه رضایت از زندگی نیز از دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده شد که برای کل پرسشنامه به ترتیب برابر با 0/86 و 0/82 میباشد که بیانگر ضرایب قابل قبول پرسشنامه یاد شده میباشد. در پژوهش حاضر ضرایب پایایی به دست آمده به دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف برای مقیاس رضایت از زندگی در حد بسیار قابل قبول بود.
ب - پرسشنامه رضایت شغلی: این پرسشنامه از جمله ابزارهای اندازهگیری شغلی است شامل عباراتی توصیفی که 5 جنبه خشنودی شغلی را مسنجم از جمله - ماهیت کار حقوق سرپرستی همکاران و ترفیعات - فرم اصلی آن توسط شکرکن ترجمه و اعتبار پایایی آن مورد تأیید قرار گرفته است - 1383 - غنی توسط ارشدی با همکاری شکرکن در شرکت ملی حفاری مناطق جنوب نفتخیز با ضریب پایایی بین %73 تا %85 وی بار دیگر توسط امیری و گودرزی با نتایج ضرایب و استفاده از تضعیف %94 بدست آمده است و با پژوهشهای دیگری بیانگر ضریب پایایی قابل قبولی است. در تحقیق حاضر برای تعین پایایی پرسشنامه رضایت شغلی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که برای کل پرسشنامه برابر با %86 که بیانگر ضرایب پایایی مطلوب پرسشنامه یاد شده میباشد.
